Seçim süreci ile ekonomik endişeler ertelendi. Oylar verildi, oyun bitti. Şimdi gerçeklerle yüzleşme zamanı. Resmi istatistiklerin yaratmaya çalıştığı iyimser tablo bir kenara, Türkiye bile bile, göre göre bir çöküşün eşiğinde. Yüzde 44 resmi enflasyon gerçek değil. Faiz oranları yüzde 8 hiç değil. İşsizlik yüzde 10.2’nin çok üzerinde.

Türkiye 2023’ün ilk çeyreğinde tarihinin en büyük felaketini yaşamışken, sayısı milyonları bulan sığınmacılara kaynak ayırırken, kamu israfını engellemek için hiçbir önlem alınmamış, buna karşılık vergi afları, ertelemeleri ve muafiyetleri ile bütçe gelir kalemleri azalmışken buna nasıl inanılır? İki hafta arayla iki seçim geçiren Türkiye büyük bir seçim harcaması yapmış, adaylardan birinin seçim harcamaları ulusal bütçeden karşılanmışken bu kadar düşük bir bütçe açığı mümkün mü? Birinci açığa gelince, yılın daha ilk 4 ayında dış ticaret açığı 2022 değerinin üçte birini aşıp 4.4 milyar dolara ulaşırken cari işlemler açığının GSYİH’nin yüzde 4.8’inde kalmasına olanak var mı? Bilinen borçlanmanın ötesinde kimlerden, neler karşılığı, kaç yıllığına ve ne kadar faiz yükümlülüğü ile borçlandırıldı Türkiye?

Güven ve kurum onarımı

Yıkılan güvenin onarılması için 20 yılın dile pelesenk ettiği bölen, ayrıştıran, aşağılayan söylemden vazgeçilmesi şart. Bu üçüncü zorlama dönemde cumhurbaşkanlığı makamına ve insan onuruna yakışan bir sözlüğe geçilebilmesi şart. Bugüne kadar maksatlı bir şekilde tahrif edilen rakamlar yerine, algılanan, hissedilen ekonomik ve sosyal gerçekleri yansıtabilecek güvenilir bilgi akışının sağlanması önemli. Kamu politikasından sorumlu kurumlar yetkin ellere teslim edilerek yeniden özerk kararlar almaya başlayabilmeli. Yangın söndürmek için yetiştirilecek suyun kaynağı mutlaka açıklanmalı.

Cimer tarafından yayımlanan bir liste, 20 yılı aşkın AKP yönetiminde 8 termik, 9 hidroelektrik santral, 10 şeker fabrikası, 15 Tekel binası, Sümer Holding’e ait 9 şirket, 11 liman ve 18 fabrika satıldığını gösteriyor. Buna rağmen tam takır kuru bakır durumda olan Hazine, buzdağının sadece görünen ucu mu?

Şimdi kendisi için halktan bir şans daha isteyen ve bunu tam yarısından bölünmüş bir Türkiye ile üçüncü kez elde eden bir cumhurbaşkanımız var. Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi aynı şekilde şahsi tercihlerle devam edecekse, bu tercihlerin ülke ve yıpratılan kamu kurumlarının lehine olmasını beklemek hakkımız. Bu cumhurbaşkanının, kendisine makam onuru bahşeden yüz yıllık Cumhuriyete ve bu ülkenin geleceğine borcu. Bu borcu mutlaka hemen yerine getirmeye başlaması gerekiyor. Yoksa hakkımızı helal etmeyeceğiz.

Prof. Dr. Sema Kalaycıoğlu