\n\n\n

Vergi hukukunun temel ilkelerinden biri kıyas yasağıdır. Çok basit bir tanımla kıyas yasağı, bir vergi kanununda yer alan hükmün başka bir vergi uygulamasında dikkate alınamamasıdır. Aslında bu ilke verginin yasallığı ilkesinin bir uzantısıdır.

Örneğin, Katma Değer Vergisi Kanunu’ndaki bir hüküm bu vergiye benzer nitelikleri nedeniyle özel tüketim vergisi açısından uygulanamaz. Eğer o hüküm uygulanmak isteniyorsa, aynı düzenlemelerin Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda da yapılması gerekir.

Herkes tarafından çok net bilinen kıyas yasağı ilkesine rağmen vergi idaresinin bazı durumlarda “kıyas” uygulaması yaptığı görülmektedir.

Son olarak geçen yaz aylarında; 9 Temmuz 2010 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 19 seri numaralı Özel Tüketim Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile kıyas yasağı açık olarak ihlal edilmiştir. Hatta ne yazık ki şu anda yürürlükte olmayan bir kanuna kıyas yapılarak vergi uygulaması şekillendirilmiştir.

Anılan tebliğ ile 1 Ağustos 2002 tarihinde yürürlükten kaldırılan Akaryakıt Tüketim Vergisi’ne kıyas yapılmıştır. Dikkatinizi çekiyorum sayın okurlarım, 2010 yılında yürürlüğe giren bir Genel Tebliğ ile 2002 yılında yürürlükten kaldırılan bir Kanun’a kıyasla vergi uygulaması belirlenmiştir.

Belirlenen uygulama ise son derece önemli bir uygulamadır. Anılan tebliğ ile petrol rafinerilerince imal veya ithal edilen ÖTV’ye tabi malların yine ÖTV’ye tabi malların imalatında yakıt olarak kullanılması sırasında ÖTV uygulanmayacağı belirtilmektedir.

Bu uygulama doğru veya yanlış olabilir. Eğer petrol rafinerilerinin yakıt olarak kullandıkları ÖTV’ye tabi mallar üzerinden ayrıca ÖTV alınmak istenmiyorsa, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nda düzenlemeler yapmak gerekmektedir. 2002 yılında yürürlükten kalkmış bir kanuna kıyas yaparak bu tür işlemler üzerinden ÖTV alınmayacağını belirtmek vergi hukukunun temel ilkelerinden biri olan kıyas yasağına aykırı hareket etmek anlamına gelir.

Değerli okurlarım, yukarıda belirttiğimiz gibi vergi hukukundaki kıyas yasağı, verginin yasallığı ilkesinin bir uzantısı niteliğindedir. Verginin yasallığı ilkesi ise anayasamız ile güvence altına alınmıştır. Eğer kıyas yoluyla bazı vergi uygulamaları yapılırsa verginin yasallığı ilkesi zedelenmiş ve keyfi vergi uygulamaları ortaya çıkmış olur.

Modern vergi sistemi ve vergi idaresi hayallerimiz, verginin yasallığı ve kıyas yasağı ilkelerine sıkı sıkıya bağlıdır. Umarız bu ilkelerin zedelendiği uygulama örnekleri çoğalmaz.

\n\n\n

Prim affıyla gün boşlukları ödenebilir mi?

Torba Kanun’la getirilen son prim affı basında yer almaya başladığından beri, okuyucuların en çok sordukları soruların başında eski yıllardaki gün boşluklarının ödenip ödenemeyeceği geliyor.

Öyle ya, artık herkes emeklilikle ilgileniyor, sosyal güvenlik hakkını arıyor. Eski yıllardaki gün boşluklarını ödemek isteyenler prim affını düşünerek en az maliyetle eski yılları borçlanarak gün sayısını arttırmayı düşünüyor.

Bu ay sonuna kadar uygulanacak olan prim affı, geriye dönük hizmet kazanılmasına imkân vermiyor. Bu prim affı, çalıştırdığı işçilerden dolayı SGK borcu olan işverenlerin borçlarını taksitle ödeyebilmeleriyle ilgili. Ayrıca 2003-2011 döneminde isteğe bağlı sigortalılığı devam ettiği halde ara dönemlerde bir-iki ay gibi borcu olan isteğe bağlı sigortalıları ve topluluk sigortasına prim ödeyenleri kapsamakta.

Dolayısıyla askerlik borçlanması, yurtdışı borçlanması, doğum borçlanması gibi yasal borçlanmalar dışında prim affı kapsamında eski yıllarda çalışılmayan sürelerin primini yatırmak mümkün olamayacak.

Staj döneminde ödenen SSK’ler emekliliğe sayılır mı?

5.7.1972 doğumluyum. Lise ikinci sınıfta 1990 yılında stajyer olarak sigortalı oldum ama hiç prim ödenmedi. Şu an babamdan yetim aylığı almaktayım. Sigortalı olarak işe başlarsam emeklilik yaşım ve prim ödeme gün sayım ne olur? Canan Doğan

Staj döneminde ödenen sigorta primlerinin emekliliğe bir etkisi yoktur. İsteğe bağlı sigorta primi ödemeniz mümkün olup, bu durumda isteğe bağlı sigorta primi ödenmesi durumunda 2036 yılına kadar 9 bin gün sayısını tamamlamanız halinde 58 yaşını doldurmanız gereklidir. Aksi halde 2048 yılına kadar kademeye tabi olursunuz ve 2048 yılından sonra 9 bin günü doldurmanız halinde 65 yaşında emekli olursunuz.

\n\n\n

SORU - CEVAP

Sorularınız için malicozum6ismmmo.org.tr adresine mail atabilirsiniz. Tüm sorular e-posta ile tek tek cevaplanacaktır.