Umarım herkes için bu yaz, okuma yazı olur. Çünkü okumak, kişisel hak ve ödev olduğu kadar toplumsal bir görevdir. Anayasamızın 42. maddesinde “ilköğretim kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve devlet okullarında parasızdır” hükmü yer almaktadır.
İlköğretim okuma yazma öğretir. Ama ne yazık ki okullarımız herkese okuma alışkanlığı ve okuma sevgisi kazandıramamaktadır.
Okuryazar olmak, bir kitabı doğru anlamak, bilinçli yurttaş olmak, “doğru oy” kullanmak için bazen yetmiyor.
Bilinçli insan gerçekle yalanı ayırıyor. Ayrıca bilgiyle, gerçekle daha güçlü oluyor.
Okuma zorunluluğu için pek çok neden sıralanabilir. Mutlu olmak. Mutlu etmek.
Ülkeye sahip çıkma bilinci kazanmak, Türkiye’yi, dünyayı iyi tanımak gibi. Ülkeye sahip çıkma bilinci deyince, önce Atatürk’ün Söylev’inden başlamak gerekir. Günümüz diline uyarlanan, çocuk ve gençler için olanlar da var. Emre Kongar Seçkisiyle Atatürk/Nutuk kitabı herkesin kolay anlayabileceği bir yalınlıkta.
Elbette herkes dilediğini okur. Benim bu yazıda anımsattıklarım bugünlerde bana imzalı gelenlerden bir demet. O kadar. Ama hepsi de değerli.
Eğitim ve siyaset
Türkiye’de eğitimin nereden nereye geldiği ve son yıllarda hangi karanlığa doğru gittiği Oktay Akbal’ın Atatürkçülük Savaşı, Mustafa Gazalcı’nın Cumhuriyet’in Eğitim Devrimi ile Necdet Sakaoğlu’nun Türkiye’de Eğitim Tarihi ile Rahmi Turan’ın Memleketim, Adil İzci’nin Örtmenim! adlı kitaplarında görülebilir.
Ülke siyasetini bugünlerde derinden etkileyen şu kitaplar da var: Alev Coşkun’un Asker İnönü, Aykut Küçükkaya’nın The Ortak, Işık Kansu’nun Yurt Kemiricileri, Barış Terkoğlu-Barış Pehlivan’ın Metastaz.
Deneme, söyleşi
Doğan Hızlan’ın deneme kitabı, ...Yazı Kalır, Feridun Andaç’ın Kültürsüzlüğümüzün Dört Mevsimi, Metin Turan’ın ödüllü kitabı Üç Ayaklı Masal Kuşu Oğuz Tansel, Mustafa K. Erdemol’un Kitap Kokusu, Şükran Sabanuç, Mukadder Özgeç, Ömer Özgeç’in Sami Karaören’le söyleşi kitabı Güzel Günlerimiz Oldu, Emel Güz’ün babası Abdülkadir Budak’ın konuşmalarını derlediği Aşkla Yazılmıştır Benim Şiirlerim, Tarık Konal’ın Bize Öz Türkçe Yaraşır, deneme ve söyleşi kitapları.
Şiir
Okuma yolculuğunu Haluk Oral’ın Nâzım Hikmet’in Yolculuğu ile sürdürelim: Yüksel Pazarkaya’nın St. Louis Günleri, Hüseyin Peker’in Engel/Siz, Arife Kalender’in Bir Uzun Gökyüzü, Berrin Taş’ın Geceyarısı Şiirleri, Emel Koşar’ın Işığın Nefesi (CD’li), Serpil Devrim’in Yeryüzü Ağrısı (İtalya, 2019 VII Edizione del Premio Letterario Citta Di Sarzana Ödülü), Dursun Özden’in Şiir Bayramı, Nisa Leyla’nın Hayal Divan (2017 Enver Gökçe Şiir Ödülü), A. Kadir Paksoy’un Şiirin Kıyılarında (2017 Yunus Nadi Şiir Ödülü).
Öykü, roman
2019 Sennur Sezer Emek ve Direniş Öykü Ödülü’nü kazanan Hüseyin Peker’in Hasır Lokantası, Nursel Duruel’in Yazılı Kaya, Seray Şahiner’in Hepyek, Cafer Hergünsel’in Benim Güzel İnsanlarım ile Sibel Güneşdoğdu’nun Suskun Toy Kuşları, Ertuğrul Erdoğan’ın Mor Gözlerdeki Hüzün ile Fazlı Yalçın’ın 1981 Akademi Kitabevi Ödülü kazanan yapıtı Sevgi Yoksa’ya eklenen Bir Uzun Türkü adlı yapıtı, öykü kitaplarından bir demet.
Buket Uzuner’in Uyumsuz Defne Kaman’ın Maceraları-Hava, Gaye Boralıoğlu’nun Dünyadan Aşağı (2019 Duygu Asena Kadının Hâlâ Adı Yok Ödülü), Gül İrepoğlu’nun Kavuşmak, Erdal Atıcı’nın Bir Uzun Gece, Ayşe Övür’ün Botter Apartmanı, Timur Soykan’ın Badeci Şeyh’in Sır Odası, Oscar Wilde’ın Didar Zeynep Batumlu’nun çevirisiyle Dorian Gray’in Portresi romanları...
Tüm okumaların toplumu aydınlığa kavuşturmada, cehaleti yenmede, Madımak’lardan korumada katkıda bulunmasını içtenlikle dilerim.
