Ukrayna’da savaşın dördüncü yılı dolmak üzere ve her ne kadar taraflar savaşta yıpranmış olsa da savaşın yakın zamanda sona erme sinyalleri henüz güçlü değil.
Savaşın tarafları Rusya ve Ukrayna’dan ibaret olmadığı için savaşın ne zaman sona ereceği Rusya ve Ukrayna’nın dışında dünyadaki büyük güçlerin tavırlarına da bağlı. Zira en başlarda yazdığım üzere bu savaş, bir tarafta Rusya ile Ukrayna arasında bir savaş (resmi olarak iki ülke arasında sürüyor) ama aynı zamanda Rusya ile Batı arasındaki bir çatışma. Trump’ın yeniden iktidara gelmesi ise Batı dünyasındaki büyük çatlağı ortaya koymuştu: Bir tarafta başını Trump yönetiminin çektiği ve Rusya ile çatışma durumunun bir an önce sona ermesini savunanlar, diğer taraftaysa başını İngiltere’nin çektiği ve Kıta Avrupası’nda Almanya’nın ve Baltık ülkelerinin aralarında bulunduğu Rusya karşıtı kesim var. Buna ABD’deki Demokratları da dahil etmek gerekiyor. Öte yandan Rusya, eski Sovyet coğrafyasında özellikle de Ukrayna’da nüfuzunu artırmak istiyor. Rusya sahada güç kazandıkça (ki son aylarda giderek sahada üstün duruma geçiyor) Ukrayna’ya yönelik talepleri daha da ağırlaşıyor. Rusya’nın ekonomik olarak ayakta kalabilmesi ve Batı’nın açıktan destek verdiği Ukrayna’ya karşı savaşı sürdürebilmesi de Rusya’nın dünyadaki Batı dışı ülkelerle ilişkilerine bağlıydı. Nitekim bu savaş, dünyanın Batı’dan ibaret olmadığını da gösterdi. İşte Rusya-Ukrayna savaşının ne zaman ve nasıl sona ereceği, bütün bu etkenler arasındaki ilişkilere bağlı.
Savaşın başlarında, Batı yanlılarından kraldan fazla kralcı olanlar, Batı’nın oynadığı rolden bahsedenlere “Rusçu” damgası vuruyordu. Onlara göre savaşın tek nedeni, Rusya’nın emelleriydi. ABD ve İngiltere’nin Doğu Avrupa ve Karadeniz’e egemen olma çabalarını örtbas etmeye çalışan bu kesimler, savaşın devam etmesinde Batılı ülkelerin bu savaşı Rusya’yı yıpratmak için vesile olarak görmesinin de etkisi olduğunu söyleyenleri susturmaya çalışıyordu. Oysaki son zamanlarda Avrupalılar, Ukrayna savaşını Rusya’yı yıpratmak için bir fırsat olarak gördüklerini açıkça söylüyor. İngiliz ve Alman basını bu konuda örnekle dolu. Son aylarda giderek daha yoğun şekilde, Rusya’nın Avrupa’yı istilaya hazırlandığı yorumları yapılmaya başlandı. Almanlar, “Rusya’nın Avrupa’ya saldıracak gücü bulamaması için” Ukrayna savaşının sürmesi gerektiğini söylüyor. İngiliz ve Alman basınında, Rusya’yla bir şekilde anlaşmaya varıp savaşı sona erdirmek isteyenler, II. Dünya Savaşı öncesinde Hitler’e tavizler vererek savaşı önleyeceğini zanneden dönemin İngiliz Başbakanı Neville Chamberlein’e benzetiliyor.
UKRAYNA SAVAŞ YORGUNU
Ukrayna’da daha önceden, Batılı ülkelerin bu savaşın uzamasındaki rolünden bahseden yorumlar hiç yapılmazken son zamanlarda, Ukrayna basın-yayın organlarında bu değerlendirmelerin arttığını görmeye başladım. Kimi Ukraynalı yorumcular, bu yorumu yaparak Avrupa’ya sitemde bulunurken bazılarıysa “Evet, biz Ukraynalılar, Rusya’nın gücünü tüketerek Avrupa’ya yardımcı oluyoruz” diyerek övünme payı çıkarıyor.
Ukrayna’da toplumun önemli bir kesimi savaştan yoruldu ve savaşacak asker bulmak giderek zorlaşıyor. Buna karşılık bazı ekonomistler, “Ukrayna, Batı’dan alacağı destekle savaşı beş yıl daha sürdürebilir fakat Rusya bunu yapamaz” diyor.
Dolayısıyla bir tarafta müzakere süreci devam ederken diğer tarafta savaşın tarafları, birbirlerinin kabul etmeyeceği talepleri sunmaya ve işi yokuşa sürmeye devam ediyor. Fakat tarih, “Asla barış yapmayız” diyenlerin kısa sürede barış yaptığını gösteren örneklerle dolu. Hangi durumun gerçekleşeceğini önümüzdeki aylar gösterecek
