HUKUK devletiysek ve yürürlükteki anayasaya göre yönetiliyorsak, anayasa değiştirmek de ancak o çerçevede olabilir. Dolayısıyla, yürürlükteki anayasanın “değiştirilemez, değiştirilmesi önerilemez” dediği maddelere dokunmamak gerekir.
Yok, “Biz baştan aşağı yepyeni bir anayasa yapıp ülkeyi ona göre yönetmek istiyoruz” deniyorsa, o başka. Onun anlamı, anayasa değişikliği yapmak değil, “Devleti yıktık, yeni bir devlet kuracağız” demektir. Büyük ihtilallerden, “devrim” adını kullanan 27 Mayıs hareketinden ya da 12 Eylül darbesinden sonra olduğu gibi.
O zaman bir “kurucu iktidar”dan söz edilir ve yeni kurulan devletin anayasasını yapmak gündeme gelir.
Şimdi öyle bir durum yok.

Yoksa, var mı?

Bu gazetenin 13 Şubat tarihli nüshasının 4. sayfasında Meclis muhabiri Ayşe Sayın’ın imzasını taşıyan bir habere göre, Hasan Celal Güzel’in sahibi olduğu “Yeni Türkiye” gazetesinde “yeni anayasanın kurucu iktidar yetkisiyle yapılmasını” öneren bir makalede AKP’li Ahmet İyimaya kendi formülünü şöyle anlatıyor: “Kurucu iktidar anayasanın 175. maddesinin çizdiği hiçbir usul şartına bağlı değildir. Bu konudaki usulü kendi üretir. Söz gelimi, açık oy, niteliksiz çoğunluk, tek müzakere gibi kolaylıklar bir usul kanunuyla öngörülebilir. Yeter ki, mutabakat ilkesine sadık kalınsın.” Sayın İyimaya, uzlaşma uğruna, yeni anayasanın da ilk dört maddesi olması önerisine de yer veriyor.

Amaç herkesi şaşkına çevirip o şaşkınlıktan yararlanmak ve artık kokuşmaya başlayan “yeni anayasa”yı yapım çarklarının bir yerinde sürece sokmaktır. Formülün püf noktası, “yürürlükteki anayasanın ilgası” ve onun yerine yeni anayasa yapmaya soyunmuş partilerin “ortak irade”sinin konmasıdır. Başka bir deyişle, uzlaşma komisyonunun kolaylaştırılmış ortamında oluşturulacak taslağa meşruluk kazandıran, yapım sürecindeki “demokratik katılım ve süreçteki toplumsal tartışma evreleri” olacak, böylece sonuçta halkoylamasıyla yürürlükteki anayasanın cenaze namazı kılınıp “nevzat”ın loğusa şerbetinin içimine geçilecektir. Bundan âlâ “sivil darbe” olur mu?

Kimileri, “Biz böyle olsun istemiyorduk, uyum komisyonuna ve anayasa tartışmalarına demokrasi olsun diye katılmıştık” deseler de...