Laiklik, yurttaşlık ve ulusallık
Barış Doster
Son Köşe Yazıları

Laiklik, yurttaşlık ve ulusallık

12.10.2022 05:00
Güncellenme:
Takip Et:

Ana muhalefet partisi genel başkanının, türbana ilişkin yasal düzenleme önerisiyle başlayan tartışma sürüyor. Tartışmada konu, kadınların başlarını örtme biçimi, kılığı kıyafeti, giyimi kuşamı üzerinden yapılsa da her konuyu olduğu gibi, bu konuyu da politik, ideolojik biçimde kavramak daha doğru. Çünkü ülkemizde laikliği zayıflatarak demokrasiyi güçlendireceğini düşünen bir kesim var ve bu kesim, Cumhuriyeti azaltarak demokrasiyi çoğaltacağını sanan numaracı cumhuriyetçilerle her zaman ittifak halinde. Numaracı cumhuriyetçilerin, yetmez ama evet korosunun yıllarca iktidar partisine verdiği destek sonrasında, iktidarla aralarının açılmasına koşut olarak, ana muhalefet partisine yanaştıklarını da görüyoruz. Medyada, akademide, siyasette, meslek odalarında, sendikalarda hayli etkili olan bu koronun, cehaleti nasıl örgütleyip kurumsallaştırdığı da hepimizin malumu.   

Yineliyoruz, laiklik; en kısa, yalın, basit tanımıyla, din ve dünya işlerinin birbirinden ayrılmasıdır. Din ve vicdan özgürlüğüdür. Yurttaşların din, vicdan, inanç, inançsızlık, ibadet hürriyetinin, devletin ve yasaların güvencesinde olmasıdır. Devletin, akla ve bilime göre yönetilmesinin zeminidir. Devletin; tüm dinsel öğretilere, kurumlara, tutumlara karşı yansız, tarafsız, eşit uzaklıkta olmasıdır. Yönetenlerin, yönetme yetkisini Tanrısal, dinsel olmayan bir kaynaktan, yani halktan almasıdır. Dinin, devlet işlerinde etkili ve yetkili olmaması, siyasal, hukuksal alandan çıkarılması, siyasal ve hukuksal alanda devlette etkin olmamasıdır. Laik bir devlette inanç ve ibadet özgürlüğü kutsaldır, dokunulmazdır, devletin güvencesi altındadır. Din; baskı unsuru olmadığı gibi, baskı altına da alınamaz. Bu yönüyle laiklik; iç barışın, toplumsal huzurun ve ulusal bütünlüğün de temelidir.     

LAİKLİK, DEMOKRASİ VE ULUS DEVLET  

Biliyoruz, laiklik demokrasi açısından zorunludur, demokrasinin olmazsa olmazıdır. Laiklik, hukuk devleti açısından da şarttır. Laik hukuk devleti, farklı kimlikleri (dinsel, mezhepsel, etnik) birbirinin üstü veya astı olarak görmez çünkü. Bunlara karşı kör, sağır, dilsizdir. Bunların çatışmasına da izin vermez. Birini, diğerine üstün tutmaz. Bu yönde adım atanı da engeller. Göz yummaz. Herkesin dinini, inancını, ibadetini özgürce yaşamasının, baskı görmemesinin güvencesidir laiklik ve laik hukuk devleti.  

Yineliyoruz, laiklik, uluslaşma ve yurttaşlık açısından da zorunludur. Çünkü tarih boyunca, laikleşme ve uluslaşma, birlikte, el ele yürümüştür. Bu ikisi birbirini besler, destekler, güçlendirir ve pekiştirirler. Yerel, yöresel, etnik, dinsel, mezhepsel kimlikler, ulus çatısı altında buluşup ulusal bir potada sentez olarak, hemhal olarak ortak bir kültür bilincine kavuşurlar. Tarihsel, toplumsal, siyasal, kültürel düzlemde olsun, coğrafi ve iktisadi düzlemde olsun, ulus böyle oluşur. O nedenle laiklik ve yurttaşlık, ulus devletin de temeli ve güvencesidir, demokrasinin de. Çünkü demokrasi, alt kimlikleri üst kimlik, ulusal kimlik, ortak kimlik çatısı altında toparlar. Bunun aksi düşünülemez. Zira herkesin, her kesimin birden fazla alt kimliği vardır. Bunların öne çıkarılması, bunların üst kimlik yerine, üst kimliği zayıflatacak şekilde güçlendirilmeye çalışılması, sadece millete ve devlete değil, demokrasiye de zarar verir.  

Kısacası, laikliği aşındıran, dini siyasallaştıran her adım, demokrasiyi, yurttaş kimliğini, toplumsal barışı, ulusal bütünlüğü ve ulus devleti de aşındırır. Türkiye’yi, feodalizm üzerinden federalizme götürmeyi amaçlayan emperyalizme hizmet eder.

Yazarın Son Yazıları

Muhalefet ve değişimin yönü

Muhalefet ve değişimin yönü

Devamını Oku
14.06.2023
İktidar ve anayasa değişikliği

İktidar ve anayasa değişikliği

Devamını Oku
10.06.2023
Mehmet Şimşek’ten kimler, ne bekliyor?

Mehmet Şimşek’ten kimler, ne bekliyor?

