1) Kapitülasyonlar, 2) Düyunu Umumiye İdaresi (Dış Borçlar Denetleme Kurumu) ve 3) IMF (Uluslararası Para Fonu), 16. yüzyıldan bu yana “ahtapotun üç kolu” gibi ülkemize sarılmış, Türkiye’nin kaynaklarına el koymuştur.

Günümüzde, IMF kapitülasyonlarla, Düyunu Umumiye’nin yerini almıştır.

“Kapitülasyon kelimesi Latince caput’tan gelir ve baş eğmek, teslim anlaşması yapmak anlamlarını taşır.” (Kaynak: Vikipedi)

Kapitülasyonların çoğu iki taraf için geçerli olsa da ekonomisi güçlü olan taraf kapitülasyonlardan fayda sağlarken ekonomisi zayıf olan taraf kapitülasyonlardan zarar görmüştür.

Kapitülasyonlarla yabancılara, Osmanlı kentlerinde örgütlenebilme hakkı, yabancıların kendi aralarındaki anlaşmazlıklarda konsolosluklara yargı yetkisi tanınması, Osmanlı topraklarında seyahat, taşımacılık ve satış serbestliği, Osmanlı sularında gemi işletme hakkı verilmiştir.

İttihat ve Terakki’nin 1911 yılında kaldırdığı kapitülasyonlar, Sevr Antlaşması ile daha da güçlü bir şekilde Osmanlı’nın sırtına bindirilmiş.

Başvuru kaynaklarında Osmanlı Devleti 1854 yılında dış borçlanmalara başladığı ve 1874 yılına kadar 15 ayrı dış borçlanma yaptığı, bu dönem içinde 239 milyon lira borçlanıldığı halde, hükümetin eline yalnızca 127 milyon lira geçtiği açıklanmaktadır.

Zaman içinde, hiçbir borç ödemesini yapamayan Osmanlı Devleti, sonunda alacaklılarla anlaşma yoluna gitmiş ve 1879’da alacaklılarla anlaşmaya varılmış.

Bu anlaşma sonucu, 1881’de “damga, alkollü içki, balık avı, tuz, tütün ve ipekten alınan vergilerin tüm geliri iç ve dış borçlara” ayrılmış ve “Bu vergileri toplamak ve alacaklılara ödeme görevi de yeni kurulan Düyunu Umumiye İdaresi’ne” verilmiş.

24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması ile, Osmanlı Devleti’ni sömürge düzeyine indiren Düyunu Umumiye İdaresi’nin görevi son bulmuş ve bu kurumun vergi gelirlerini denetlemesi sona erdirilmiştir.

1945 yılında aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 45 ülke ile Uluslararası Para Fonu (IMF) kurulur

Kapitülasyonlarla, Düyunu Umumiye İdaresi’nin geçmişte üstlendiği, “tefecilik” görevini, bu kez IMF üstüne almıştır.

“180’den fazla üyesi olan IMF”, görünürde “ülkelerin gelişmelerini ve kalkınmalarını sağlayacak yardımlar yapmak” amacıyla kurulmuştur.

IMF’nin amaçları arasında, “parasal işbirliğinin uluslararası düzeyde teşvik edilmesi ile uluslararası sürmekte olan ticaretin daha da genişletilmesinin sağlanması” da vardır.

Amaçlarının en başında, dış borçlarını ödemekte güçlük çeken ve zorlanan ülkelere “gereken destek ve para yardımı” yapılması gelmektedir.

Kaynaklarda, “IMF’nin kurulduğu günden bugüne kadar, geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelere yaptığı yardımlarla” otuza yakınının ekonomisini batırdığı ve “borç batağına” sürüklediği açıklanmaktadır.

IMF’nin ekonomik çıkma içine giren ülkeleri kendisine bağımlı duruma getirdiği çok açıktır.

Şimdilerde, “ekonomik krizin”, Avrupa ülkelerini sarsmakta olduğu haberleri yoğunlaşmaktadır.

Bir süre önce istifa etmek zorunda kalan IMF Başkanı Strauss-Kahn’ın başına gelenlerden sonra, “ekonomik kriz IMF’nin bir ortaoyunu mu?” diye düşünmekteyim.