Uzun bir süredir ve giderek artan bir oranda ülkenin siyasal gündeminin en üst sıralarına yerleştirilen Dersim tartışmalarından çıkarılması gereken çok ders var.

Gerekli derslerin çıkarılabilmesi için iki sorunun sorulması gerekiyor. Başbakan, devletin elindeki belgeleri istediği gibi kullanarak birilerini, Dersim örneğinde CHP’yi suçlama hakkını nereden alıyor? İkincisi, ülke gündeminin Başbakan tarafından sürekli olarak geçmişi eşeleme sürecine sokulmasının siyasal ve ekonomik maliyeti nedir?

***

Birinci sorunun yanıtı açıktır. Hiç kuşkusuz Dersim de dahil, toplum geçmişiyle yüzleşmelidir.

Ancak, bunun yolu Başbakan’ın kendi öznel değerlerine, anlayışına ve önyargılarına göre seçeceği geçmişteki her hangi bir konuyu, istediği gün ve ölçüde ülke gündemine taşıması değildir.

Özellikle de Başbakan’ın, bulunduğu konumun ya da mevkinin sağladığı olanakları kullanarak birilerini suçlama hakkı diye bir şey olamaz; olmamalıdır. Böyle bir tutum, öncelikle, temel hukuk ve demokrasi ilkeleriyle bağdaşmaz; sonra da siyasi ahlak açısından sorgulanmalıdır.

Bunun için de öncelikle Osmanlısı ve Cumhuriyetiyle devlet arşivlerine erişim, Başbakan dahil, herkes için eşit olmalıdır.

Çok daha önemli olarak muhalefet, Başbakan’ın belirlediği gündemin arkasından sürüklenecek yerde ürettiği politikalarla siyasal gündemi belirlemelidir.

***

Dersim tartışmaları sırasında siyasetin gündemine oturması gereken çok önemli konular gündem dışı kaldı.

Sivil ve asker yüzlerce insanımızın, milletvekilleri dahil, yıllar süren uzun tutukluluk süreleri; üniversite gençliğinin en haklı istemlerinin bile polis eliyle ve hapislerle bastırılması; medyanın AKP’yi eleştiren yazar ve yorumcularının susturulması; üniversiteler ve TÜBİTAK’tan sonra Dersim tartışmaları sırasında Türkiye Bilimler Akademisi’nin yönetiminin de AKP’lileştirilmesi, böylelikle araştırma ve bilim kurumlarının siyasal yapıya bağımlı kılınması sürecinin tamamlanması gibi toplumun geleceği açısından gerçekten yaşamsal konular, kamuoyunun gözünden kaçırılıyor. Hükümetin, Van/Erciş depremi başarısızlığı bile Dersim tartışmalarının kurbanı olarak geçiştiriliyor.

Yine Dersim tartışmaları sırasında, küresel ekonomik fırtına arttı; Yunanistan ve İtalya’da seçimle işbaşına gelmiş olan hükümetler gitti; onların yerini teknokrat hükümetleri aldı. Sonra da bir uluslararası değerlendirme kuruluşu Türkiye ekonomisinin notunu azalttı; olumludan durağana çevirdi. Dersim ile yatıp kalkan Türkiye siyaseti, ülkenin kapısına dayanan ve etkileri içeride de iyice belirginleşmeye başlayan ekonomik kara bulutları da görmezlikten geliyor.

Bütün bu önemli gelişmeler, muhalefet tarafından Meclis’in ve ülkenin siyaset gündemine getirilemiyor.

Kısaca Başbakan’ın Dersim yaklaşımından, anlayan için, çıkarılacak daha çok ders var.

Yazıya sorularla başladık; yine bir soru ile bitirelim.

Ülke gündeminin saptırılması bağlamında Başbakan’ın tutumu; bilim kurumlarının AKP’lileşmesinin tamamlanması; uzun tutukluluk süreleri; gençliğin baskı altına alınması ve ekonominin bunalıma sürüklenmesi sonucu ülkeye ve geleceğine verilen zararların hesabı bu dünyada sorulmayacak mı?