Cumhuriyet
Yapay zekâ ve ideoloji Yapay zekâ ve ideoloji Ekranlarda, sosyal medyada gördüğümüz akademisyen veya akademiden olmayan yapay zekâ anlatıcılarının bir bölümü bilinçsizce bir heyecana kapılarak yapay zekâyı kitlelerin gündemine taşıyor. Neoliberal ideolojik sistemin sözcüğünü üstelenen bu popüler karakterler asıl faili gizlemek için yapay zekânın fail olduğunu zannetmemize neden olan ideolojik söylemin kurucuları olarak değerlendirilebilir.
Dil, tercüme ve ‘Böyle Buyurdu Zerdüşt’ Dil, tercüme ve ‘Böyle Buyurdu Zerdüşt’ Dilin düşünce üzerindeki önemini tercüme ve çeviri arasındaki farka bakarak görebiliriz. Bir metni anlamak sırf kelimelerin analmını bilmekle sınırlı değildir. Kelimelerin araısndaki uyumu ve ritimi anlamak da insanın düşünce dünyasına şiirsel bir anlam bütünlüğü kazandırır. Gelin bu konuyu “Böyle Buyurdu Zerdüşt”ün yeni bir çevirisi üzerinden inceleyelim.
Atatürk neden başöğretmendir? Atatürk neden başöğretmendir? “Başöğretmen Atatürk” demek kolay ancak bu sıfatın ulu öndere atfedilmesinin nedenini düşünmek lazım. Atatürk başöğretmendir, öğrencileri ise Cumhuriyet okulunda yetişen ve kendi haklarına sahip çıkan yurttaşlardır.
Heisenberg ve felsefe Heisenberg ve felsefe Kuantum fiziğinin öncülerinden Werner Heisenberg’e göre modern fizik, antik felsefenin kadim sorularına geri dönüyor. Atomdan enerjiye, “bir” ile “çok” arasındaki gerilim bugün bilimin de merkezinde. Heisenberg, materyalist evren anlayışını sorgularken Herakleitos’un “oluş” felsefesiyle kesişiyor.
Bir ihtiyaç olarak ‘susmak’ Bir ihtiyaç olarak ‘susmak’ Karşılıklı konuşma, bir anlam taşıyorsa ve iki tarafı da gerçekten tatmin ediyorsa bu ancak susmayı bilmekle ve tarafların birbirlerinin sözcüklerine değer vermesiyle mümkün olur.
Sokrates’in ‘kadınlar’ mücadelesi Sokrates’in ‘kadınlar’ mücadelesi Antik Yunanda kadınların bastırıldığı bir kültürün ortasında Sokrates, cinsiyet eşitliğini savunarak hem dönemin sofistleri hem de sonraki filozoflar için “istenmeyen kişi” oldu.
Bergson ve Türkiye Bergson ve Türkiye Bergson’a göre kapalı toplumlarda ahlak içgüdüseldir. Sevgiyle çevrelenmemiştir. Açık ve dinamik toplumlarda ise ahlak öğrenilir. Doğaya ve canlılara olan sevgiden ayrı tutulamaz. Ülkemizde yaşanan ahlaki çöküşte de bu ayrımın etkileri göz ardı edilemez.
Erkek meselesi Erkek meselesi “Bilimadamı” demekle başlayan erkek merkezli düzen, şiddetten, tacize ve eşitsizliğe kadar yaşamın her alanına sirayet ediyor. Çözüm, kadınların dayanışmasında.
Samsun’dan önce altı ay Samsun’dan önce altı ay Mustafa Kemal’in Anadolu’ya geçmeden önce İstanbul’da geçirdiği altı ay, bir ulusun kaderini şekillendiren en kritik hazırlık dönemiydi. Bu dönemi Alev Coşkun, “Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 Ay” isimli kitabında anlattı.
Akıl ve duygu arasında kaybolan özne Akıl ve duygu arasında kaybolan özne Düşünmek, artık kendini tanımak değil. Foucault’ya göre “bilmek” eylemi, akıl ve duygunun ayrıştığı noktada insanı özne olmaktan çıkarıyor.


İnsan tükenmez İnsan tükenmez “Bu dünya değişmez” diyenlere Fethi Naci’nin edebiyatla verdiği yanıt: İnsan tükenmez! Bu yazı,
uykusuz gecelerden sezgiyle geleceğe uzanan yazma cesaretini ve bilinçli iyimserliğin anlamını sorguluyor.


Nietzsche’nin şen bilimi Nietzsche’nin şen bilimi Acının içinden geçen bir düşünürün çağrısı: Nietzsche yaşamı, ölümü, sanatı “Şen Bilim”de yeniden tanımlar. Bu kitap, sırf felsefi bir metin değil içten gelen yangının ifadesi.


