“Bir Zamanlar Anadolu’da”yı görenler hatırlar…

Filmde aranan bir ceset var.

Arama için bölgede tüm yetkililer

-jandarma, polis, savcı, adli tıp doktoru, kâtip, mezar kazıcılar- tam kadro harekete geçmiş. Akşamdan sabaha… cinayet kurbanı bir erkek cesedi arıyorlar. O tepe senin… bu tepe benim, sonunda ceset bulunuyor. Operasyonun başındaki savcı; “Hadi çocuklar şimdi bir ceset torbası getirin!” diyor...

Tısss. Ortalık karışıyor. Sorumluluğu herkes birbirine atıyor. Ve kriz çıkıyor.

Cesedi kovalayan... doktor, savcı, komiser, jandarmadan… hiç kimse yola koyulmadan önce, yanlarına en lazım olacak malzemeyi tedarik etmeyi akıl etmemiş...

Heyetten tek kişi bile… içlerinde bulundukları “organizasyonun”(!) bir sonraki aşamasını ve nihai hedefini önden hesap etmemiş; “ceset torbası” bulundurmak basiretini/öngörüsünü göstermemiş…

Filmin en çarpıcı bölümlerinden olan bu sahneyi Nuri Bilge Ceylan muazzam kara mizahla işliyor ve dört dörtlük bir “memleketimden insan manzaraları” çiziyor.

Bu defa ceset torbası var, \tçadır yok

Van depremindeki “çadır krizi” de işte tam böyle bize özgü bir “basiretsizlik” ve “öngörüsüzlük” örneği. Durum trajik olmasa “kara mizah” diyeceğim ama dilim varmıyor.

“Deprem-afet organizasyonu” adına bu kez ceset torbaları tamam. Orada sıkıntı yaşanmıyor…

“Deprem organizasyonu” dendi mi… Türkiye’de çünkü öncelikle ceset torbaları anlaşılıyor. Büyük İstanbul depremi için de örneğin sürekli “ceset torbaları” gündeme getiriliyor.

Ama en yaşamsal olan meseleye…

Sağları yaşatma konusuna sıra gelince… En olmazsa olmaz, elzem malzeme sayılan “çadır”ların elde olmadığı ortaya çıkıyor. Türkiye gibi bir deprem ülkesinde, “eşantiyon” miktarda çadır olduğu anlaşılıyor.

Hafta başından bu yana “çadır rezaletini” izliyoruz.

Başlarını sokacak çadırları olmayan depremzedeler, sıfırın altında ısıda; en ilkel, vahşi şartlarda ateş yakıp çay içerek ısınmaya çalışıyor…

Bir çadıra sahip çıkabilmek için soğukta, kilometrelerle uzanan kuyruklara giriyorlar…

Parayla çadır temin etme yollarını deniyorlar...

Bundan âlâ skandal olur mu?

Neden biz böyle en temel “öngörüleri” yapmaktan aciz bir milletiz?

Neden sistematik biçimde “organizasyon engelli”yiz?

Mümtaz Soysal da dünkü yazısında “O ve M” kısaltmasıyla atıfta bulunduğu bu kronik “organizasyon ve metot” yoksunluğundan söz ediyor ve bununla mücadele adına; “Yaşananlardan sonra” diyor, soruyordu: “Halkı ve yöneticileri düzenli aralarla deprem, sel baskını, orman yangını manevralarından geçirmek zorunluluk noktasına gelmedi mi?”

“Bozuk” sözcüğü \t\tparola olduğunda

Mümtaz Hoca’nın temas ettiği olayın peşine düşebilmek için… her şeyden önce “organizasyonu önemseyen”, “organizasyona önem veren” bir kamuoyuna sahip olmak gerekiyor.

Oysa bundan önceki tüm diğer badirelerde olduğu gibi bir süre sonra -ertesi depreme dek!- bu da unutulacak. Kara kışta kendisini böyle hazırlıksız, açıkta bırakan iktidara oy veren halk; tüm bu acıları unutup; büyük ihtimalle dönüp dolaşıp gene aynı yöneticilere oy verecek. Ve bir sonraki depremde yaşanacak olan “çadır krizinde”, bugün söylenen laflar temcit pilavı gibi bir kez daha gündeme gelecek… bir müddet gene havanda su dövülüp, “takdiri ilahi”, avuntusuyla bulunulan noktaya geri dönülecektir.

Böylesine sonu olmayan bir “kısır döngü” bu…

“Kısır döngü”den çıkabilmek için, Mümtaz Hoca’nın veciz yazısında telaffuz ettiği sihirli kavram “metoda” ihtiyaç var.

“Metot”… yani “sistemli ve metodik düşünce”, gelin görün ki “nesnel” ve soğukkanlı “tahlil” istiyor.

Bizde olmayan ve galiba olması da -aile, toplum, siyasal düzlemde- fazla istenmeyen bir düşünce tarzı bu…

Bizdeki düşünce tarzı “duygusal”!

Bu topraklar, “duygusal düşünce”yi seviyor ve geliştiriyor…

“Duygusal düşünceyi” öne çıkaran insanları sarıp, sarmalıyor; onları öne çıkarıp, yüceltiyor…

Hamaset bu nedenle her zaman prim yapıyor.

Van’daki çadır sefaletinin ardından Başbakan bu yüzden çıkıp rahatlıkla “Hamdolsun her şey kontrol altında!”diyor/diyebiliyor ve tepki görmüyor.

Ankara’da görev yapan bir Batılı diplomat bir defasında bana, Türkçede öğrendiği ilk sözcüğün “bozuk” olduğunu söylemişti.

Üzerinde “bozuk” ilanı olan bir “asansör”, “musluk” ya da “elektrik düğmesiyle”... gamsızca biteviye yaşamak… ona çok şaşırtıcı gelmişti.

Kendi kültüründe bir şeylerin bozuk olması “varoluşçu anlamda” rahatsızlık veren, sıra dışı bir durumken; bizde hayatın parçası sayılan gayet olağan bir haldi…

Çadır krizi de… “bozuk musluk” misali maalesef hayatın parçası olan bir durum olarak algılanıyor.. .

Öyle olmasa… “özür dilemek” yerine… medyadan muhalefete önüne gelene fırça çekmeye devam eden bir Başbakan’a birileri “dur” demez mi?