Büyük veri, hız, yaratıcılık... İçinde bulunduğumuz döneme damgasını vuran en önemli 3 olgu.
Aküsüz çalışan cep telefonları örneğin... Washington Üniversitesi’nden Shyam Gollakota ve ekibi halihazırdaki telefonların işleyiş tarzını tersine çevirmişler ve neredeyse hiç enerji kaynağına ihtiyaç duymayan bir cep telefonu geliştirmişler. Yeni prototipte bilim insanları “konuşan tişörtlerde” kullanılan bir teknikten yararlanmışlar. (Bkz: Herkese Bilim Teknoloji Dergisi 69. Sayı) Veya meme kanserini erken teşhis eden sutyen... İletişimde oyunun kurallarını değiştirebilecek kuantum deneyler... Ve daha onlarcası...Yapay zekâ, sanal gerçeklik, insanlara extra bellek...
Dediğimiz gibi bir yandan en kanlı savaşların ve Ortadoğu karanlığının yaşandığı, insanların hâlâ köle olarak satıldığı, açlığın yoksulluğun diz boyu olduğu dünya, öte yandan bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmenin yarattığı ivme ile sürekli yenilikler ve çözümler üretebiliyor. Bunun farkında olan ülkeler ekonomilerini katma değerli üretim üzerine kurguluyor, insan kaynaklarının ve yeni nesillerin eğitimini bu doğrultuda yeniden şekillendiriyor, sürekli yeniliyorlar.
Bunları neden yazıyorum? Çünkü ortaöğretimde öğrencilerin yeterli altyapısı yok gerekçesiyle evrimi müfredattan çıkaran bir zihniyet iktidarda bu ülkede. Aynı zihniyet Sağlık Bakanlığı’nın Kamu Hizmetleri satış tarifesine alternatif tıp uygulamalarını da ekledi. Yani artık SGK, kupa tedavisine (hacamat) 50 TL, homeopatiye 100 TL, hipnoza 100 Tl ödeme yapıyor. Bir özel hastane ilanında “Resullulah efendimiz şöyle buyurmuştur: Hicri ayın 17’si salı gününe denk geldiğinde o gün yapılan hacamatta 1 yıllık şifa vardır” yazabiliyor.
Aynı zihniyetin yönettiği Türkiye teknoloji kullanımında çağ atlıyor.
Mobil abone sayısı 74 milyon. Artık neredeyse her cepte internet var. Ama tüketim şampiyonuyuz.
Örneği şu çok sevdiğimiz telekomünikasyon ürünlerinden vereyim: 2016’nın ilk 11 ayında 191 milyon dolarlık ihracat gerçekleşirken aynı dönemdeki ithalat tutarımız 4.3 milyar dolar olmuş. Yani her ay 1 birim ihracata karşılık 23 birim ithalat yapılmış.
Büyük veri, hız, ileşitim, siber güvenlik diyoruz ama tüm bunların altyapısını sağlamaktan sorumlu bir şirketi, Türk Telekom’u saçma sapan bir ilişkiler ağının içine sokabiliyoruz. Öyle ki 2005 yılında yüzde 55’inin işletme hakkını 21 yıllığına 6.5 milyar liraya devrettiğimiz Suudi Öger Gru, 9 yılda 6.6 milyar doları kasasına koymasına rağmen bankalara olan borcunu ödeyemiyor. Grubun yurtdışına kâr transferini sürdürmesine göz yumuluyor. Bu arada şirketin deneyimli yüzlerce personeli işten atılıyor.