Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Edebiyatçı Aziz Nesin
Başlığı görünce, “edebiyatçı değilse ne?” diye soranları duyar gibi oluyorum. Ancak mizah yazarlarının yazgısı mıdır bilinmez, Aziz Nesin’in hayatı boyunca edebiyatçı sayılıp sayılmama gibi bir sorunu oldu. Aslında bugün de bu sorunun sürdüğü söylenebilir.
\nÇağdaş Türk edebiyatını üstüne yapılmış inceleme ve araştırmalarda, derlemelerde, seçkilerde Aziz Nesin’den örneklere pek rastlanmaz. Sözgelişi Fethi Naci’nin, roman sanatımızın 1900’den 2000 yılına dek genel görünümünü yansıtan büyük çalışması Yüzyılın Yüz Romanı’nda (İş Kültür Yayınları) incelediği yüz roman arasında Aziz Nesin’den tek bir örnek yoktur. Semih Gümüş’ün 43 öykücüden örneklere yer verdiği Türk Yazınından Seçilmiş Kısa Öyküler (Adam Yayınları) derlemesinde de Aziz Nesin’in bir öyküsü yer almaz. Yine aynı yazarın Hayvan Öyküleri ve Aşk Öyküleri derlemelerinde de Aziz Nesin yoktur. Çok satılan kitaplar sıralanırken bugün de yıllık satışı yüz binin üzerinde olan Aziz Nesin kitapları anılmaz.
\nAziz Nesin de edebiyat çevrelerinin kendisine bu yaklaşımının ayrımındaydı ve hakkında yazılmış ender eleştiri yazılarını, kitaplarının yeni basımlarına eklerdi.
\nBu olgunun nedenleri düşünüldüğünde ilk akla gelen yanıt, onun bir edebiyatçı değil, mizah yazarı sayılmasıdır. Mizah türünde ürünler vermek edebiyatçı sayılmaya neden engel olsun? Mizah da bir edebiyat türü değil mi? O zaman Aziz Nesin neden bilinçli ya da bilinçsiz edebiyat dünyamızın dışında sayıldı, sayılıyor?
\nÜstelik mizah dışında onca yapıtı olmasına karşın. En başarılı romanlarından biri olan Surname (Nesin Yayınları) mizah dışı bir üründür. Yaşamının son dönemlerinde yazdığı öykülerin çoğunluğu mizah dışıdır. Öyküleri arasında mizah türünde yazılmış olmasına karşın evrensel edebiyat değeri olan çok sayıda örnek kolaylıkla bulunabilir. Ayrı bir inceleme konusu olabilecek tiyatro yapıtları arasında dramatik ürünlerin büyük ağırlığı vardır.
\n***
\nAslında temel sorun belki de Aziz Nesin’in bütün kişiliğiyle edebiyatın sınırlarını aşıp, çağdaş bir aydın kimliğine bürünmüş olması. Toplumumuz onu kendi adıyla deyimleşmiş, “Aziz Nesin’lik” olaylarla anmıyor yalnızca; 1940’lardan ölümüne dek bütün iktidarlara karşı muhalif aydın tutumuyla tanıyor. Nesin Vakfı’nı kurup, kitaplarının geliriyle yoksul çocukları okutan örnek bir insan olarak tanıyor.
\nAziz Nesin’in bir hayata sığdırdıkları kolayca kavranamayacak genişlikte bir yüzeye yayılıyor. Edebiyat içi ve dışında öylesine çok alanda türlü eylemlerle sürdürülmüş bir hayat ki ucu bucağı belirsiz. Ölümünün üzerinden on altı yıl geçti, hemen her yıl yeni bir kitabı yayımlanıyor. Bitmek bilmeyen bir birikim. Bir aydını ilgilendirmesi gereken her konuda, mesleği, yurdu, insanı, yaşadığı dünya üstüne durmadan düşünmüş, yazmış, kavga etmiş, savaşmış bir insan...
\nAziz Nesin’in evrensel aydın kişiliği, edebiyat dünyasının kalıplarına sığmamıştır. Yazdıkları okurların bunca ilgisini çekerken edebiyat dünyamızın onun yapıtlarına yeterli ilgiyi gösterememiş olmasının temel nedeni sanırım budur.
\nKimi dönemlerde Aziz Nesin gibi sakınmasız aydınlar, toplumlarını öteki sanatçılardan daha fazla sarsabiliyorlar. Böylesi sarsıntılar toplum belleğinde daha kalıcı izler bırakabiliyor.
\nAziz Nesin’den bizlere kalan temel sorulardan biri de bu: Edebiyatçılar, sanatçılar, aydın sorumluluklarını, topluma karşı yükümlülüklerini nasıl yerine getirecekler?
\n\nYazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
-
Ergin Yıldızoğlu ABD başkanlık seçimlerini değerlendirdi
-
Yaz salgınına dikkat! Uzmanından kritik uyarı...
-
Sıcak ve gergin olimpiyat, Paris 2024 başlıyor
-
“Herkes yattıktan sonra gece çocuk gibi ağlıyorum”
-
Uzmanlar uyarıyor: 'Besin alerjileri, giderek artıyor'
-
Doğa Parkı sakinlerinin ilginç serinleme yöntemi
-
Meyve sebze yıkarken dikkat edin!
-
Dünyanın en eski ve en küçük memeli hayvanı!
-
Yıllardır E-5 karayolunda yürüyen adamın hayat hikayesi
-
'Dünya Kebap Günü'nde mevsimlik işçilere kebap dağıtıldı
En Çok Okunan Haberler
-
İBB'den flaş 'SGK borcu' açıklaması
-
İktidara yakın anketçiden 'CHP' açıklaması
-
'Oflu duruşuna, ellerine sağlık…'
-
'Erdoğan'ın talimatıyla darbe girişimi var'
-
'Bu işi çözün, sorumluları hesaba çekin' talimatı
-
Özgür Özel'den savcılığın TÜİK kararına jet yanıt
-
Tuğrul Türkeş Bakan Tunç'u hedef aldı
-
Hibrit araçlarda ÖTV düzenlemesine gidildi
-
İzmir'deki elektrik akımı faciasında flaş gelişme!
-
İşte UEFA ülke puanı sıralamasında son durum!