Yabancı bir şehri gezmenin en güzel yolu, kendinizi sokaklara atıp, bilinmezlikte kaybolmak, belki de sora sora bulmak, aradığınız her ne ise. Eğer aradığınız şey, ‘Bir şehirde kadınlar ne giyer, nasıl süslenir, nereden, nasıl alışveriş yaparlar?’  sorusuna yanıt ise, o zaman istikamet sokaklardır yine.

Son zamanlarda yolunuz Belgrad, Zagreb, Üsküp gibi kimi Balkan başkentlerine düştüyse; bölgede bayrak gibi dalgalanan sarkık cep, astarlı mini şort ve uzun bot kombinasyonu muhakkak fark etmişsinizdir. Balkan kızları, kışın en soğuk günlerinde mini şortlarla kombinledikleri, Osmanlı dönemi etkisiyle ‘Türk stili’ denilen uzun botlarla yeni bir akım yarattılar. Trendin derinliğini araştırmak ise bana düştü.

Mini şortlarla Balkan havası

Balkan ülkeleri, tarihte yaşadığı işgal ve istilalardan arda kalan kültürel paylaşımın izlerini taşıyor.

Bölge, toplumsal olarak çok büyük travmalardan geçerken, farklı etnik grup ve dinlerin varlığı muhteşem bir zenginliğe yol açmış. Bugün Balkan sokaklarında genç kadınlar özgürlüklerini ararken, gizli bir isyan bayrağını da dalgalandırıyorlar. Yugoslavya'nın parçalanmasıyla birlikte özellikle moda ve yaşam biçimlerinde İtalya'nın etkisinde olan gençler, yavaş yavaş kendi kimliklerini ve tasarımcılarını keşfediyor, kentlerinin tadını çıkarıyorlar. Bu, bir anlamda Balkan kadınlarının moda özelinde diğer Avrupa başkentleriyle yarışı anlamına da geliyor.

Zagrep'li moda tasarımcısı Alen Poropat’a göre 80 sonları ve 90'ların başında yaygınlaşan grunge akımının geri gelmesi ile Zagrep, Belgrad ve Üsküp'ün özgür kızları, ‘modayı çaktırmadan umursuyor’, şıklık içinde salaş bir görüntü yakalamak için bu şekilde giyiniyorlar.

Bu aslında bir ‘isyan’: Bacaklar şorta, astarlar dışarı fora, yırtık tişörtler omuza...

Zagrep'te gençler her ne kadar Zara, Mango, H&M, Benneton, Penny Black, Stefanel gibi popüler markalardan alışveriş yapmayı sevse de, özgünlük arayışı ile Iva Karacic, Ana Kujundzic, Martina Sporiš gibi yerel tasarımcıların pahalı ürünleriyle ikinci el giysileri karıştırmayı seviyor.

Çin kadını dağlık yer kadınına benzemez 

İşin ilginç yanı Balkanlar'dan esen bu mini etek ve bot akımının kıtaları aşarak Çin'e de ulaşmış olması. Bu akım ile modanın küresel bir olgu olduğu bir kez daha kanıtlanırken, Balkanlar'a göre dünyanın diğer bir ucu olan Çin'de de kısacık şortlar, şortların yanından ve altından sarkan cep astarları, botlar veya yüksek topuklu ayakkabılarla kombinlenen bir stil, yaz aylarında olduğu kadar kışın da popülaritesini koruyor. 

Elbette yerel değişimler, akımın kullanılış tarzına yansıyor. Çinli kadınların stili oyuncaklı, hayvan başlıklı çantalar ile daha çocuksu. Balkanlar'da en soğuk günlerde bile kadınlar mini şortlarından taviz vermezken, Çin'de soğuktan korunmak amacıyla şortların altına giyilen iki kat çorap ve taytlar görüyoruz. Çin’in Tianjin kentinde konuştuğum genç kızların çoğu açık yüreklilikle bu akımın yayılmasında estetik kaygıların rol oynadığından söz etti. Avrupalı kadınlar gibi yuvarlak hatlara sahip olmadıklarından, vücutlarının en iddialı yeri olan uzun bacaklarını ortaya çıkarmaktan keyif aldıklarından dem vurdu. 

Memlekette şort modası

Balkanlar'dan yükselip Çin'e dek ulaşan bu ‘sıcak hava dalgası’ geçen yaz Alaçatı, Bodrum ve Nişantaşı'nda kendini hissettirirken, belki de her geçen gün artan baskılara tepki olarak şort modasını kışın da görmeye başladık.

Bakalım memleketimizde kadınlar, isyan bayraklarını moda alanında nereye kadar çekecekler?