Suriye ile “0 sorun” siyasası izlenmeden önce, komşudan Türkiye’ye sığınanların sayısı “0” idi. Bu siyasa “00”a dönüşünce, sığınmacıların sayısı da 100000’lik rakamla “sıfırlar rekoru” da kırıldı!\n

Malatya’dan kalkıp Akdeniz’den Suriye’ye girdi-çıktı yapan uçağımız düştü mü, düşürüldü mü anlaşılamadı. Daha bu bilinmezlik çözümlenmemişti ki bu kez sahneye Suriye “yolcu uçağının” Türk “savaş uçaklarınca” Ankara Esenboğa Havaalanı’na zorla indirilmesi ile yeni bilinmezlikler yaratıldı.\n

Anadolu için “Doğu ile Batı arasında köprü” derler. Bu tanımlama Anadolu’yu anlatmaya yeterli değildir. Bu tanıma “kuzey ile güney” arasındaki köprülük olgusu girmiyor. \n

Tarihteki kara-deniz ulaşımında Anadolu oldum olası bir “kavşak” olagelmiştir. Hava ulaşımı başladığında Türkiye üzerinden geçen “hava koridorlarındaki” çok yönlü uçak trafiği bu tarihsel olguyu gökte de pekiştirmiştir.\n

Anadolu, uçak trafiğinden önce çeşitli kuşların önemli göç yollarından bazılarını oluşturuyordu. Örneğin her yıl 30 Ağustos’tan bir iki gün önce ya da sonra on binlerce leylek Çamlıca sırtlarında buluşup topluca güneye göçerler.\n

Kuşbilimcileri de kuşların yaşamları, göçleri hakkında ilginç çabalar gösterirler. Yakaladıkları kuşların bacaklarına tutulduğu yer hakkında bir künye iliştirirler. Bu kuş bir başka yerde yakalandığında nereden gelip nereye gittiği saptanır.\n

9 Mayıs tarihli HaberTürk gazetesinden, Gaziantep’te ayağında “C43917-İsrail-Tel Aviv” yazılı bir arıkuşunun ölü bulunduğu haberini kesip arşivime almıştım. Gazete haklı olarak “İsrael, künyeli kuş geldi, ‘Ajandır’ dediler” diye alaycı bir başlık kullanmıştı. Çünkü kuş, ajan olup olmadığının saptanması için Emniyet görevlilerine teslim edilmişti!\n

Karadeniz’den gelip güneyde Akdeniz’e ve Suriye-Irak’a ya da ters yönde bu ülkelerden kuzeye çıkan yolcu uçaklarının sayısı her gün artıyor. Bunlardan biri de çarşamba akşamı Moskova’dan havalandı. Suriye Havayolları’nın A-320 uçağı Halep’ten sonra Şam’da uçuşunu tamamlayacaktı. Ama olmadı…\n

***\n

Türkiye, “silah taşıdığına ilişkin ve kaynağı açıklanmayan bir istihbarata” dayanarak yolcu uçağını, savaş uçakları ile Esenboğa’ya indirtti. 130 kişilik uçakta 17’si Rus olmak üzere 30 yolcu vardı.\n

Yabancı basında, olay “Türkiye sağlam istihbarat aldığına emin olmalı ki jetleri havalandırdı, yoksa sonuç fiyasko olur” sözleri ile değerlendirildi. \n

Olay, Türkiye’de geçtiğine göre, istihbaratın kaynağı olarak ilk akla gelen MİT idi. MİT, istihbaratı da Rusya’daki kendi ajanlarından almış olmalıydı. Eğer böyleyse MİT’in istihbarat ağının ne kadar güçlü olduğunun da kanıtı olacaktı! \n

İkinci kaynak ağı geniş İsrail istihbarat örgütü Mossad olabilirdi. Bu “silahların üretildiği fabrikadaki Yahudilerden” aldığı haberi Türkiye’ye bildirerek Ankara-Şam yangınını körüklemeyi amaçladığı düşünülebilirdi. Ancak “one minute” ve “Mavi Marmara” olaylarından sonra Mossad-MİT ilişkileri kopmuştu.\n

Üçüncü kaynağın, ABD’nin ünlü haberalma örgütü CIA olduğu da akla geliyordu. Bu olguyu doğrulayacak, dolaylı da olsa, önemli açıklama ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Victoria Nuland’dan “Uçaktaki malzemenin askeri oluşuna ilişkin hiçbir kuşkumuz yok” sözleri ile geldi.\n

Rus Kommersant gazetesi istihbaratın Rusya içinden kaynaklandığını vurgularken, öteki gazeteler de ülkenin iç istihbaratından sorumlu “FSB’nin bu sızıntıyı soruşturduğunu” yazdı.\n

***\n

Esenboğa’da yoğun inceleme trafiğine, MİT, Genelkurmay, Aselsan ve çeşitli kurumların uzmanları katıldı. Uçak ve yolcuları 9 saat Esenboğa’da bekletilirken toplamı 350 kilo ağırlığındaki 12 koliye el konuldu. \n

Basınımızda kolilerde nelerin olduğuna ilişkin ilginç fantezi haberler yayımlandı. Farklı gazetelerde; Scud füzeleri, kimyasal silahlar, antenler, radyo frekans denetim ve iletişim malzemeleri, inci paketleri gibi nesnelerin bulunduğuna ilişkin falcılık kaynaklı haberler çıktı!\n

Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç da 180 kişilik uçakta yalnızca 35 yolcunun bulunuşu hakkında “Hımmm! Bu kadar az yolcu ile büyük bir uçağın uçması anlamlı!” diyordu.\n

Rus Dışişleri Bakanı Sergey V. Lavrov bunların “radar parçaları” olduğunu açıkladıktan sonra “Bizim gizlimiz yok. Durumu inceledik. Uçakta silah yoktu. Olamaz da… Yasal Rus sevkıyatı, yasal alıcıya, yasal yollar ile gönderiliyordu…” dedi. \n

Lavrov, “Türkiye’den bilgi istemine henüz yanıt alınamayışından” da yakındı. Aynı anda ABD Dışişleri Sözcüsü Bayan Nuland ise “Türkiye’den kapsamlı bilgi edindik” diyordu! Şam ise Ankara’ya “Silah dediğin nesneleri kamuoyuna göster…” sözleri ile meydan okuyordu!\n

Moskova, “Rus vatandaşlarının yaşamlarının tehlikeye atılmasını” ve “Ankara’daki diplomatlarının kendi vatandaşları ile ikili konsolosluk anlaşmasına aykırı olarak görüştürülmesinin yasaklanmasını” da kınadı. \n

Bu olaylar sürerken, bizim Milli Güvenlik Kurulu’nun Rusya’daki benzeri kurul da “olağanüstü toplantıya” çağrılıyordu. Lavrov, “Bu olay Türkiye ile ilişkilerimizi etkilemeyecektir” sözleri ile soğukkanlı davranış sergiliyordu, ama Ankara ilişkilerine “mim” konulmuş olmalıydı!\n

***\n

Hafta sonunda gazetelerde Suriye sınırında tank yığınağımız hakkında haberlere ilişkin görselleri görünce gülmekten kendimi alamadım. Çeşitli noktalarda 250 tank sınırdaki dikenli tellerin dibinde topluca yığılmıştı. İçimden “Körün istediği bir göz, Allah verdi iki göz…” diye geçirdim. Beşşar Esad’ın gözü iyiden iyiye kararmış olsaydı, bu toplu hedef tank yığınını birkaç top atışı ile saf dışı bırakabilirdi.\n

Nitekim pazartesi günü Sözcü gazetesinde Saygı Öztürk, çeşitli emekli komutanların “Tankların dizilişi, askerlerin giyimi, kazılan mevziler, her şey fiyasko… Sadece gözdağı görüntüsü var” biçimindeki alaycı sözlerine yer verdi. Bir başka resimde ise Akçakale’de beş askerden birinin mevzi kazdığı, ötekilerinin onu seyrettiği görülüyordu.\n

***\n

Bu olaydan sonra Suriye ve Türk uçakları için hava koridoru kapanmış, hacca giden Türk yolcuların yolu yarım saat uzarken, THY’nin akaryakıt tüketimi de artmıştı…\n

Not: Bu yazıdan sonra Ermenistan’dan Suriye’ye giden bir uçağın Erzurum’a indirildiği açıklandı.