Değerli dostlar, gerek dünyada gerek ülkemizde bir “salgın hastalık” belirdiğinde, geçmiş yüzyıllarda uzun süren en ürkütücü, en yakıcı hastalıklardan biri olan “veba”yı ve “veba salgını”nı anımsarım hep.

Özellikle, 18 yy’daki salgının Avrupa’da çok ağır yaşanmasının ayrıntılarıyla birlikte yazılmış olarak bulunmasının da payı var bu anımsamada.

Ayrıca bu salgının üstünden çok uzun zaman geçmeden, hem yitirilenlerin, hem de yaşananların unutulmaması için, çok anlamlı, çok görkemli bir “Veba Anıtı”nın yapılmış olmasının da etkisi olduğunu düşünüyorum.

Anıt, İsviçre’nin kuzey bölgesindeki “Basel”de; kentin halkı yalnız resmi törenlerde değil, hemen hemen her gün çiçekler koyar anıtına; hiç değilse bir süre önce böyleydi...

Ne ki, kentin halkı, “Veba Savaşımı”na yalnız anıt yapmakla katılmamış, “ilaç üretimi”ne başlamış, kısaca bilimin bir boyutu (kimya) ile bu algının önlenmesine katkıda bulunmuş.

Yıllar önce bir görevle “Basel”de bulunduğumda, anıtın olduğu sokaktaki bir pansiyonda kalmıştım; daha sonraları, “Berin-Nadir Nadi”nin de aynı pansiyonda uzun yıllar boyunca kaldıklarını öğrendim.

Bir konuşma sırasında Nadir Nadi: “Bu anıt yalnız Avrupalılar için değil, bütün dünya için bir uyarıdır!” demişti...

Nitekim günümüzde “Corona”, değişim (mutasyon) geçirip, “Doğu”dan “Batı”ya yönelerek Avrupa’ya vardı; bu yayılış, “Dünya bu virüs için çok küçükmüş!” diye değerlendirildi.

Ve artık “Covid-19”du.

Ve ayrıca değerli dostlar, ülkelerin sınırlarının aşılması kolaylaştığından, salgınların yayılması da ortaçağlardan çok daha kolaylıkla gerçekleşiyor.

Öte yanda, Kanada’da yönetimin başındaki Trudeau, virüs konusuna eğilmeyi bilindiği gibi evinden başladı; eşinde “virüs” bulunduğu için, eşiyle birlikte evlerinde “karantina”ya girdi.

Bilmem ki anımsar mıyız, Trudeau’nun ülkesindeki Müslümanlar için “Şeriat”a izin verdiğini...

Müslümanlara: “Yaşamınızda İslamın kurallarını kullanabilirsiniz; resmi olarak kuşkusuz, Kanada’nın laik kuralları geçerli!” dediğini? Bu denli hoşgörülü olmanın karşılığını elbette görecektir Bay Trudeau... Bilmem ki ne dersiniz?

Ve değerli dostlar, bu salgından korunmak amacıyla, dünyada dinsel bağlamda da önlemler alındı; “kiliseler”, “sinagoglar” kapatıldı.

İran, Cezayir, Fas, Tunus, Kuveyt ve Filistin’de camiler kapatıldı. BAE’de toplu ibadet askıya alındı. Suudiler de “Kâbe”yi kapatmışlar.

Bizde ise açık; böyle olunca da dolup dolup boşalıyor...

Sözü edilen “veba salgını”nda, “yüz milyon” insanın öldüğü bilinir...