Terör, günümüz dünyasının en önemli tehditlerinden biri. Peki, ya iklim değişikliği? Onun terörü tetikleyici etkisi? İklim değişikliğinin yarattığı tahribat yüzünden evlerini, köylerini, kentlerini terk etmek zorunda kalanlar, işsizlik, kitlesel göçler? Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar terörizmi tetikleyen etmenlerden birinin de küresel iklim değişikliğinin sonuçları olduğunu gösteriyor. Nasıl mı? ABD Ulusal Bilim Akademisi’nin mart ayında yayımlanan bir raporuna göre küresel iklim değişikliği, Suriye’deki karışıklığın nedenlerinden biri. Ülkede 2006 yılından beri artan kuraklık, 1.5 milyon insanı kırsaldan kentlere yerleşmeye zorladı. Kentlere yerleşen bu insanların çalışacak iş bulamamaları bir yana, kuraklık ve tarım ürünlerinin azalması sonucu gıda fiyatlarının artması, beslenme yetersizlikleri, buna bağlı olarak ortaya çıkan hastalıklar Suriye’yi iç savaşa sokan çalkantıların ve siyasi karışıklığın nedenlerinden biri oldu. 2012 yılında İklim ve Güvenlik Merkezi’nin raporu (Center for Climate and Security) artan sıcaklık ile Suriye’deki karışıklıklar arasındaki bağlantıyı ortaya koyarken Pentagon da geçen yıl yayımladığı raporunda iklim değişikliğinin “çoklu tehdit” etkisini “terör, açlık ve hastalıklar gibi sorunların daha da derinleşmesine yol açıyor” diye açıkladı.

İklim adaleti var mı?
3 gün sonra, 30 Kasım’da dünya liderleri Paris’te iklim zirvesinde bir araya gelecekler. Sera gazı emisyonları ile ilgili güncel taahhütler 2020 yılında sona ereceği için hükümetlerin Paris’te en azından 10 yıllık anlaşmalar üretmeleri bekleniyor. Aslında bütün iş özetle küresel ısı artışını 2 derecenin altında tutmak. Demek kolay da yapmak zor, özellikle serde gönülsüzlük yatıyorsa... Kyoto- Kopenhag zirvelerinde büyük bir başarıdan söz etmek mümkün değil. Şimdi gözler Paris’te... Dünya tarihinin, eşitsizliklerin tavan yaptığı bu döneminde belki de artık iklim adaletsizliğini de masaya yatırmanın zamanı.
Pakistan’dan bir örnek vereyim. Dünya karbon emisyonunun yüzde 1’inden bile azını üreten yoksul bir ülke Pakistan. Ancak iklim değişikliğinin yol açtığı felaketleri çok derin yaşayan... Son sel felaketinde 238 kişi yaşamını kaybetti. Bilanço yılda ortalama 2 bin kişi. 1994- 2013 yılları arasında iklim değişikliğinin Pakistan’a maliyeti yılda 4 milyar dolar olmuş. Aynı ülkede aynı yıllarda terörün maliyeti ise 1 milyar dolar. Yapılan araştırmalar 2040 yılında sıcaklıklarda yaşanacak olan 0.5 derecelik artışın Pakistan’da tarımsal üretimi yüzde 8 ila 10 azaltacağı öngörülüyor.
Pakistan ve onun gibi ülkeler sera gazı artışında hemen hiçbir katkılarının olmadığı bir durumun bedelini bugüne kadar çok ağır ödediler. Büyük kirleticiler bunu göz ardı ettiler. Ama şimdi sınırlarını zorlayan mülteci akını ve enselerindeki terör tehdidi bumerang etkisi ile kendilerine yöneldi.
Bakalım Paris zirvesinde neler yaşanacak?