\n\n\n

2012 yılı bütçesinde genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerine 306.6 milyar TL, özel bütçeli idarelere 26.6 ve düzenleyici ve denetleyici kurumlara 1.9 milyar TL ödenek tahsis edildi. Toplam gelirler ise 300.5 milyar TL olarak tahmin edildi.

Dolaylı vergileri ödeyenler yine sağmal inek gibi

- Vergi gelirlerinin toplamı 276.4 milyar TL. Bu gelirler içinde KDV, dahilde alınan KDV 43.8 milyar TL, ithalde alınan KDV 46.6 milyar TL olmak üzere toplam 90.4 milyar TL. Bu tutar toplam vergi gelirlerinin (TVG) yüzde 33’ü demek.

- ÖTV ise 64.8 milyar TL ile TVG’nin yüzde 23.4’ünü oluşturmakta.

- Dolaylı vergiler olan KDV ve ÖTV toplamı 155.2 milyar TL. Bu tutar TVG’nin yüzde 56’sını ifade ediyor. Yine geliri ne olursa olsun harcayan her kişi aynı miktarda vergi ödeyerek bütçenin yarısından fazlasını finanse edecek.

Gelir üzerinden vergi ödeyenler yine birinci olamadılar!

- Gelir vergisi mükelleflerinden tahsil edilecek verginin 55.5 milyar TL olacağı tahmin edilmekte. Bu rakam TVG’nin yüzde 20’sini göstermekte.

- Şirketler ise daha az vergi ödeyecekler. Kurumlar vergisi mükellefleri 28.5 milyar TL vergi ödeyecekler.

- Oysa gelir üzerinden alınan vergilerin bütçe gelirleri içinde önemli paya sahip olması gerekir. Ama bizde vergi adaleti yeterince olmadığından, ticaret yapanların ödediği vergi TVG’nin ancak üçte birine tekabül ediyor. Elbette bu tutar ve oranlar kayıt dışı ekonominin de varlığının kanıtı. Öte yandan devlet kayıt dışı ekonomiyi azaltıp vergiyi tabana yayamadığı için dolaylı vergilerden medet umuyor.

2012’de çokça vergi cezası kesilmesi hedefleniyor. Aman dikkat!

- Bütçe gelirleri içinde yargı ve idari para cezası 2.1 milyar TL olarak öngörülmüş.

- Kesilecek vergi cezası tutarı da 4.3 milyar TL tahmin edilmiş. Bu 2012’de vergi denetimlerinin sıkı biçimde yapılacağının habercisi. Kesilecek vergi cezası TVG’nin yüzde 1.5’i. Bu önemli bir rakam. 2011’de bu rakam 3.9 milyar TL, 2013’te öngörülen rakam 4.8 milyar TL. Bu rakamlar Torba Yasası’ndan sonra vergi denetimlerinin daha çetin yapılacağını ve mutlaka ceza tarh edileceğini gösteriyor. Burada bütçedeki rakamı tahsil edilecek rakam olarak görmek ve uzlaşma sonrası rakamlar olarak dikkate almak gerekmektedir.

Herkesin şikâyetçi olduğu damga vergisi ağırlığını hissettiriyor.

- Genellikle damga vergisi ödenmek istenmiyor. Sözleşmelerin büyük çoğunluğunun damga vergisi ödenmez. Buna rağmen bütçede 6.4 milyar TL damga vergisi tahsili tahmin edilmiştir. Burada istihkaklardan kesilen damga vergisi ağırlık oluşturmaktadır.

- Harçlar 8.9 milyar TL, BSMV 4.9 milyar TL, Motorlu Taşıtlar Vergisi de 6.7 milyar TL olarak bütçede tahmin edilmiştir.

Bütçe gelirlerinin genel dağılımı şöyle:

- Vergi gelirlerinin toplam gelirlere oranı yüzde 85. Diğer gelir kalemlerinin payı ise yüzde 15.

- Teşebbüs ve mülkiyet gelirleri mal ve hizmet satışı, kira, KİT ve kamu banka gelirleri gibi gelirden oluşmaktadır.

- Alınan bağış ve özel gelirler içinde 1.3 milyar TL’si özel gelirler; özel gelirler içinde de 1.1 milyar TL diğer özel gelir olarak yer almaktadır.

- Diğer gelirlerinin önemli kısmını faiz, kişi ve kurumlardan alınan paylar, para cezaları meydana getirmektedir.

- Ret ve iadeler mükelleflere iade edilecek vergileri göstermektedir. Bu tutar içinde en önemli rakamı 15.6 milyar TL ile KDV oluşturmaktadır. Yani 2012’de ihracatçılara ve KDV’den istisna işlem yapanlara devlet 15.6 milyar TL KDV iadesi yapacaktır. KDV iadesini işletme sahipleri alacağı için dolaylı vergilerin yükünü ücretliler ile belli geliri olanların çekeceğini ifade etmek yanlış olmaz.

Son söz olarak 2012 bütçesinin iç tüketime dayandığını, iç talep düşerse vergi gelirleri hedefini karşılamak için vergilerde artışa gidilebileceğini, bütçede dengenin kayıt dışı ekonominin azaltılarak verginin tabana yayılmasıyla sağlanması gerektiğini belirtelim.