Sağlıklı beslenmeye karar verdiniz. Hadi, bir yerden başlayayım dediniz. Biraz araştırma, biraz soruşturma derken kafanız iyice karıştı. Her uzmanın söylediği farklı. Çeşit çeşit bilgiler, farklı farklı görüşler… Acaba hangisi doğru? Ve daha önemlisi hangi yöntem bana uygun? Ekmeği keseyim mi, yiyeyim mi? Protein ağırlıklı beslenmeli mi, yoksa proteini hayatımdan çıkarayım mı? Meyve dünyanın en sağlıklı besini mi, yoksa zehir mi? Neden bu kadar karışık buralar? Eyvah! Siz sadece sağlıklı yaşamaya karar vermiştiniz oysaki.. Eee.. nasıl çıkacağız işin içinden?
Sevgili okur, aslında bu işin bu kadar karışık olmasını ben de istemezdim. Ama neden kafamız karışıyor size anlatayım. Birinci sebep, yorum yapan kişilerin farklı uzmanlıkta olması. Bir beslenme uzmanı, kendine beslenme uzmanı diyen ama aslında beslenme uzmanı olmayan kişiler (evet maalesef), hekimler ve özellikle farklı uzmanlıktaki hekimler, sağlıklı beslenme hakkında yorum yapmayı seven farklı uzmanlar, hiçbir uzmanlığı olmadan kendi hayatları hakkında bilgi vererek yorum yapan kişiler… Bu liste uzun. Aslında biz internet veya sosyal medyada bir bilgi ararken karışık bir çekmecede ihtiyacımızı arıyor gibi oluyoruz.
İkinci önemli sebep ise bilginin güncelleniyor olması. Mesleğimde 19. yılım... 20 yıl önce okulda öğrendiğimiz bilgilerin bir kısmı değişti. Bir kısmı daha da kesinleşti. Bilim böyle bir şey! Bunu unutmadan inanmak gerekiyor. Doğru kişiden yorum dinlerken faydası ne biliyor musunuz? Tüm verileri tarayıp, yani 20 yıl önce nasıldı? Şimdi nasıl? Ve gerçekten pratik hayatta da bu böyle mi? Bunu anlatabilen birilerini yakalarsanız bırakmayın. Bilgi değişebilir. Kesinleşse bile yenilikler olabilir. Bu normal…
Üçüncü ve yine en önemli sebeplerden biri ise “insan”! Yani.. her birimiz farklıyız! Size iyi gelen bana iyi gelmeyebilir. Her bedenin aynı besine veya ilaca verdiği tepki farklı olabilir. Bunu da aklınızın bir köşesine yazın. Biri size ben her gün 200 gram kırmızı et yedim çok iyi geldi dediğinde siz de denerseniz, sizde yüksek tansiyona sebep olabilir. Çünkü, yaşam şeklimiz, beslenme modelimiz, geçmişimiz, genetik yatkınlıklarımız farklı olmamızı sağlıyor. Yani, o zaman kafamızın burada da karışıyor olması normal. En iyisi güvenilir bir hekim ve güvenilir bir diyetisyen ile takipte olmak. Ve sık sık değişiklik yapmamak.
Ben de başlıkla biraz kafanızı karıştırdım biliyorum. Amacım da buydu! Bu sorulara son dönemin meşhur soruları diyebilirim. Her gün aldığım sorular başlıklarımı belirliyor. Aç kalmak mı daha sağlıklı ve fit kalmamızı sağlar? Yoksa tok kalarak mı daha güvendeyiz? Gelin aradaki farkı birlikte düşünelim.
Aç kalmak iyi mi?
Sağlık durumunuza göre her cevap değişir. Sağlık problemi, özellikle kronik bir hastalığınız yok ve bundan eminseniz, eğer ihtiyacınızdan çok daha fazla kalori aldığınızı düşünüyorsanız, yeme bozukluğu yada yeme bağımlılığı var ise, tüm gün aç olmasanız da atıştırıyorsanız, ne yediğinizin farkında bile olmadan yemek yiyorsanız, tüm gün yemeyip, akşam ne var ne yoksa yiyorsanız o zaman biraz aç kalmanın faydasını görebilirsiniz. Yani aslında elbette normal kiloda, normal sınırlarda, sağlıklı haldeyken, acıkınca yemek yemeniz normaldir. Acıkmadan yemek yemeniz çok beklenemez. Ama bu dediğim gibi, her şey yolundayken… Açlık hissi dozunda olduğu sürece sorun yok. Acıkmamız metabolizmamızın çalıştığını gösterir. Aslında iyi bir işaret .
Ama açlık duygusunda şu belirtiler var ise dikkat!
- Halsizlik
- Yorgunluk
- Sinirlilik
- Baygınlık hissi
- Göz kararması
- Mide bulantısı
- Gaz şişkinlik
- Mide ağrısı
- Duygusallık
- Ağlama hissi
- Elde ayakta titreme
- Baş dönmesi
Gibi belirtiler var ise mutlaka kontrol edilmeli. Bu durumda hem muayene olmayı hem de beslenmenizi doğru bir uzman ile planlamayı ihmal etmeyin.
Tok kalmanın yolları
Yıllardır en çok sorulan soru bu değil midir? Yiyeyim, tok kalayım ama zayıflayayım. Ya da… Ne yersem daha uzun süre tokluk hissedebilirim? Bence en doğru sorulardan birisi bu sorudur. Çünkü, tokluk hissetmek için çok yemek değil, doğru yemek gerekir. Aradaki fark… Yani size iyi gelecek aradaki tek fark budur. Üç tabak mantı yiyerek de doyabilirsiniz. Mantı yerine daha dengeli planlanmış, her besinin olduğu bir tabakla da doyabilir ve hatta daha uzun süre tok kalabilirsiniz. Seçimleriniz iştahınızı etkiler. Ve kan şekerinizin de tüm gün boyunca nasıl dalgalandığını da etkiler. Böylelikle tüm gün ihtiyacınızdan fazla enerji almadan, gereksiz atıştırma yapmadan, kendinizi daha iyi hissederek, açlık veya tatlı krizi yaşamadan hayat kalitenizi artırmanız çok daha kolay olur. Özellikle, hipoglisemi, insulin direnci, kan şekeri sorunları yaşayanlar, tansiyon problemi yaşayanlar, yeme atakları, gece yeme sendromu olanların düzenli beslenmesini, asla aç kalmamasını, tıka basa tok kalmayı değil, doğru besini seçerek tok hissetmelerini öneriyorum. Sonraki yazıda doğru besini seçme üzerinde durabiliriz. Ama özetle demek istiyorum ki… Açlık da tokluk da olması gereken ve doğru duygular. İkisi de gerekli. Ne kadar olsun? Nasıl olsun? İşte bunun cevabı sizde… Çünkü her bedende durum değişir. Bedeninizi dinleyin… Size hangisi daha iyi geliyor bulacaksınız.
