Avrupa’daki üniversitelerde yabancı dilde eğitim Türkiye’deki kadar yaygın olmayıp, bazılarında yüksek lisans düzeyinde kullanılmaktadır. İlk İngilizce derslerimi KKTC’deki Doğu Akdeniz Üniversitesi’nde 1998 yılında vermeye başladım. Öğrencilerimin 1/3’ü KKTC doğumlu, çoğunluğu ise Türkiye’den gelenler ile az sayıda Sudan, İran ve başka ülkelerden gelenlerden oluşuyordu. En başarılıları lisede iyi eğitim gören KKTC öğrencileriydi. Marmara Üniversitesi İngilizce Ekonomi Bölümü son sınıfına kamu maliyesi dersi verdim. KKTC ve Marmara’da genel kurala uyarak derslerimde hep İngilizce konuştum. Dersi anlayanların sayısı o kadar azdı ki... ABD’den gelen bir misafir hoca sınıfın tamamını sınıfta bırakmıştı. Bir öğrencinin dersi anlamasında kullandığım kriter, sorduğu sorunun ve yaptığı açıklamanın dersle ne derece ilgili olduğuydu.

YÖNTEM ÖNERİSİ

Marmara Üniversitesi’nden emekli olduktan sonra Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde hukukçular için ekonomi ve kamu ekonomisi derslerini İngilizce verdim. Uyguladığım yöntemi şöyle özetleyebilirim: Üç saatlik dersimin ilk saatini Türkçe yaparken sonraki saatlerde tamamını İngilizce anlatacağım konunun anahtar kelimelerini ve varsa şekillerini tahtaya çizip 3 saat boyunca silmemelerini söylerdim. Bir derste yaklaşık 10 kadar anahtar kelimenin İngilizcesini tahtaya yazdıktan sonra, konuyu Türkçe anlatırken sırasıyla İngilizcesini parmağımla gösterip okuduktan sonra Türkçesini söylerdim. Böylece, öğrenci sonraki İngilizce anlatacağım konuya hazırlanmış oluyordu. Şöyle ki, bazı terimleri öğrenciler ilk kez duyduğundan, bunları bilmeden İngilizce kısmını öğrenmeleri olanaksızdı. Bu yöntemden öğrencilerin tamamı memnundu.

Yöntemimi şöyle uygulamaktaydım: Örneğin, gelir dağılımı dersinde, equity income distribution (gelir dağılımı adaleti), equality in income distribution (milli gelirin eşit dağıtılması), Lorenz curves (Lorenz eğrileri), Gini coefficient (Cini katsayısı), Perfect distribution line (gelirin eşit dağıtıldığını gösteren eğri), quintiles (yüzde 20’lik gelir grupları)... 20 sözcüğün Türkçe karşılığını öğrenen öğrenci sonraki dersi tahtaya bakarak kolayca izleyebilmekteydi. Ekonominin amacının geliri eşit dağıtmak değil, adil dağılımını sağlamak olduğunu vurgulardım. Ancak, 150 kadar öğrencimden sadece 50 kadarı derse devamlı olarak gelirdi. Bunlardan da dersi ilgiyle dinleyenlerin sayısı çoğu kız olan 10 kadardı. Gelmeyen öğrenciler belki de haklı idiler. Çünkü İngilizceleri yeterli değildi ve daha önce hiç ekonomi dersi görmemişlerdi. Bu nedenle derse katılmalarının hiç faydası olmayacaktı.

SEÇMELİ OLMALI

Sonuç olarak üniversitelerde İngilizce dersleri zorunlu olmak yerine seçmeli ders olarak az sayıda öğrenciye verilmelidir. Bu yöntemin, Türkçesinin bile kolay anlaşılamadığı hukuk, ekonomi, felsefe ve sosyal bilimler alanlarında uygulanması yararlı olacaktır. Buna karşın mühendislik, tıp ve fen fakültelerinde Türkçe destekli olmadan İngilizce ders verilebilir. Öğretim üyelerinin alanlarında bir temel kitabı çevirmeleri ise İngilizce ders vermelerinde başarılı olmalarına katkı sağlayacaktır. Ayrıca çok öğrenci çekmek için altyapısı yeterli olmayan üniversitelerin İngilizce eğitim yapmalarına izin verilmemelidir.

EMERİTUS PROF. DR. ORHAN ŞENER