İngiltere’nin 27’lerden “kopuşuna” en esprili tepki Independent gazetesinden geldi:

“Biz bundan böyle artık (Karayipler’deki vergi cenneti!) Cayman Adaları gibi oluruz” diye yazdı Independent: “Ancak tek bir farkla: Onların iklimi bizimkinden çok daha iyi!”

9 Aralık’taki kritik Brüksel zirvesini herkes kendi meşrebine göre yorumluyor.

Kimileri; “AB’nin inşası zaten öteden beri hep krizlerle gerçekleşmiştir. Proje en başından itibaren, koskoca bir savaş, II. Dünya Savaşı ile boy vermiş; ardından her dönemeçte, krizlerle yol almıştır. Şimdi de Avro krizine yanıt olsun diye yapılan son zirve; mali birliğe geçişin yanı sıra, bir konfederasyondan federatif birliğe yönelişin yolunu açtı. Avro ve AB, zirvedeki son kararlarla böylelikle bu krizden daha güçlenmiş olarak çıkacak” diyor.

Kimileri de “üç vitesli” ve “alakart Avupa’nın” doğuşundan dem vuruyor…

‘Üç vitesli AB’ tablosu

“Alakart” Avrupa’ya vurgu yapanlar; “9 Aralık 2011 tarihi, Avrupa’yı üçe ayrıştıran bir dönüm noktası olarak hatırlanacak” diyorlar: “ ‘Avro ülkeleri’, ‘Avro dışı ülkeler’ ve bu iki gruptan da ayrışarak, Independent’ın “Cayman modeli” etiketini yapıştırdığı ‘İngiltere’ olmak üzere üç yapılı bir oluşum ortaya çıktı. Bu, ortak Avrupa fikrinin sonudur!”

“9 Aralık”a “Avro’yu kurtaran zirve” gözüyle bakıp alkış tutanlarla “Avrupa’yı bölen ve ayrıştıran kilometre taşı” gözüyle bakanlar arasında birbiriyle hiç örtüşmeyen farklar var.

Piyasaların zirveye gösterdiği karmaşık, inişli çıkışlı tepkiler de zaten bu tereddütlü değerlendirmelerin sonucu.

Tabloya “olumlu” yaklaşanlar, AB’ye katıldığı 1972’den bu yana sürekli olarak hep “bir ayağı içerde, bir ayağı dışarda” görünüm arz eden ve çoğu kez Brüksel’den çok Atlantik ötesi “stratejik partner” Washington’a bağlılık, dayanışma sergileyen İngiltere’nin bundan böyle kendi yoluna gitmesini, “olumlu/hayırlı bir gelişme” olarak nitelendiriyor.

Olaya böyle yaklaşanlar “Üzerimizden yük kalktı” hesabı yapıyorlar: “Ayak bağı olan İngiltere’den kurtulduk. İngiltere olmadan bizler 26 ülkeyle çok daha hızlı ve kolay yol alırız!”

“İyi oldu, baş başa kaldık” diyerek şimdi güle oynaya bayram eden “26’ların”, sıra martta bütçe birliğini sağlamak amacıyla yapılacak yeni anlaşmaya geldiğinde ne büyük mızıkçılıklara kadir olduklarını hep birlikte göreceğiz.

9 Aralık zirvesinin bir numaralı hedefi sonuçta yalnızca bu: Bütçe birliği için yeni bir anlaşmaya şekil vermek! Bütçeye disiplin getirecek olan bu yeni anlaşma, bütçe disiplini dışındaki boyutlarda açık veren ülkelere otomatik yaptırımlar getirecek.

Varın siz o zaman mazeretlerin, ayak diremeler ve de kapalı kapılar ardında döndürülen dolapların âlâsını görün.

O zamana dek bakalım “26’lar arasındaki bu anca beraber kanca beraber” havası korunabilecek mi?

İşte ilk bilinmeyenler bunlar…

İkinci büyük bilinmeyen de İngiltere’nin bundan böyle ne yapacağı. Nasıl bir tavır/yol izleyeceği... Bizzat kendi iradesiyle zirve kararları dışında kalmayı seçen İngiltere, önümüzdeki aylarda bakalım eli kolu bağlı durup oturacak mı?

İngiltere’nin ‘denge siyaseti’ \t\tne olur?

Türk gazetelerinde de dönem dönem makaleleri yayımlanan ünlü İngiliz tarihçi Timothy Garton Ash; İngiltere’nin 70’li yıllarda AB’ye giriş sürecini, “salt masada olmak” saikiyle açıklıyor: İngilizler “uluslar üstü bir Avrupa projesine” inandıkları için değil, damardan “Londra’nın çıkarlarını korumak” amacıyla AB’ye giriyorlar…

“Ulusal çıkarlar açısından”, AB dışında kalmanın içerde olmaktan beter bir alternatif olduğunu düşündükleri için, sadece “ehvenişer” kontenjanından birliğe katılıyor ve Ash’in belirttiği üzere bu ortaklıkta safi “Eski Kıta’nın mevcut güç dengelerini sürdürmeye/korumaya bakıyorlar”...

“İngiltere’nin topluluğa katıldığı 40 yıldır bu böyle olmuştur” diyor özetle tarihçi Ash: “Thatcher dahil gelip geçen tüm İngiliz hükümetleri, Avrupa kıtası içindeki dengeleri kollamaya bakmışlardır…”

İngiltere’nin 40 yıldır izlediği “reel politik dengeleri sürdürmek siyaseti”, 9 Aralık’ta birdenbire değişebilir mi? İngiltere bir günden diğerine yallah, Avrupa’nın güç dengeleri denkleminden çıkar/çıkabilir mi?

Ya da kırk yıllık kâni olur mu yani hesabına “Avro grubu dışındaki ülkelere” kanca atıp onları yanına çekmeye mi çalışır?

Bu sorulara kesin yanıtlar verebilmek için henüz zaman çok erken. 9 Aralık zirvesi, “Avro” üzerindeki baskıların aciliyetini hafifletmek açısından, Brüksel’e nefes aldıran, zaman tanıyan bir sürecin başlangıcı oldu. Sürecin AB için gerçekte ne anlama geldiğini layıkıyla önümüzdeki bahar aylarında göreceğiz.