Eğitimli Bir İnsan Dünyaya Bedeldir… Eğitim deyip geçmemeli. Emin olun, eğitimli bir insan dünyaya bedeldir. Bütün dünya tarihi bu yönüyle aslında eğitimin tarihidir. Tarım toplumunun karasabanından sanayi toplumunun buhar gücüne, bilgi toplumunun robot, makine ve bilgisayarlarına insan yaşamına dair ne varsa hepsi, eğitim sayesinde değişmiştir. Tüm bu değişimleri meydana getiren insandır. Yani eğitim dünyayı değiştirmez, eğitim insanları değiştirir, insanlar da dünyayı değiştirir. Değişim süreçleri insanın eğitimi ile meydana gelmiştir. Kısacası; bütün değişimleri yapan insan, eğitimin bir ürünüdür.

Her Eğitim Sistemi Toplumu İleriye Götürmeyebilir

Yaşamın her alanında, gerek bireysel gerekse de toplumsal olarak bir değişim yaşanır. Bu değişimler ilerleme biçiminde olduğu gibi, gerileme biçiminde de olabilir. Ülkelerin eğitim sistemleri bu yönü belirler. Toplumlar eğitim sistemlerine bağlı olarak geriye doğru da değişebilirler. Tarihsel süreç içerisinde de eğitim ve toplumsal değişim sürekli bir etkileşim içerisinde olmuş ve karşılıklı olarak birbirini etkilemiştir. Eğitimin bir fonksiyonu olarak öğrencilerimiz okullarımızda aldıkları eğitim aracılığıyla toplumsal değişmeye uyum sağlarlar. Yine öğrencilerimiz eğitim kurumlarımızda aldıkları bilgi ve tecrübe ile değişimi başlatırlar. İşte bu eğitimdir ki; dünyayı tarım-sanayi-bilgi toplumuna evirmiştir.

Bir Nehirde İki Kez Yıkanılmaz

Önceki durum veya varoluş biçimindeki çeşitlenme veya başkalaşmalar olarak tarif edebileceğimiz değişim, felsefe tarihinde de kendine büyük bir yer bulmuştur. Değişimle ilgili; bir nehirde iki kez yıkanılmazdan, değişmeyen tek şey değişimin kendisidire, pek çok sözde bulunmaktadır. Demokritos’tan Herakleitos’e pek çok filozofta yer bulan değişim Karl Marx’ta toplumsal anlamını en üst düzeyde bulur. Marx, bize kadar olanlar dünyayı anlamaya çalıştılar, biz anladık, biz dünyayı değiştirmek istiyoruz diyerek, değişimin önemine zirve yaptırır. Toplumsal değişimin de bu kadar önemli olmasının nedeni, toplumsal değişme toplumun yapısını değiştirir, doğal olarak toplumun yapısı değişince de, bu toplumsal kurumların ve toplumsal ilişkilerin de değişmesidir. Bu da toplum içindeki bireylerin davranışlarını da değiştirecektir.

Eğitim ve Toplumsal Değişme Arasında Nasıl Bir İlişki Vardır?

Eğitim ve toplumsal değişme karşılıklı olarak birbirini etkilemektedir. Eğitim düzeyi yüksek toplumlarda değişim hızlı olabilirken, geri ve cahil kalmış ülkelerde toplumsal değişimler sancılı olabilmektedir. Eğitim bir yönüyle de toplumsal değişimlerdeki olası çatışmaları çözümler. Yani eğitim hem toplumsal değişmeyi etkiler hem de toplumsal değişmeden etkilenir. Örneğin büyük şehirlere göçlerin artmasıyla, eğitim toplumsal değişimden etkilenmiş ve sınıflar kalabalıklaşmıştır. Ama yine bu sorunları çözecek olanlar da eğitilmiş bireyler olacağı için göç sorununu ve kalabalık sınıflar sorununu çözecek olan da eğitilmiş bireylerdir. Eğitimin toplumsal değişmeye yönelik, devam ettirici, yaratıcı, hızlandırıcı işlevleri bulunmaktadır.

Eğitim, aslında, önemli bir değişme aracıdır. Toplumsal hareketliliği arttıran eğitim, verdiği eğitim aracılığıyla da bireylerin toplumsal değişime ayak uydurabilmesini sağlar. Yine Harries, Freire, Illich ve Counts gibi düşünürler eğitimin toplumda köklü değişimi sağlayacağını düşünürler. Toplumsal kalkınmanın bir değişim süreci olduğunu düşünürsek; insanların toplumsal kalkınmayı gerçekleştirmesini insanlara kalkınmayı sağlayacak beceriler kazandırarak sağlayan da eğitimdir.

MEB Değişimleri Öğretim Programına Yansıtmalıdır

Evet, eğitim dünyayı değiştirmez; eğitim insanları değiştirir, insanlar da dünyayı değiştirirler. Değişim yönüyle eğitim, toplumsal değişimi, toplumsal değişim de eğitimi etkiler. MEB bu toplumsal değişimleri öğretim programlarına yansıtarak, değişimin getirdiği yenilikleri öğrencilere kazandırmalıdır. Eğitim aynı zamanda toplumsal hareketliliği arttırır ve toplumsal değişimi hızlandırır. Dünyayı tarım toplumundan sanayi toplumuna, sanayi toplumundan bilgi toplumuna eviren de yine eğitim olmuştur. Çünkü yeryüzündeki gelişmeleri sağlayan, yöneten, yaşayan insan, bunlar için gerekli olan tüm donanımları eğitim aracılığıyla kazanır. Türkiye Hepimizin, Eğitim Hepimizin…