‘Altın’, Altındır! (5)

11 Şubat 2022 Cuma

Türkiye’deki altın yataklarında, 1 tonda 1.2 gr ile 12.6 gr arasında değişen miktarlarda altın üretildiği bildiriliyor! 

Kömür, bakır, demir, bor gibi madenler doğada nasıl aranıyorsa, altın da benzeri, fakat daha karışık yöntemlerle aranıyor. Maden ocaklarından çıkarılıp herhangi bir arıtma yapılmamış cevher, kömür ya da kum, çakıl karışımı hammaddelere, “tüvenan” deniliyor…

Altın madenindeki “tüvenan” denilen cevherden, “metal altının” elde edilmesi aşamasında, kullanılan ve “zehir” olan “siyanürün” insanla, doğayla teması olmaması için “Çevresel Etki Değerlendirmesinin (ÇED)” temel koşulu gözetilerek kapalı tesislerde uygulanması zorunludur... 

“Siyanür”, altını cevherden çözerek “iyon” halinde kendine bağlar. Bu çözelti, https://tr.wikipedia.org/wiki/Solüsyon özel havuzlarda toplanarak sonraki işlemlerde kullanılır. “Siyanürün” yöre suyuna karışması, önemli doğa sorunları yaratıyor… Doğrudan “liç (metal zenginleştirme)” yapılan cevherler, genelde oksitlenmiş olup düşük “tenörlü” içeriklidirler.

Bir cevherin çıkarılması, çeşitli etkenlerden oluşan “tenörün” ekonomik değerlerine göre belirleniyor. Örneğin, maden yatağının “yüzeye yakınlığı, çevresel konumu, pazara uzaklığı, metalin değeri, üretiminde çeşitli harcamalarının her durumda değişikliği” bazı temel etkenlerdir…

Yüksek “tenörlü” ya da “sülfür içerikli” olan altın metali, “siyanüre” de dirençli olduğundan, “liç” öncesi “kavurmaya” ya da benzeri işlemler ile ayrıca “oksitlendiriliyor”...

***

Dünyada yılda yaklaşık 1.5 milyon ton “siyanürün” tüketildiği bildiriliyor! Bunun yüzde 18’inin (270 bin ton) “madencilikte”, geri kalan yüzde 82’sinin ise “tekstil, sentetik kumaş, naylon, kauçuk, oto lastiği, metal işleme-çelik sertleştirme elektro kaplama, galvanizleme, kuyumculuk ve mücevherat, ilaç sanayisi, haşere ve böcek zararlıları ile mücadelede, çivit imali, optik parlatıcılar ve fotoğrafçılıkta” kullanıldığı belirtiliyor! 

Dünyadaki altın üretiminin yüzde 85’inde “siyanür” kullanımı geçerli! Türkiye’de, “tüm sanayideki” yılda 300 bin ton siyanürün, yalnızca yüzde 1.5’inin “altın madenciliğinde” tüketildiği var sayılıyor! 

***

Madenlerde altın, “saf” değildir. Genellikle yüzde 90 üzerinde “altın-gümüş-bakır-çinko gibi” elementleri içeren, “dore (saf olmayan) altından” üretiliyor.

Kimyasal simgesi “Au” olan, sarı, parlak renkteki altın,1.064°C’de eriyor, kolay işleniyor, çok dayanıklı ve en iyi iletkendir. “Dore” altınlar, özel rafinelerde genellikle yüzde 99.99 saflığa dönüştürülerek belgeleniyor... Bu saflıktaki altın, “takı üretiminde ve piyasada” işlem görüyor...

***

2020’de, 42 tonluk üretimle rekor kırılan altın arama çalışmaları günümüzde de sürüyor. Türkiye’nin altın kaynağının en büyük bölümü 222 ton ile Manisa’da bulunuyor. Bu ili, Balıkesir, Artvin, Niğde izliyor.

Türkiye’de, günümüzde işletilen altın madenleri şunlardır:

Ayrıca, Ağrı Mollakara ile Balıkesir Gediktepe’nin bu yıl ve Kütahya Tavşanlı ile Artvin Yusufeli’nin ise 2023’te devreye girecekleri açıklandı...

Bu arada, “Gübretaş Maden Yatırımları AŞ” Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Fahrettin Poyraz şu açıklamayı yaptı:  

“Bilecik Söğüt Altın Madeni Projesi’nde, gerek madencilik ve gerek tesisin kurulumu sürüyor. Tesisimiz tam kapasiteyle çalışmaya geçtiğinde, yıllık 6 ile 7 ton civarında altın üretmeyi hedefliyoruz. İlk altın külçemizi, 2022 sonunda dökeceğiz!

Türkiye’de 2020’de, yıllık 42 ton civarında bir altın üretimi olduğu düşünülürse, biz bu miktara çalışmalarımızla yüzde 15 gibi katkı sağlamış olabileceğiz...” 

Poyraz, AKP Genel Başkanı, Reis-i Cumhur, Vezir-i Azam Recep Tayyip Erdoğan’ın (RTE) imzasıyla “acele kamulaştırma kararı çıkarılarak bölgedeki arazilerin mülkiyetinin Hazine’ye devrinin sağlandığını” söylendi. 

Bu arada 4 Ocak’ta, Gübretaş’ın 30 km uzaklığında, başka bir altın madenini 1.8 milyon dolara satın alıp burada yeni altın kaynakları bulmayı hedeflediği de duyuruldu! 

***

Türkiye’de, ikisi “Londra Külçe Piyasası Birliği’ne (LBMA)” kayıtlı, ikisi de “İstanbul Altın Rafinerisi”, “Nadir Metal Rafineri”, “Onsa Rafineri” ve “Ahlatcı Metal Rafineri” olmak üzere 4 altın rafineri var. 

***

Türkiye’nin altın varlığının 6 bin 500 ton, günümüze kadar yürütülen aramalar sonucunda 1500 tonunun üretilebilir durumuna getirildiği ve 2001-2020 yıllarında toplamda 382 ton altın üretildiği bildiriliyor. 

Altın, ışıltılı sarı rengi ile her zaman uzun süre parlaklığını koruyan bir elementtir. Değişik ortamlarda, parlaklığını yitirse dahi, çok küçük işlemler ile eski parlaklığına kavuşabiliyor. “Paslanmazlık özelliğinden” dolayı insanlar tarafından uzun süre olarak kullanılabiliyor.

Gerek kuyumculukta öne çıkan, gerek yatırım aracı olan altının, kolay işlenirliğinin yanı sıra elektrik ve ısı iletkenliği, asitlere karşı dayanıklılığı gibi temel özellikleri nedeniyle, yüzlerce yıl insanlığın önemli yapıtaşlarından biri oldu. 

Altın yatırımı, çoğunlukla bilezik, Cumhuriyet Altını ya da çeyrek altın olarak düşünülmesine karşın işçilik maliyeti kıyaslandığında, bankalarda çoğunlukla gram altın işlemleri geçerlidir. 

Uluslararası piyasalarda altının fiyatı, ABD Doları cinsinden, ağırlığı “ons (31.10 gram)” olarak belirleniyor. 

Not: Sürecek…

ISPARTA VALİSİ!

“Koronavirüse” yakalanan Isparta Valisi Ömer Seymenoğlu görevden alındı. Vali, devleti o ilde cumhurbaşkanını temsil eder… AKP Reis-i, Reis-i Cumhur, Veziri Azam Recep Tayyip Erdoğan da “Koronavirüse” yakalandı. Peki, o neden görevden alınmadı?



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları