Hep Andığımız Memet Fuat

\n

Memet Fuat’ı on yıl önce, 19 Aralık’ta yitirmiştik. Çarşamba akşamı bir daha andık onu.\n

Özellikle bizim kuşak için söylüyorum, Memet Fuat’ı unutmak mümkün mü? Onu hep anıyoruz. Özlemle.\n

Benim sanat yaşamımda en önemli kişiydi o. Bir yerlere gelebildiysem eğer, dergisiyle, yayınlarıyla, kişiliğiyle, dostluğuyla, eleştirileriyle büyük ölçüde onun katkılarıyla, uyarılarıyla geldim.\n

Memet Fuat’la ilgili ne çok anım var...\n

***\n

Üniversite öğrenciliğim döneminde Eminönü Halkevi’nde bir edebiyat matinesine katılmıştık. Onat (Kutlar), Kemal (Özer), Adnan (Özyalçıner), ben... Her edebiyat matinesinde olduğu gibi, Özdemir Asaf’la Attilâ İlhan hepimizi silip süpürmüşlerdi.\n

Matineden sonra Çemberlitaş’a doğru yürüdük. Dinleyicilerden biri, Memet Fuat da aramızdaydı. Tanıştık. Şiirlerime ısınmadığı belliydi. Ama güzel okuduğumu söyledi. Söz arasında, çeviri yapma isteğimden söz ettim. “İstersen Yaşar Nabi’ yle konuşayım” dedi.\n

İki gün sonra haber geldi: “Yaşar Nabi seni bekliyor.”\n

Yaşar Nabi’ye gittim. Yıllarca sürecek bir yayıncı-çevirmen ilişkisi, Oscar Wilde’ın Mutlu Prens’iyle başladı.\n

Doğrusu, “İstersen Yaşar Nabi’yle konuşayım”ı beş dakika sonra unutulacak bir “edebiyatçı sözü” sanmış, pek de önemsememiştim. Yanıldığımı görmek beni sevindirdi. Daha sonra ise Memet Fuat’ın hiç yanıltmadığını görmek bende hep aynı duyguyu uyandıracaktı.\n

***\n

Bir gün Memet Fuat’la konuşurken kısa oyunlardan söz açıldı. Tek perdelik dört oyun çevirmiştim. Memet Fuat da altı oyun çevirmişti. Bunları tek kitapta birleştirip Yaşar Nabi’ye önerelim dedik. Varlık Yayınları’na gittik. Yaşar Nabi, kitabı hemen yayımlayamayacağını söyledi.\n

On oyun elimizde, Cağaloğlu yokuşunu tırmanmaya başladık. Nuruosmaniye Caddesi’nin başına gelince, “Metin’e bir uğrayalım” dedi Memet Fuat.\n

Metin Yasavul, eniştesiydi. İstanbul Matbaası’nın yöneticisi. On kısa oyun ona verildi. “Bunlar tek tek kitap olacak” dedi Memet Fuat.\n

De Yayınevi, o oyunlarla “start aldı”. Yarışı başlatan, Memet Fuat’ın Charles Goren’den çevirdiği Briç’ti aslında. Kitap sürekli satıyor, neredeyse her yıl yeni baskısı yapılıyordu. Ama kapağında herhangi bir yayınevinin adını taşımıyordu. Kitapçılar arasındaki “itibar”ı, tek perdelik oyunların dağıtımına yardımcı olacaktı.\n

Cağaloğlu’nda, Vilâyet Han’ın ikinci katında bir oda tuttu. Sait Maden’in kapaklarıyla, ilk kitapları, Lorca’ları, Çehov’ları, Ionesco’ları yayımladı.\n

Sarı kapaklı kitaplar geldi sonra. Arkasından anlatı dizisi. Rulfo, Faulkner, Morris...\n

Dergisiz yayınevi olur mu?\n

Yeni Dergi doğdu.\n

***\n

Yeni Dergi bir okuldu. Memet Fuat bir öğretmendi. Öğrenmemiz gerekenleri “dikte” etmiyordu. Kendi kendimize sorular sormamızı sağlıyordu. Bir duvarın arkasındaki yolları gösteriyordu. O yollardan dağlara vurmak bize kalmıştı artık.\n

Kimimiz dağlara vurduk, kimimiz ovalara, ormanlara. Kentlerin, kalabalıkların ortasına. Ama Yeni Dergi’den bu yana nereye gittimse, ne zaman iki satır karaladımsa dönüp arkama baktım hep. “Memet Fuat, geldiğim bu yer için ne der? Şu yazdığımı beğenir mi acaba?” diye düşündüm.