Bugün Cumhuriyetin 89. yaş günü. Cumhuriyet değerlerinin iyice törpülendiği bir süreç yaşanıyor.

Cumhuriyet, Osmanlı’nın yıkılması ve Kurtuluş Savaşı üzerinde yükselen bir değerler bütünüdür: Hukukun üstünlüğü; kadın-erkek eşitliği; din ve devlet işlerinin birbirinden ayrı tutulması; çocukların ve gençlerin yaratıcı yeteneklerini geliştiren çağdaş eğitim ve üniversite; bilimsel bilginin yol göstericiliği; sanatsal yaratıcılığın önemsenmesi; parlamenter demokrasi; ekonomide, bireyin de, ülkenin de daha çok üreterek özgürleşmesi; dış politikada yurtta barış, dünyada barış ve tüm bunların altyapısı olarak gerekli kurumların oluşturulması.

Bu nitelikleriyle Cumhuriyet, insanlığın o zamana kadarki gelişmelerini içeren ve toplumun ilerlemesinin yollarını açan bir evrensel değerler rejimidir.

Cumhuriyetin değerlerinin içine sürüklenmekte olduğu olumsuz durumu geçen günlerde Almanya Sol Parti Milletvekili Sevim Dağdelen, kanımca çok doğru bir saptamayla (Cumhuriyet, 22 Ekim) şöyle tanımladı: Bu ılımlı İslamla birlikte AKP hükümeti değil, AKP rejimi dememiz lazım aslında.

Bu saptamayı çok önceden yapması ve bu gidişe toplumun Cumhuriyet değerlerine sahip çıkan kesimleriyle bütünleşerek, var gücüyle ilk karşı çıkması gereken Cumhuriyetin kurucusu CHP olmalıydı!

***

Oysa CHP üst yönetimi, Yeni CHP adıyla partinin güçlenmesini sağcılaşmasında arıyor.

Geçen günlerde, Genel Başkan Yardımcısı Gülseren Onanç: Ben Kemal Kılıçdaroğlu için buradayım. Bugün siyasette var oluş nedenim, değişim yaratma isteğidir. Yeni CHP’liyim... CHP içinde kanatlar var. Yeni CHP bu kanatlardan biri. Baskın olmamayı seçen bir kanat. Özellikle Genel Başkan çevresinde oluşan bir grubuz biz, diyor (Cumhuriyet, 22 Ekim).

Partiye değil kişiye bağlılıktan öteye gitmeyen bu görüşlerde ne Cumhuriyet değerleri, ne de sol düşünceden eser var! Kaldı ki hem genel başkan çevresinde yerleşmek hem de baskın olmamak, bizdeki genel başkan odaklı yapı nedeniyle çelişik ve anlamsızdır!

Cumhuriyetçi-sol duruşundan iyice uzaklaştırılan ve sağa açılan CHP, özellikle bu nedenle, iç tutarlılık ve etkinlikten uzak bir çizgiye sürükleniyor. Parti içindeki değişik görüşler güçlü biçimde bütünleştirilerek politikalara dönüşemiyor. Geçtik yeni anayasa ya da Kürt sorununun çözümü gibi önemli konuları, son haftaların en güncel konularında; seçilme yaşının düşürülmesi; Büyükşehir Belediyeleri Yasası ve yerel seçimlerin tarihi gibi konularda bile parti kekeliyor; kararlı bir tutumla politika üretemiyor!

***

Ulusal kurtuluş bayramlarını iyice anlamsızlaştırmaya çalışan AKP rejimi, toplumu bu bakımdan da bir toplumsal çatışma noktasına sürükleyerek Cumhuriyetin de halk tarafından coşkulu bir biçimde kutlanmaması için elinden geleni yapıyor.

Bugün Ankara’da yapılacak birkaç kilometrelik bir halk yürüyüşünün yasaklanması üzerine CHP yönetimi sonunda rest çekmiş! Rest, yerinde ve zamanında, örneğin, hukuk katledilirken; sendikal haklar yok edilirken, bilim kurumlarına el konulurken, eğitim ilkelleştirilirken çekilmeliydi!

Yine de bu çok geç kalmış rest CHP tarafından doğru yönetilmeli; Cumhuriyet değerlerinden ve soldan beslenen ilerici bir toplumsal uyanışa ivme kazandırılmalıdır.

İnsanlığın gelişme doğrultusunu içerdikleri için Cumhuriyetin değerleri bu topraklarda eninde sonunda egemen olacaktır! Cumhuriyet Bayramınızı kutluyorum.