Ta 34 yıl önce Bedri Koraman’ın göğsüne dayamıştı altıpatlarını bir meczup İstanbul’un göbeğinde. Ama altıpatlar patlamadı, tutukluk yaptı, ölümden döndü Bedri, kurtuldu.

Bedri Koraman Türkiye’yi 12 Eylül’e götürenlerin hedef seçtikleri etkili çizerlerden, aydınlardan biriydi. Çizgileriyle aydınlığı, demokrasiyi, Türkiye’nin çağdaş yaşam tarzını temsil ediyordu.

Üstelik günlük yaşam ile siyaseti hal hamur eden bir yeteneği vardı. İnsanlar onun çizgilerini görmek, (resimlerini) seyretmek için gazete alıyorlardı. Gazetedeki pek çok manşet onun çizgilerine göre kaç defa değişmişti.

Türkiye’yi 12 Eylül’e sürükleyen yolda Bedri Koraman’ı vurduramayanlar bir yıl sonra, 1 Şubat’ta Abdi İpekçi’yi öldürtmüşlerdi. Bedri Koraman bunları bana Bodrum, Dibekli Han’da gözleri hüzünlü anlatıyordu. “Beni vurduramadılar, benim yerime bir yıl sonra hem de benim yaş günümde onu katlettiler” diyordu.

Toplumda etkili sanatkârlar, aydınlar, yazarlar, çizerler darbecilerin ve faşistlerin hep hedefi olmuşlardır Türkiye’de, dünyada. Çünkü onlar halkla bütünleşirler, halktan yana tavır koyarlar ve halk tarafından sevilirler. En tehlikelisi onlardır darbeciler açısından, çünkü demokrasiyi savunurlar yazılarında, çizgilerinde, sanatlarında, yaşamlarında.

Ve Dibekli Han’daki sergi

Bodrum, Yakaköy’deki Dibekli Han’ın muhteşem atmosferi içinde Bedri’nin yakın tarihimize ışık tutan karikatürlerinin sergisi açıldığında onunla 2 saatlik yemek sohbetimiz beni yakın geçmişe götürdü.

Bedri Koraman bugün 84 yaşında. Onun son 50-60 yıldaki çizgileri Türkiye’de günlük yaşam tarzının, siyasetin ve sanatın bir parçası olmuştur. 1960’lardan 90’lara kadar toplumu etkilemiştir.

Bir defasında Kıbrıs ve Denktaş’la ilgili olarak aklıma gelen bir hususu telefonla kendisine aktardım.

Demirel Başbakan, Denktaş Rum liderlerle görüşüyor; ancak Ankara Denktaş’ın elini kolunu bağlamış, elindeki kartlar zayıf.

“Bedriciğim, bunu çizmen gerek; mesela masanın altında Demirel Denktaş’ın ayaklarını bağlıyor; masanın üzerinde de Rum lider Kıbrıs’ı afiyetle yiyor”.

İki gün sonra Bedri’nin karikatürü renkli olarak birinci sayfanın çeyrek kısmını kapsayacak şekilde çıktı ve büyük yankı yaptı.

Bedri’nin Dibekli Han’daki sergisinde bu önemli eserini göremedim ama niceleri yer alıyordu.

Turhan Selçuk, Bedri Koraman gibi çizerlerimiz toplumumuzun yakın tarihine damgalarını vurmuş sanatkârlar, çizerler ve düşünürlerdir. Günlük hayatın ve siyasetin bir ayna gibi halka yansıtılmasında tarihteki yerlerini almışlardır.

Her ikisiyle de hayatımın değişik dönemlerinde bazen doğrudan bazen de dolaylı temasım olduğu için kendimi mutlu hissediyorum.

Kimi zaman iki çizginin on kitaptan daha etkili olduğuna inanırım. Rahmetli Attilâ İlhan “Bizim insanımız görsele yakındır, gördüğünü daha iyi anlayabilir” derdi.

Galiba çizerlerimizin ellerindeki en büyük güç de bu.

Bugün de siyaseti kamuoyuna en etkili bir biçimde aktarabildiklerini görüyoruz. Yazılamayanları, söylenemeyenleri bir çırpıda, birkaç çizgi ile insanların kafasına nakşedebiliyorlar.

Bedri Koraman, İstanbul’dan kaçmış, bugün Torba’da yaşamını sürdürüyor. Ama yine de arada bir, Dibekli Han’da olduğu gibi şöyle bir çıkıp kendini kamuoyuna gösteriyor; “güç hâlâ bende” dercesine…