Zülal Kalkandelen
Zülal Kalkandelen zulal.kalkandelen@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Yeni düzende kapitalizm karşıtlarının görevi

29 Mart 2020 Pazar

1- New York’ta Mt. Sinai Hastanesi’nde yeterli koruyucu kıyafet olmadığı için üzerine çöp torbası geçirerek çalışan sağlık görevlileri...

2- “Benim annem gözden çıkarılabilir değil. Sizin anneniz gözden çıkarılabilir değil. İnsan hayatının üzerine dolar işareti koymayacağız. Eğer bu, ekonomiye karşı halk sağlığı meselesi ise tek seçenek halk sağlığıdır. İnsan hayatına değer biçemezsiniz. Kimse borsa uğruna Sosyal Darwinizm’den söz etmemeli” diyen New Yok Valisi Andrew Cuomo...

3- Korona salgınının 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı’ndan daha fazla işsizlik krizi yaratacağını öngören Warwick Üniversitesi’nden ekonomist Prof. Dr. Roger Farmer...

4- Daha geçen yıl dolar milyarderi şirketlere trilyon dolar değerinde vergi indirimi yapanların, bugün yoksullara 4 ay fazla maaş vermek istemediğini söyleyen Demokratik Partili Vermont Senatörü ve ABD Başkan Adayı Bernie Sanders...

5- New York’un Çin Mahallesi’ndeki dükkânına müşteri gelmediği için işçilerini çıkardığını, bu durumun bir aydan fazla sürmesi halinde işyerini kapatacağını anlatan esnaf...

6- Ücretli hastalık izni olmayan dev uluslararası şirketler... Listenin en tepesindekiler: Sonic, Applebee’s, Pizza Hut, Burger King, Subway, Domino’s Pizza, Dunkin Donuts, Wendy’s, McDonald’s, Taco Bell...

7- Ve “Araba kazalarında da her yıl Covid-19’dan daha fazla insan kaybediyoruz ama üretimi durdurma çağrısı yapmıyoruz. Herkes işine dönmeli” diyen ABD Başkanı Donald J. Trump!

***

Bu 7 maddeyi arka arkaya okuyunca, nicedir Dünyanın Ağası gibi davranan Amerika’nın maskesinin çok sert bir şekilde düştüğü anlaşılıyor. 

Yüzyıllardır insanlığı zehirleyen kapitalizmin en güçlü şekilde üslendiği ülke, acil durum sinyalleri veriyor. Koronavirüsün kapitalizme ve neo-liberal politikalara vurduğu ağır darbenin kanıtıdır bu sinyaller.

Bireyciliğin öne çıkarılıp kamuculuğun rafa kaldırıldığı, paranın candan değerli kılındığı dünyanın kâr odaklı çarkı, çoktandır sömürücü zengin sınıfın çıkarları için dönüyor. 

Ama bir virüs geldi, o çarkı şak diye durdurdu!

***

Bundan sonraki dünya düzenine dair tahminlerde bulunuyor herkes. Kimisi otoriter yönetimlerin güçleneceğini, kimisi de insanlığın ders çıkararak daha sosyal politikalara yöneleceğini öngörüyor.

Marksist düşünür, yazar ve kent araştırmacısı Prof. Dr. David Harvey, kendi internet sitesinde korona salgınının dünya üzerindeki etkileri hakkında uzun bir makale yayımladı. Orada Amerika özelinde şu değerlendirmeyi yapmış:

Hem ekonomik hem de politik olarak işe yarayacak politikalar, Bernie Sanders’ın önerebileceği her şeyden çok daha sosyalisttir ve bu kurtarma programlarının, muhtemelen ‘Amerika’yı Yeniden Büyüt’ maskesi altında Donald Trump himayesinde başlatılması gerekecektir. 2008 yılında kurtarma programlarına hiç düşünmeden muhalefet eden tüm Cumhuriyetçiler, tükürdüklerini yalamak ya da Donald Trump’a karşı koymak zorunda kalacak.”

“Trump ise büyük olasılıkla seçimleri acil olarak iptal edecek, sermayeyi ve dünyayı isyan ile devrimden kurtarmak için emperyal bir başkanlığın temelini atacak. Eğer işe yarayacak tek politika sosyalist ise o zaman iktidardaki oligarşi, hiş şüphesiz, bunların halk sosyalistinden ziyade nasyonal sosyalist olmasını sağlamak amacıyla hareket edecektir. Antikapitalist politikanın görevi, bunun olmasını engellemektir.”

***

Amerika özelindeki bu yorum, dünya için de geçerli. 

Pandeminin kapitalizm karşıtlarının elini güçlendirdiği kesin ama neo-liberal düzenden yüzyıllardır nemalanan kan emicilerin de boş durmayacağını kestirmek zor değil.

Kapitalizm ile mücadele ederken elbette azınlığa karşı halkın, sermayeye karşı emekçinin, ezene karşı ezilenin yanındaki toplumcu politikaları savunacağız. Ancak bu mücadele içindeki herkese hayati bir noktayı tekrar hatırlatmak isterim: 

Egosistemden çıkıp yeniden ekosistemi güçlendirmek istiyorsak, hayvanların ve doğanın katledildiği hiçbir insanmerkezci, türcü sistem çözüm olmaz! 



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Çukur! 6 Aralık 2024

Günün Köşe Yazıları