Canlı mıyız, cansız mı? Canlı mıyız, cansız mı? Bizi muzdan ayıran şey nedir? Felsefe, biyolojiye karşı sesini yükseltiyor.
İbrahim, putları kim kırdı? İbrahim, putları kim kırdı? “İbrahim/içimdeki putları devir/elindeki baltayla/kırılan putların yerine/yenilerini koyan kim?”
Fichte ve Söylevler Fichte ve Söylevler Alman idealizminin önde gelen düşünürü Fichte, yalnızca Batı felsefesini değil Türkiye’deki erken Cumhuriyet kadrolarını da etkiledi. Peki onun “Söylevler”i bugün nasıl yaknı buluyor?
Annenin ötesindeki anne Annenin ötesindeki anne Analitik psikolojinin kurucusu Jung’un gözünden bakıldığında annelik yalnızca biyolojik bir gerçek değil, bilinç dışına yerleşmiş kolektif bir imgedir. Anne arketipi, hem kişisel hikâyemizi hem de evrensel ruhsal kodlarımızı biçimlendirir.
Kötülükle nasıl baş edeceğiz? Kötülükle nasıl baş edeceğiz? Kötülük her gün maruz kaldığımız, tanık olduğumuz bir olgu. Peki ömrümüz kötülüğü yok etmek için çaba göstermekle mi geçecek? Gelin yanıtları birlikte arayalım.
Reinhold ve Aydınlanma Reinhold ve Aydınlanma Bugün bir Aydınlanma krizinin tam ortasında yer alan ülkemiz için 18. yüzyıl Almanya’sında yaşanan felsefi tartışmalar bir yol gösterici olabilir.
Martı Jonathan Livingston Martı Jonathan Livingston Farklı düşünen, kalabalıklara uymayanlar dünyayı değiştirebilir ancak onları izleyenlerin bunu kabullenmesi çoğu zaman zor olur. Tıpkı Martı Jonathan Livingston’a olduğu gibi.
Arzunun mayalanması Arzunun mayalanması Nasreddin Hoca’nın göle maya çalması, basit bir espri değil, derin bir bilgelik taşıyan bir eylemdir. Bu hikâye, bireyselleşme sürecinde bilincin değil, bilinçdışının mayalanmasını temsil eder. Tasavvufi gelenekte sıkça rastlanan bu tür bir hal aktarımı, doğrudan ruhu etkileyen bir dönüşüm sürecidir.
Vaziyet Vaziyet Olumlama çağında olumsuz düşünenler için bir yazı
Yabancılaşma: Feuerbach ve Marx Yabancılaşma: Feuerbach ve Marx İnsanın öz değerlerini bir Tanrı’ya atfetmesi felsefenin “yabancılaşma”ya yaklaşımında önemli yer tutar.
Periferi insanları ve yedi uyurlar Periferi insanları ve yedi uyurlar Doğu’nun ekonomik, siyasi ve kültürel anlamda Batı’dan geri kalışının nedenlerini mitlere bakarak çözümleyebiliriz.
Orada olmak Orada olmak Bireyin kendiliğini hatırlaması ve bunun farkında olması süreci oldukça yoğun ve zorlayıcı olabilir.
Çağlar ötesinden zaman sorgulamaları: Geçmiş ve gelecek nasıl var oluyor? Çağlar ötesinden zaman sorgulamaları: Geçmiş ve gelecek nasıl var oluyor? Zamana ilişkin sorgulamalar çağlar öncesinden beri felsefenin gündeminde oldu...
Bir filozofun sosyal sorunları: Maimon ve sıra dışı yaşamı Bir filozofun sosyal sorunları: Maimon ve sıra dışı yaşamı Bir filozof ne kadar yetkin olsa da fikirlerini açıklayacak ortam bulamazsa hak ettiği değeri görmesi gecikebilir. Solomon Maimon’un yaşamı bu duruma iyi bir örnektir.
Günümüzün güzellik tanımı sorunlu mu? Günümüzün güzellik tanımı sorunlu mu? Güncel güzellik tanımı ile geçmişinki arasında felsefi açıdan büyük farklar göze çarpıyor.
Felsefe ışığında Türk Devrimi Felsefe ışığında Türk Devrimi Türkiye, Aydınlanma krizini aşmak üzere bir yol ayrımında. Bu noktada belirleyici olan ise bir amaç birliği edinmektir.
Tarihin en seçkin öznesi Tarihin en seçkin öznesi Atatürk, toplum bilincini dönüştüren, toplumu “şimdiye”, olgunluk düzeyine taşıyacak olan karakteri, dehayı, tohumu, Türk toplumunun toprağına eken kişidir.