Devamını Oku
07.06.2023
Yeni CHP, başkalaşan CHP, dönüşen CHP

Yeni CHP, başkalaşan CHP, dönüşen CHP

Devamını Oku
03.06.2023
Seçmenle inatlaşmak

Seçmenle inatlaşmak

Devamını Oku
31.05.2023
İttifakın etkisiz elemanı

İttifakın etkisiz elemanı

Devamını Oku
27.05.2023
Sinan Oğan, iktidar ve itibar

Sinan Oğan, iktidar ve itibar

Devamını Oku
24.05.2023
Hangi CHP? Yenisi mi? Gerçeği mi?

Hangi CHP? Yenisi mi? Gerçeği mi?

Devamını Oku
20.05.2023
Seçimin sayısal ve siyasal tahlili

Seçimin sayısal ve siyasal tahlili

Devamını Oku
17.05.2023
Seçimler ve sosyal medya

Seçimler ve sosyal medya

Devamını Oku
13.05.2023
Seçimler ve seçim kampanyaları

Seçimler ve seçim kampanyaları

Devamını Oku
10.05.2023
Seçimler ve ulusal güvenlik

Seçimler ve ulusal güvenlik

Devamını Oku
06.05.2023
Seçimler ve milli savunma sanayimiz

Seçimler ve milli savunma sanayimiz

Devamını Oku
03.05.2023
Seçimler, dış politika ve küresel rekabet

Seçimler, dış politika ve küresel rekabet

Devamını Oku
29.04.2023
Milliyetçilik nedir? Ne değildir?

Milliyetçilik nedir? Ne değildir?

Devamını Oku
26.04.2023
Seçimler, devrimler ve bilinçli yurttaşlar

Seçimler, devrimler ve bilinçli yurttaşlar

Devamını Oku
22.04.2023
Seçimler, yurttaşlık bilinci ve kimlik siyaseti

Seçimler, yurttaşlık bilinci ve kimlik siyaseti

Devamını Oku
19.04.2023
Seçimler ve ekonomik vaatler

Seçimler ve ekonomik vaatler

Devamını Oku
15.04.2023
Aday listeleri, sultanlar ve kapıkulları

Aday listeleri, sultanlar ve kapıkulları

Devamını Oku
12.04.2023
Seçimler ve sahte demokratlar

Seçimler ve sahte demokratlar

Devamını Oku
08.04.2023
Seçim, demokrasi ve demagoji

Seçim, demokrasi ve demagoji

Devamını Oku
05.04.2023
Erol Bilbilik’in ardından

Erol Bilbilik’in ardından

Devamını Oku
01.04.2023
Seçimler ve pazarlıklar

Seçimler ve pazarlıklar

Devamını Oku
29.03.2023
Orhan Karaveli’nin ardından

Orhan Karaveli’nin ardından

Devamını Oku
25.03.2023
Seçimler, partiler ve adaylar

Seçimler, partiler ve adaylar

Devamını Oku
22.03.2023
Çanakkale Zaferi ve günümüz siyasetçileri

Çanakkale Zaferi ve günümüz siyasetçileri

Devamını Oku
18.03.2023
İttifaklar, siyaset ve Cumhuriyet

Hem Millet İttifakı hem Cumhur İttifakı, seçmen tabanlarını genişletmek ve bünyelerine yeni müttefikler katmak için çabalarını hızlandırdı. Altılı masada siyasal İslamcı gelenekten üç parti var; Saadet Partisi, DEVA Partisi, Gelecek Partisi. Cumhur İttifakı zaten siyasal İslamcı, muhafazakâr yönü çok daha baskın bir ittifak ve bunu daha da güçlü kılmak istiyor. Yeniden Refah Partisi ve HÜDA PAR’la görüşüyor.

Devamını Oku
15.03.2023
Seçimler ve ittifaklar

Seçimler ve ittifaklar

Devamını Oku
11.03.2023
Millet İttifakı ve olasılıklar

Millet İttifakı ve olasılıklar

Devamını Oku
08.03.2023
Dağılan masa ve İYİ Parti

Dağılan masa ve İYİ Parti

Devamını Oku
04.03.2023
Deprem ve ahlak

Deprem ve ahlak

Devamını Oku
01.03.2023
Deprem ve cehalet

Deprem ve cehalet

Devamını Oku
25.02.2023
Deprem, onur ve kader

Deprem, onur ve kader

Devamını Oku
22.02.2023
Deprem ve devlet (18 Şubat 2023)

Deprem ve devlet

Devamını Oku
18.02.2023
Deprem ve büyük yenilgimiz

Deprem ve büyük yenilgimiz

Devamını Oku
15.02.2023
Depremin gösterdikleri

Depremin gösterdikleri

Devamını Oku
11.02.2023
Deprem ve sorumlular

Deprem ve sorumlular

Devamını Oku
08.02.2023
6’lı masadaki çatlak

6’lı masadaki çatlak

Devamını Oku
04.02.2023
Fakir milletin zengin siyasetçileri

Fakir milletin zengin siyasetçileri

Devamını Oku
01.02.2023
Batı’dan Doğu’ya kayan güç ve Türkiye

Batı’dan Doğu’ya kayan güç ve Türkiye

Devamını Oku
28.01.2023