Futbolumuzda parasal büyüme gelirleri artırırken kulüplerin borçları çığ gibi büyüdü! Kulüp futbol gelirleri ile borçlarının 1996-2022 arası gelişimini ele alalım. 1996’da 275 milyon TL gelir ve 185 milyon TL borca sahip Süper Lig’de gelir borç pozisyonu ilerleyen yıllarda giderek bozulmuş, borçlarımız gelirlerimizin üzerine çıkmıştır. 2022’ye geldiğimizde Türk futbolunun borçları yüzde 9765 (yaklaşık 98 kat) artarken gelirleri yüzde 1727’lik (17 kat) bir artış kaydetmiştir. 2022’de kulüplerimizin toplam borçları 18 milyar 250 milyon TL’ye ulaşırken toplam kulüp gelirleri ise 4 milyar 763 milyon TL olarak gerçekleşti. 2022’de gelirlerimiz daha da düşerek 3 milyar 600 milyon TL’ye geriledi.
SÜPER LİG ‘DÜŞÜYOR’
2000’de gelir-borç oranımız 1.48 iken, bu oran 2022’de 0.19’a geriledi. Yani bu dönemde borçlarımız, gelirlerimizin üzerine çıktı ve yönetilemez bir noktaya ulaştı. Öyle ki 2022 itibarıyla toplam borçlar, gelirlerimizin 5.1 katına ulaştı. Bunun kaçınılmaz sonucu kulüp zararlarının artması oldu. Nitekim, 2022 itibarıyla kulüplerin birikimli zararları gelirlerinin üzerinde bir tutara 7 milyar TL’ye ulaştı. Çarpıcı olması bakımından paylaşmak isterim. Süper Lig’de en fazla şampiyonluk kazanan dört kulübün 28 Şubat 2022 itibarıyla gelirleri 2.9 milyar TL olarak gerçekleşirken borçları 12.5 milyar TL’ye, birikimli zararları 6.2 milyar TL’ye ulaştı.
ÖZKAYNAK AÇIĞI 5.1 MİLYAR TL
Bu finansal olumsuzluk kulüplerin özkaynaklarını yitirmelerini de beraberinde getirirken dört kulübün güncel özkaynak açıkları 5.1 milyar TL’ye yükseldi. Her ne kadar bu süreçte kulüp futbolunda 2000’de bir UEFA Kupası ve bir Süper Kupa kazanmamıza; milli takımlar futbolunda ise 2002 Dünya Kupası’nda bir üçüncülük, Euro 2008’de yarıfinal oynamamıza karşın ne kulüpler bazında ne de milli takımlar nezdinde bu performansı kalıcı kılamadık. Bu başarıları izleyen yıllarda ise Türk futbolu sportif performansta serbest düşmeye devam ediyor.
SPORTİF PERFORMANS YETERSİZ
Türk futbolunun bugün önünde duran en temel sorun: önemli bir parasal gelir yaratma gücü ve potansiyeline sahipken, bu dinamiği sportif performansa dönüştürecek şekilde harekete geçirememesidir. Futbolumuzun geldiği nokta finansal başarısızlık ve sportif yetersizliktir. Ekonomik, finansal, sportif kaynaklarını etkin ve verimli kullanmayan Türk futbolu bu süreçte uluslararası rekabette rakiplerinin gerisine düşmüştür. Sportif başarısızlık aynı zamanda futbolumuzun finansal yetersizliğini de besler niteliktedir. Gerçekleşmeyen sportif başarı, rekabetin de zorlamasıyla daha fazla ekonomik gelire ve finansal kaynağa gereksinim duyar hale gelmiştir.
