Katar’da düzenlenen FIFA 2022 Dünya Kupası, sosyal, ekonomik, politik ve sportif olarak çok eleştiri aldı, almaya da devam ediyor. Bu yazımızda güzel oyun futbol ile ekonomi arasındaki ilişkiyi ele alacağız. Günümüzde böylesi bir organizasyonu sadece bir sportif etkinlik olarak değerlendirmek mümkün değil. Turnuvanın düzenlenmesinden bitimine kadarki süreçte, FIFA’dan başlayıp ev sahibi ülkeye kadar devam eden tüm parasal akımlar çok ciddi bir ekonomik büyüklük yaratıyor. Turnuvanın oynanacağı stadyumların inşasından, bilet ve ürün satışlarına; kurumsal sponsorluklardan, televizyon yayınlarına; takımlara dağıtılacak parasal ödüllerden turizme kadar ve daha bir çok alanda muazzam miktarda bir para dönüyor.

Ev sahibi ülkeler bu organizasyon için başta stat inşaatları olmak üzere altyapı geliştirmeye, barınmaya, güvenliğe ve daha birçok alanda önemli harcamalar gerçekleştiriyor. Ev sahibi ülkenin yaptığı giderler milyarlarca dolar seviyesine ulaşıyor.

HARCAMAYA DEĞER Mİ?

Burada kritik soru şu: Ev sahibi ülkelerin bu organizasyon için gerçekleştirdikleri milyarlarca dolar tutarındaki harcamaların karşılığı, bu organizasyondan bekledikleri ekonomik, mali, sportif ve sosyal faydaya ulaşabiliyorlar mı? Ya da bir başka ifadeyle ev sahibi ülkelerin toplam bir ay süren bu etkinlik için yaptıkları milyarlarca doların geri dönüşü mümkün mü? Bu kadar harcamaya değer mi?

Dünya Kupası’nı milyarlarca insan izliyor. Katar 2022’yi yaklaşık 5 milyar insanın izlemesi bekleniyor. Televizyon, internet, teknoloji işbirliğiyle statlardaki maçlar canlı ve eş zamanlı olarak dünyanın dört bir tarafında dijital platformlar aracılığıyla yayımlanıyor.

SADECE TURİZM DEĞİL

Dolayısıyla, bu etkinlik sayesinde yeryüzünde beş milyar insan bu turnuvanın gerçekleştiği ülke hakkında bilgi sahibi oluyor. Ev sahibi ülkeler bu organizasyondan sadece turizm geliri öncelikli bir beklenti içinde değiller. Çok doğal olarak bu organizasyonun dolaylı ve doğrudan gelirlerinin yansıyacağı turizm sektörü, bu etkinlik nedeniyle önemli sayılabilecek bir gelire ulaşacaktır. Ancak bir ay sürecek turnuvada bir milyondan fazla denizaşırı turistin gelecek olması, mevcut otel, restoran ve bunla ilişkili diğer alanlarda katlanılacak maliyetler, kısa vadede elde edilen gelirlerden çok daha fazla olacağı için ev sahibi ülke bütçesine önemli finansal yükler getiriyor. Turizmde birden kapasitenin üzerine çıkılması, ilave kapasite artışını gerektirir ki; bu da, ekstra maliyet anlamına gelir.