Seçim bildirgelerinde yer alan vaatler, verilen sözler, taahhütler, kaynak tartışmalarına yol açtı. Haklı olarak, kaynak dağılımının veri olmadığı, devletin kaynak dağıtımını, kaynak tahsisini, değiştirebileceği, kaynakların kamu yararına geniş kitleler özgüleştirerek kullanılabileceği vurgulandı. Havuz ve yandaş yaygarası da kaynak özgüleştirmesinin değişeceği kaygısından kaynaklandı. Devlet kaynak tahsisini değiştirebileceği gibi, devletin gücü de gelir toplamak, vergi almaktır. Devlet bütçesi, özel kesim bütçesinden farklı hazırlanır.
Devlette önce giderler tahmin edilir, gider bütçesi hazırlanır, ardından gelir kaynakları belirlenir, gelir bütçesi hazırlanır. Devletin elinde vergi gibi gelir sağlama olanağı vardır. Özel kesimde ise önce gelir bütçesi hazırlanır, gelir tahminleri yapılır; giderler gelire göre ayarlanır. Kaynak tartışmalarının yapıldığı şu sıralarda, vergi olanağı, belki de oy kaygılarıyla açıklıkla gündeme getirilmiyor. Türkiye, kaynak dağılımını düzeltme yanı sıra, sosyal amaçlı programları desteklemek üzere vergi önlemleri de almalıdır.

***

Vergi sistemimiz, teşvik, kolayca vergi toplama, yandaş kollama, belli kesimlere tanınan vergi istisnaları ile, Adam Smith’den beri vergicilik alanına yerleşmiş ilkelerden dahi yoksundur. Vergi tehdit aracı, sopası değil en azından şu nedenlerle etkin biçimde kullanılmalıdır.
• Türkiye’de havuzcu, yandaş diye nitelendirilen belli bir kesim, teşvik, kamu ihaleleri, banka kredileri, özelleştirme yolları ile haksız varlık, servet edindiler, havadan inme kârlar sağladılar. Haksız kişisel edinimlerin tekrar kamuya kazandırılması her açıdan gerekir.
Günümüzde bazı haddini bilmez(!) kişi ve kuruluşları yola getirmek, cezalandırmak için, kişiliği, görev anlayışı gelişmemiş bürokratlar eliyle vergi sopası keyfi şekilde kullanılmaktadır.
Sosyal devlet hatta geleneksel devlet anlayışında, vergilemede keyfiliğin olmaması gerekir. Vergi tehdidi, sopası gibi, ilkel yöntemleri bir yana bırakıp, normal vergi adaletini, gelir esnekliğini sağlayıcı, gelir artırıcı vergi önlemleri alınmalıdır.
• Vergi geliri artışı yoluyla sosyal amaçlı programlar daha kapsamlı olarak uygulanabilir, kaynak tartışmalarına da yol açmaz.
• Türkiye iç tasarrufunu artırmak zorundadır. Kamu da bir tasarruf kaynağıdır. Bütçe olağan koşullarda açık değil, borç baskısından kurtulabilmek için zaman zaman fazla da vermelidir. IMF’nin ne işe yaradığı belirsiz faiz dışı fazlayı bir yana bırakıp, bütçe denkliğine hatta zamanla bütçe fazlasına yönelinmelidir.
• Gelir dağılımını düzeltmek, Türkiye’yi yoksulluk hatta açlık sınırı altında kitlelerin yaşadığı bir ülke olmak ayıbından kurtarma yanı sıra, ekonomik kalkınmayı hızlandırmak için altyapı yatırımlarını da hızlandırmak gerekir.
• Özelleştirme yerine özellikle enerji, madencilik alanlarında kamulaştırma gündeme getirilmeli, vergi yoluyla da kamulaştırmanın kaynağı sağlanmalıdır.
Geniş kitleler gerçekten yoksulluktan, eğitimsizlikten, horlanmaktan, dışlanmaktan kurtarılmak isteniyorsa bunun savaşımı verilmeli, özverisi de gösterilmelidir. Özveri gösterilmeden, bir süre sıkıntıya katlanmadan başarı sağlanamaz.