Hekimlik Andı tıbbi uygulamalarda temeldir. Dünya Tabipler Birliği 68. Genel Kurulu’nda kabul edilen son halinde özetle “Hekimlik mesleğinin bir üyesi olarak hastanın sağlığına ve esenliğine her zaman öncelik vereceğime, insan yaşamına en üst düzeyde saygı göstereceğime, görevimde hastalar arasında inanç, politik düşünce, toplumsal konum ya da başka herhangi bir ayrım gözetmeyeceğime, tehdit ediliyor olsam bile, tıbbi bilgimi, insan hakları ve bireysel özgürlükleri çiğnemek için kullanmayacağıma, onurum üzerine ant içerim” denilmektedir. Tıp etiğinin temel ilkeleri, kişiye saygı, yararlı olma ve adalettir. Hasta hakkında verilecek bilgi ve belgelerle adaleti sağlamak da hekimin esas görevlerindendir.

İNFAZIN ERTELENMESİ

Tıp etiği ile hukuk arasında da yakın ilişki vardır. Hekimlerin sağlık uygulamalarında nasıl davranacaklarını belirleyen yasal düzenlemelere aykırı davranışları cezalandırılır. Etik ve hukuk aynı değildir. Etik, yasalardan daha yüksek davranış standartlarını belirler. Yasalar ülkeden ülkeye değişebilse de etik tüm dünyada geçerli değerlere sahiptir. Dolayısıyla hekimler ahlaki olmayan eylemlerde bulunulmasını isteyen yasal düzenlemelere uymayabilir.

Korgeneral Vural Avar’a Ankara Şehir Hastanesi’nde verilen sağlık kurulu raporu bu temel ilkeler bağlamında değerlendirilmeli. 28 Şubat davasının tutuklusu Avar 25/10/2022 günü cezaevinde duş alırken düşmüş ve Ankara Şehir Hastanesi’ne kaldırılmış. Basında yazılana göre düşmesi sonucu iki kaburgası kırılmış. Ayrıca ileri evre demans hastası olduğu, kalem tutamadığı, imzasını atamadığı, konuşma düzgünlük ve tutarlılığını kaybettiği ziyaretçileri ve yakınlarınca açıklanmış. Kurul üyesi doktorların dördü profesör, beşi doçent unvanlı. Kurulda geriatri (yaşlılık bilimi), psikiyatri, nöroloji dallarında doçentler de var. Bu yaştaki hastalar için bu üç uzmanlık dalı çok önemlidir. Raporda başvuru nedeni olarak infazın ertelenip ertelenemeyeceği incelenmiş. 

Sonuçta 21/11/2022’de verilen kurul raporunda “Cezanın infazının cezaevinde infazı halinde hayati bakımdan bir tehlike arz etmeyeceği, maruz kaldığı ağır bir hastalığı olmadığı, hayatını yalnız idare edebileceği, ceza tehiri gerektirir bir hastalık olmadığı” yazılı. Son paragraf ilginç: Cumhurbaşkanının özel af yetkisi anımsatılmış.

CUMHURBAŞKANININ AF YETKİSİ!

Vural Avar 84 yaşındaydı, özellikle nöroloji ve psikiyatri muayene bulguları kişinin sosyal yaşam çevresi bilgileriyle hiç uyuşmuyor. Kurul raporunda iki kaburga kırığından söz edilmemekte, radyolojik inceleme yok, sağlıklı olduğu, yalnızca anayasanın 104/2-b maddesinde yazılı kocamışlık hali olduğu kanaatine varılmış. Özetle bu, af cumhurbaşkanının takdirine kalmış demektir. Cezaevine dönen Vural Avar, 20 Aralık gecesi vefat etti. Raporun altında imzaları olanlar hukukun, tıp etiğinin, hekimlik mesleğinin, akademik özgürlük ve liyakatin neresindeler?

Yaşadığımız hukuk ve adalet sürecinin önemli mimarlarından adalet bakanı raporun son paragrafı çerçevesinde açıklama yaparak cumhurbaşkanının özel af yetkisini kullanmak istediğini kendisine söylediğini, bunu aileye ilettiğini, başvuruda geç kalındığını ve işlemler sürerken vefat ettiğini açıkladı. Avar’ın avukatı ve arkadaşları ise özel af amaçlı bir başvuru olmadığı açıklamasını yaptılar!

PROF. DR. OSMAN İNCİ

ESKİ TRAKYA ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