Tarih, toplumsal ve siyasal bilimlerin laboratuvarıdır…
Toplumsal veya siyasal bir olayı irdelerken tarihe bakmak, o olayın günümüzde veya gelecekte nasıl ve hangi koşullar altında gerçekleşeceği konusunda önemli ipuçları verir.

Bir ülkede totaliter bir rejim nasıl kurulur, nasıl işler?
Tarihe baktığımızda totaliter rejimlerin iki biçimde ortaya çıktığını görüyoruz:
1) Azgelişmiş bir toplumun zaten diktatörlük olan yapısı veya böyle bir yapının bir darbe ile yerini başka bir totaliter rejime bırakması.
2) Demokrasinin yozlaştırılarak, temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanmasıyla ortaya çıkan totaliter rejimler.
Bunların klasik örnekleri İkinci Dünya Savaşı öncesi Almanya ve İtalya’da görülmüştür.
Günümüzde de Ortadoğu’da, zaten diktatörlük olan rejimlerde, demokrasi adına örgütlenerek, rejimin totaliterleştirilmesi modeli uygulanmaktadır.
İran ve Mısır bunun en güzel örnekleridir.

Totaliter bir rejimin ön koşulları nelerdir?
1) Temel hak ve özgürlükleri koruyamayan, çoğunluk diktatörlüğüne açık, gevşek bir demokrasi.
2) Kitleleri peşinden sürükleyecek, din, mezhep, ırk, milliyet gibi mukaddes değerlere dayalı totaliter bir ideoloji.
3) Öfkeli, buyurgan, otoriter, ama zaman zaman halkın nabzına göre şerbet veren, bu amaçla da din gibi milliyet gibi mukaddes bir totaliter ideolojiyi kullanan bir lider.
4) Totaliter ideolojiyi ve yaşam tarzını dayatacak bir yürütme, yasama, yargı bütünlüğü ve devlet-parti birlikteliği.
5) Bu düzeni destekleyecek bir vurucu güç.
Hele bir de örneğin, Amerika gibi bir ülkeden, uluslararası destek gibi bir faktör de bunlara eklenirse…
Yeme de yanında yat!

Ama unutmayalım, her totaliter etki, demokratik bir tepki yaratır…
Tarih de bu etkileşimle yazılır!