Cumhurbaşkanlığı kararıyla, bahis ve şans oyunlarından alınan vergi oranları yüzde 50 oranında düşürüldü. Bu kapsamda spor müsabakalarına dayalı müşterek bahislerden alınan vergi oranı yüzde 10’dan yüzde 5’e indirilmiş oldu. At yarışlarından alınan vergi yüzde 14’ten yüzde 7’ye, diğer şans oyunlarından alınan vergi ise yüzde 20’den yüzde 10’a indirildi. Bu düşüşlerle, bahis ve şans oyunları sektöründeki vergi yükünün önemli ölçüde azaltılması, sektördeki faaliyetlerin teşvik edilmesi amaçlanıyor.

1 Ocak 2024’ten itibaren uygulanacak bu değişikliklerle, “…bahis ve şans oyunlarından elde edilen gelirler üzerinden uygulanacak yeni vergi oranlarının, sektörde faaliyet gösteren işletmelerin maliyetlerini düşüreceği; bunun da rekabeti artırarak sektördeki büyümeyi destekleyeceği” belirtilmektedir. Yukarıdaki haberi değerlendirmeden önce ülkemizde ve dünyada kısaca bahis ekonomisine bir bakalım. 2023 sonu itibarıyla dünyada bahis ekonomisi büyüklüğü bir önceki yıla göre yüzde 56.4 aratarak 702.5 milyar dolara ulaştı. Aynı rapora göre bu tutar 2027 sonunda da 765.9 milyar dolara ulaşmış olacak. Bahis ekonomisinin büyüklüğü bundan yaklaşık 14 yıl önce 227 milyar dolar düzeyindeydi.

ABD Adalet Bakanlığı’nın raporuna göre yeryüzündeki yıllık yasadışı ve düzenlemeye tabi olmayan bahis tutarı 511 milyar dolar civarında. Bu anlamda yasa dışı bahis tutarı, yasal bahsin yüzde 72’sine karşılık geliyor.

Yasadışı bahis özellikle sporda yolsuzluğu körükleyen bir numaralı aktör olarak görülüyor. Ben de bu sektörü, sporun sırtından beslenen ama ona yeterli katkıyı sağlamayan asalak bir sektöre benzetiyorum. ABD’de yasadışı bahis tutarının ise yasal bahsin yüzde 40’ı civarında olduğu tahmin ediliyor.

Türk hukukuna göre kanunların verdiği lisans kapsamında düzenlenmesi ve oynanması yasal olan üç tür bahis söz konusu. Bunlar: 1) Spor Bahisleri, 2) At Yarışı bahisleri, 3) Şans oyunları (piyango, sayısal loto, vb.oyunlar). Şu anda Türkiye’de şans oyunları ve at yarışı lisansı 49 yıllığına Türkiye Varlık Fonu’na verilmiş durumda.

Türkiye’de yasal şans oyunu pazarı 2021’de, 2020’ye nazaran yüzde 69 büyüyerek 123.66 milyar TL civarına ulaşmıştır. Ülkemizde 2023 sonuna göre yasal bahis oyunları yıllık geliri yaklaşık 6 milyar dolar düzeyinde olduğu tahmin edilmektedir. Bu tutar dünya yasal bahis oyunlarının yüzde 08’ine karşılık geliyor. Dijital kanalı kullanarak spor üzerine oynanan yasal bahislerin toplamı 921 milyon dolara ulaşırken, bahis oynayanların sayısı ise 7 milyon kişi düzeyinde. Yasadışı spor bahislerinin toplamının ise 11 milyar dolar seviyesinde olduğu tahmin ediliyor. Diğer detaylara ikinci yazımda değineceğim.