2020-2023 yıllarını kapsayan Yeni Ekonomi Programı Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından dün açıklandı. Güncel adıyla Yeni, eski adıyla Orta Vadeli ekonomi programı diye her eylül ayında açıklanmakta olan metinler, ulusal ekonominin kısa-orta vadede hedeflerini ve bu hedeflere ulaşmak için kullanılacak olan plan ve stratejileri sektör bazında açıklamakla yükümlü.  

Ancak Sayın Bakan’ın sunum dosyasından edindiğimiz bilgilere dayanarak ileri süreceğimiz ilk gözlem, anılan metnin ne yeni hedefler içerdiği ne de tutarlı bir stratejik programa dayanmakta olduğudur. Her şeyden önce ileri sürülen hedeflerin, gerçek anlamda bir makroekonomik stratejik program sayılabilmesi için bu hedeflere ulaşmak üzere kullanılacak kaynak tahsisinin nasıl olacağı ve kullanılacak kaynakların maliyetinin nasıl karşılanacağının çalışılmış olması gerekir. Oysa, ne şimdiki ne de bundan önceki orta vadeli program metinlerinde böyle bir çalışma söz konusudur ne de hedefler arasında bir tutarlılık gözetilmiştir.  

Yeni Ekonomi Programı metni, bu haliyle sadece alt alta sıralanmış bir dizi iyi niyet temennisi görünümündedir.

YEP’in somut hedefleri 

Bunun ötesinde YEP’in 2020-2023 arasındaki dönemi kapsayan hedefleri somut olarak incelendiğinde, tutarsız ve ekonominin gerçekleriyle uyuşmadığı gözlenmektedir. Örneğin ulusal ekonominin büyüme hedefi bu yılı mütevazı bir pozitif büyüme ile (yüzde 0.3) kapadıktan sonra, 2021’de 5.8’e sıçrayacak; daha sonraki iki yıl boyunca istikrarlı biçimde yüzde 5.0 düzeyinde büyümeye devam edecektir. Büyüme hedefinin yanında enflasyon oranı da yılsonunda yüzde 10.5’i gördükten sonra 2021’de yüzde 8’e, daha sonra da yüzde 5’e inecektir.

Söz konusu büyüme ve enflasyon tahminleri hiç de yabancı değildir. Ekonomi tarihimizi yakından izleyen biraz meraklı hemen herkesin anımsayacağı üzere, büyüme ve enflasyonda yüzde 5 hedef konulması neredeyse tüm AKP hükümetlerinin bir tür fetişleştirilmiş sloganı haline gelmiştir. Hangi yatırım deseni ve hangi sektörlerin ivmelendirilmesi ve hangi para politikası aletleriyle bu ikiz hedefe ulaşılacağı geçmişte olduğu gibi bugün de açıklanmamış haldedir.

Program metnine göre söz konusu yüzde 5’lik ikiz hedef beklentisi Türkiye’yi 2023 yılında 875 milyar dolarlık bir ekonomiye ulaştıracaktır. Oysa, örneğin 2019-2021 arasını tasarlayan 2019’un program metni daha sadece 2021 için 926 milyar dolarlık bir hedefe ulaşılacağını muştulamış idi. Dün açıklanan YEP altında ise ulusal ekonominin 2021’de tahmin edilen hedefi sadece 735 milyar dolardır. Türkiye’nin 875 milyar dolara ulaştığı ekonomi büyüklüğü ise en son 2013’e aittir.  

Türkiye 10 senedir gerileme içindedir ve 2010’lu yıllar Türkiye için her anlamda bir kayıp on yıl olmuştur.