Amerika’daki çalışma sürelerim emekliliğime sayılır mı?

Soru: Türkiye'de 1993 yılında işe girdim. Sonrasında 1997- 2014 arası Amerika’da çalıştım. 2014 yılında geri döndüm ve SSK kapsamında halen çalışıyorum. Yaşım 50 ve prim ödeme gün sayım 4041, emekli olmam için 5600 güne ihtiyacım var. Amerika’daki süreleri nasıl borçlanarak emekliliğime saydırabilirim? İrem Ö.

1993 yılında sigortalı çalışmaya başladığınız için EYT kapsamındasınız. SSK kapsamında emeklilik gün koşulunuzu 5600 gün olarak belirttiğinizden 1993 yılında sigortalı olarak çalışmaya başladığınız tarih 23/5/1993’ten önce olmalı. Mevcutta 4041 gününüz bulunduğuna göre emeklilik için eksik süreniz 5600-4041=1559 gün. Amerika’da geçen çalışma sürelerinizi 3201 sayılı kanuna göre borçlanmanız halinde, bu hizmetler BağKur kapsamında sayılır. Ancak borçlanacağınız süreler, Amerika’da en son çalıştığınız tarihten geriye ilgili yıllara mal edileceğinden ve 2014 yılından beri Türkiye’de SSK kapsamında çalıştığınızdan son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde 1260 gün SSK kapsamında olacaktır. Bu durumda, SSK kapsamında 20 yıllık sigortalılık süresi ve 5600 gün koşulu ile emekli olursunuz. 1559 günü borçlanmanız halinde asgari kazanç üzerinden 1 günlük borçlanma bedeli 333.60x0.45=150.12 TL olduğundan 150.12x1559=234.031.10 TL, azamiden borçlandığınız zaman 2.502x0.45=1125.90x1559= 1.755.278 TL olur. Bu iki miktar arasında olmak kaydıyla istediğiniz miktar üzerinden borçlanma yapabilirsiniz.

EYT kapsamına girer miyim?

Soru: 30/10/2003 tarihinde memuriyete başladım ve aralıksız bugüne kadar çalışmaktayım. Askerliğimi yedek subay olarak yaptım. Askerlik başlangıç tarihim 20/11/1999’dur. 45 günlük öğrencilik okulundan sonra yedek subaylığa atandım. Hitap belgemde yedek subay başlangıç tarihi 31/12/1999, bitiş tarihi 20/03/2001, memuriyet hizmet başlangıcı da 15/01/2000 olarak görünmekte. 45 günlük askeri öğrenci okul süremi borçlanırsam devlet memurluğu başlangıcım 20/11/1999 tarihini geriye götürür mü? Kutag C.

Yedek subay okulu başlangıç tarihiniz 20/11/1999 olduğundan adınıza kesenek kesilen ilk tarih 15/12/1999 olur. Yani devlet memurluğu başlangıcınız 15/12/1999 olur. Yedek subay okulunda öğrencilikte geçen 45 günlük süreyi borçlansanız bile başlangıç tarihi geriye gitmeyeceğinden değişmez ve borçlanılan süre sadece prim ödeme gün sayısına eklenir. Başlangıç tarihi geriye gitmediği için de EYT kapsamına girmezsiniz.

2023 yılının hangi ayında emeklilik talebinde bulunmalıyım?

Soru: EYT’den emekli olmayı düşünüyorum. Ancak bize şu anda 2023/ Ocak zammından sadece yüzde 16.5 yansıtılmış gözüküyor, ek zam dahil edilmemiş. Halen SSK kapsamında çalışıyorum. 2023/Ocak ve temmuzda yapılacak zamlardan faydalanmam için en erken ne zaman başvuru yapmalıyım? Yoksa sadece 30-31 Aralık 2023’te mi başvurmalıyım? İlhan Ç.

Aylık hesaplama sistemi çok teknik ve ayrıntılı olduğu için sigortalıların bunu anlaması zor oluyor. 2022 yılında aylık talebinde bulunanların aylık hesabı yapılırken 2021 yılına ilişkin yıllık enflasyon (TÜFE) ile gelişme hızının (GH) yüzde 30’u dikkate alınıyor. 2022 Ocak ayı itibarıyla hesaplanan aylıklar, ayrıca 2022/Ocak (yüzde 25.47) ve temmuz (yüzde 42.35) dönemlerindeki aylık artış oranında artırılıyor. Diğer taraftan, 2023 yılında aylık talebinde bulunanların aylıkları hesaplanırken 2022 yılına ilişkin TÜFE ve GH kullanılıyor ve hesaplanan aylıklar 2023 yılı ocak ayında belirlenen aylık artış oranı olan yüzde 30 oranında artırılmakla birlikte, Temmuz/2023 yılında belirlenecek aylık artış oranı ile yine artırılacak. Dolayısıyla, her yıl belirlenen TÜFE ve GH oranları ile 6 ayda bir belirlenen aylık artış oranları, talepte bulunulan yıla göre hesaplanan aylık miktarlarını etkiliyor. Örneğin 2021 yılında aylık talebinde bulunanlar 2022 yılına göre daha avantajlıyken 2022 yılında aylık talebinde bulunanlar 2023 yılına göre daha avantajlı hale gelebiliyor. Tamamen belirtilen kriterlere göre değişebiliyor. Netice itibarıyla 7 Mart tarihli köşe yazımda da belirttiğim üzere, 2023 yılında, ister 1 Ocak’ta isterse 31 Aralık’ta emeklilik talebinde bulunulsun, emekli aylığı, 2023 yılındaki çalışılan gün ve prime esas kazancı dikkate alınmak suretiyle 2023/Ocak ayı itibarıyla hesaplanır. Hesaplanan bu aylık, 2023/Ocak ayında yüzde 30 oranında artırılır. Bulunan aylık Temmuz/2023 döneminde belirlenecek aylık artışına göre ayrıca artırılır. Dolayısıyla aylığın hesaplanması yönünden 2023/Temmuz öncesi veya sonrasında talepte bulunulması arasında fark bulunmuyor.