Ülkemiz gençlerinin düşünce özgürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü ile bilim-araştırma-ifade özgürlüğü için mücadele etmeleri önemli bir konudur. Atatürk, bunu “fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller” ideali ile ifade etmişti. Çağımızda bireyin bağımsızlığı, özgür düşünebilmesi, olayları sorgulaması, verileri irdelemesi, akıl yürütebilmesi ve düşüncelerini özgürce ifade edebilmesi daha da önemli ve gerekli hale gelmiştir.

Suriye gibi bağımsızlığını yitirmiş devletlerde insan hak ve özgürlüklerinin tümü yerle bir olmuştur. Dolayısıyla birey gibi devletin de bağımsız olması gerekir. Bağımsız devlet için ise halkçı-toplumcu bakış açısının terk edilmemesi gerekir.

BİREY DE DEVLET DE

Kişisel veya grupsal çıkarların toplum çıkarlarının önüne geçtiği devletlerde özgürlük ve güvenlik kalmaz, herkesin herkese karşı mücadelesi başlar ve devlet, bağımsızlığını tümüyle yok edecek müdahalelere açık hale gelir. Irak gibi, Libya gibi, Suriye gibi. İşte ülkemiz bir süredir bu aşamanın eşiğindedir.

Bazı kişisel ve grupsal çıkarların toplumsal çıkarların üzerinde tutulduğu tartışmasızdır, hukuka aykırı şiddetler ve ayrıştırmalar da Irak tipi çoğulcu anayasa çalışmalarını hatırlatmaktadır. Unutulmaması gereken, ulus devletin anlamıdır, kanun önünde eşitliğin ve silahsız saldırısız gösterilerin anayasal hak olduğudur.

Devletin ilk görevi de “asayişi ve adaleti sağlamak, vatandaşların her türlü özgürlüğünü korumaktır.” (Atatürk) Bunun için birey gibi devletin de bağımsız olması gerekir.

YURTTAŞLARIN EŞİTLİĞİ

Ekonomik, siyasi, askeri, adli vs. bağımsızlığını kaybetmiş devletlerin olduğu bir dünyada huzur ve barış yoktur, savaş ve sömürü vardır. Ancak insanlığın buna razı olması düşünülemez. Nitekim bağımsız devlet-vesayet altında devlet ayrımı öngören Milletler Cemiyeti Sözleşmesi yerine eşit egemen devletler ilkesi öngören Birleşmiş Milletler Sözleşmesi kabul edilmiştir. Tarihin normal akışı bu yöndedir.

Tam bağımsızlık hedefiyle yapılan İstiklal Savaşımızın sonunda ülkemizde de çıkar gruplarının temsili kuramı değil, birlik kuramı/ulus egemenliği/halk yönetimi/demokrasi/cumhuriyet tercih edilmiştir, müritlik ve tekke yapılanmaları kaldırılmıştır, birden çok dinsel hukuk sistemine son verilerek hukuk birliği/laiklik sağlanmıştır, ırk ve din ayrımı ile grup ayrıcalıkları kaldırılarak eşit vatandaşlık hakları getirilmiştir. (Örneğin ABD’de eşit vatandaşlık hakları yasası 1964,”siyah” denilen Amerikan vatandaşlarının oy kullanmasına izin veren yasa 1965 tarihlidir. Oy kullanma yasası sürelidir; en son Başkan Bush tarafından 2006 yılında 25 yıl için uzatılmıştır.)

DEMOKRASİNİN AMACI

Bireyin ve devletin bağımsızlığını esas alan Atatürk ilkeleri ve devrimleri, yalnız bizim değil, bağımsızlığını kaybetmiş bütün insanların ve ulusların bağımsızlık yolu ve ilham kaynağıdır. Bilâl Şimşir’in söylediği gibi: “Fatih Sultan Mehmet’in yeniçağı başlattığı gibi, Başkumandan Gazi Mustafa Kemal Paşa da Doğu’da bağımsızlık çağını başlatmıştır.” Ve Uğur Mumcu’nun söylediği gibi: “Kişinin bağımsızlığı ve devletin bağımsızlığı; demokrasi bunu amaçlar.”

AV. GÜLSEREN AYTAŞ

İSTANBUL BAROSU

Kaynaklar: 

M. Kemal Atatürk’ten Yazdıklarım, Prof. Dr. A. Afet İnan, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1971, s. 59.

Gülseren S. Aytaş, Yeni Türkiye Anayasası, Yeni Irak Anayasası ve Fransız Anayasası, İstanbul Barosu Dergisi, Ocak-Şubat 2012, Cilt 86, sayı:2012/1 s.232-261.

ABD vatandaşlık hareketi; https://photos.state.gov/libraries/turkey/231771/PDFs/freeatlast_turkish_all.pdf; 15 Ocak 2021.

Dr. Bilâl N. Şimşir, Atatürk Dönemi-İncelemeler, Atatürk Araştırma Merkezi, 2006, s.37.

Uğur Mumcu videosu; https://journo.com.tr/trt-izle-ugur-mumcu; 05.02.2021 Ayrıca bkz: Uğur Mumcu, Bağımsızlık Gülü, um:ag, Ankara, 2006