Cari Açık Kamburu ve Teşvikler\n

\n\n\n

Türkiye’nin cari açık kamburu ekonomide risk yaratan gelişmelerin başında geliyor. Görece gerilemesine karşın, bu yılın ilk dört ayında gerçekleşen cari açık rakamı bile 21.2 milyar dolar. Konuyu önemsediğimizden, yaklaşık bir yıl önce, 2 Eylül 2011’de bu köşede “Cari Açığa Çözüm Önerileri” başlıklı yazımızı yayımlamıştık. Bu yazıda, çözüm önerilerimizi tek tek sıralamıştık. Sıraladığımız önerilerden biri aynen şöyle idi;\n

“Şu anda ülkemizde yatırım destekleri, 2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve buna bağlı mevzuat ile şekillendirilmiştir. Uygulanan bu destek sisteminde, ihracattaki artışı hedefleyen ve bu artışı destekleyen bir teşvik unsuru öngörülmemiştir. İhracatta göreceli olarak üstün olduğumuz sektörlerin belirlenmesi ve bu sektörlere sağlanan destek unsurlarının artırılması gerekmektedir.”\n

Evet… Aklın yolu bir. Bize göre basit ama önemli bir konuydu ve şimdi düzenleme yapıldı. “Yepyeni” teşvik sistemimizin yasal ve idari tüm düzenlemeleri birer birer gerçekleşmeye başladı. \n

Bu kapsamda, 6322 sayılı kanun, 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ve 2012/1 numaralı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.\n

Cari açığın finansmanına yönelik düzenlemeler ise “stratejik yatırımlara sağlanacak destek unsurları” başlığı altında düzenlendi. Neymiş bu stratejik yatırımlar, gelin birlikte bakalım. \n

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’ın 8. maddesine göre aşağıda yer alan kriterlerin tamamını birlikte sağlayan, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar, stratejik yatırım olarak değerlendiriliyor.\n

a) Asgari sabit yatırım tutarının 50 milyon Türk Lirası’nın üzerinde olması (münhasıran bu yatırımların enerji ihtiyacını karşılamak üzere gerçekleştirilecek doğalgaza dayalı olmayan enerji yatırımlarının, tesis kurulu gücü ile orantılanacak kısmı dahil).\n

b) Yatırım konusu ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması.\n

c) Bakanlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde, belge konusu yatırımla sağlanacak katma değerin asgari yüzde 40 olması.\n

ç) Yatırım konusu ürünle ilgili olarak son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının 50 milyon ABD Doları’nın üzerinde olması.\n

Ayrıca, yurtiçinde üretimi olmayan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar ile rafineri ve petrokimya yatırımlarında bu şartlar biraz daha azaltılmış.\n

İşin aslı bu yatırımlar bizce cari açığı azaltacak yatırımlar. Peki, bu yatırımlar, hangi destek unsurları ile teşvik edilecek, gelin bir de tabloya o gözle bakalım.\n

\n

Son dönemde cari açığın azaldığını, hatta bu azalma sayesinde kredi derecelendirme kuruluşlarının ülkemizin notunu artırdığını görüyoruz. Bu destek unsurları ile cari açık daha da azalacaktır.\n

Bu sütunların bize verdiği imkânlar dahilinde yepyeni teşvik sistemimizi anlatmaya devam edeceğiz.\n

\n\n\n

\n\n\n

2012 yılı mali tatil dönemi 2 Temmuz’da başladı ve ayın 20’si akşamı sona erecek. Mali tatildeki ertelemeler, iş hukuku ve sosyal güvenlik uygulamaları açısından da geçerli olacak. Bu konuyu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın, “5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanunun İkinci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ”i düzenliyor. \n

Uygulamanın inceliği çok. İşyeri bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde belgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacak. Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi ve Sigortalı İşten Çıkış Bildirgesi için de aynı takvim geçerli.\n

Mali tatilin uygulandığı dönemde ise SGK müfettişleri ile SGK denetmenleri işyerlerinde denetim, kontrol, tespit ya da tarama yapabilecek, ayrıca işverenlerden işyerlerine ait yasal kayıt ve belgeleri isteyebilecek. Kayıt ve belgelerin ibraz edilmesi için verilen sürenin son günü mali tatile rastlıyorsa ilgili evraklar 27 Temmuz’a kadar ibraz edilebilecek. Aynı şekilde iş müfettişlerinin incelemek üzere istediği yasal kayıt ve belgelerin teslimi de mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren 7 gün içinde yerine getirilebilecek.\n

Özel sektör işverenlerinin aylık prim ve hizmet belgesini vermesi gereken son gün mali tatil döneminden sonraki bir tarihe denk gelse de vergi dairelerinde olduğu gibi 2012-Haziran dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesi-APHB, 27 Temmuz 2012 tarihine kadar verilebilecek.\n

Sosyal güvenlik mevzuatında, idari para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk ediyor. Ceza tebliğin ardından 15 gün içinde ya SGK’nin ilgili banka hesaplarına yatırılıyor ya da itiraz ediliyor. Ceza on beş gün içinde peşin ödenirse, bunun dörtte üçü tahsil ediliyor. Burada da ceza ödemenin son günü mali tatile denk geliyorsa tatilin bitişin tarihine göre süre yine 7 gün uzuyor.\n

Uygulamadaki bir özel duruma dikkat çekmekte yarar var. İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları Bildirimi’nde mali tatil uygulanmıyor. \n

\n\n\n

KENDİ İSTEĞİ İLE AYRILAN KIDEM TAZMİNATI ALAMAZ

Sigorta emeklisiyim. Halen özel bir şirkette çalışıyorum ve adıma destekleme primi kesiliyor. Kendi isteğimle işten ayrılırsam kıdem tazminatı alabilir miyim? Muzaffer Çimen\n

Kendi isteğinizle istifa ederek ayrılmanız halinde kıdem tazminatı alamazsınız.\n

\n\n\n
\n\n\n

SORU - CEVAP

Sorularınız için malicozum6ismmmo.org.tr adresine mail atabilirsiniz. Tüm sorular e-posta ile tek tek cevaplanacaktır.