Hüseyin Baş

'Biri Yer Biri Bakar, Kıyamet Ondan Kopar'

18 Nisan 2011 Pazartesi
\n

Sözcü gazetesinde yer alan küçük bir haber, tüm insanlığı ilgilendirmesine karşın medyamızda hak ettiği yeri ne yazık ki bu kez de bulmuş görünmüyor.Dünya Bankası, Avrupa ve Orta Asyada gelişmekte olan ülkelerin tamamında bu yıl büyüme beklendiğini, ancak gıda ve enerji fiyatlarının artmasıyla insanların fakirleştiğini, ülke ekonomilerinin daha kırılgan hale geldiğinibildiriyor. Dünya Bankası Avrupa ve Orta Asya Bölgesi Strateji ve Operasyonlar Direktörü Theodore Ahlarse, artan gıda ve enerji fiyatlarının ise bırakınız tarihin derinliklerinden bu yana açlık ve susuzluk çeken milyarı aşkın insanı, Avrupa ve Orta Asya bölgesinde 5.3 milyon dolayında insanın daha da fakirleşmesine neden olabileceğini tahmin ettiklerini açıklamıştır. Washingtonda düzenlenen IMF-Dünya Bankası bahar toplantıları kapsamında yayımlanan raporda da, günde 1.25 dolardan daha az parayla geçinen insan sayısının 2015te 883 milyon dolayına ulaşmasının beklendiği, fakir ülkelerin acil yardıma ihtiyaç duyduğu, işsizlik ve düşük ücret sorununun hâlâ devam ettiğinin altı çizilmektedir.

\n

Başta konuyla ilgili uluslararası örgütler olmak üzere, BM Gıda ve Tarım Örgütü FAOnun giderek artan açlıkla ilgili uyarılarına karşın dünyadaki açlığı önlemek, en azından geriletmek mümkün olamamaktadır. Bu küresel sorunun neresinden bakılırsa bakılsın, çözümü kolay görünmektedir. Dünyadaki açlık, kuşkusuz, son derecede karmaşık çok sayıda olaydan kaynaklanmaktadır. Bunun birinci derecede sorumluları arasında ise yukarıda da belirtildiği gibi gıda fiyatlarındaki artış başta olmak üzere üstesinden gelinmesi güç ekonomik engeller bulunmaktadır. Düşük ücret, ihracatçı ülkelerin taşkın afetine uğramalarıyla başgösteren geçici de olsa tarım ürünleri arzının sekteye uğraması, hele buna spekülaktif oyunlar eklendiğinde gıda fiyatlarındaki artışlarla, açlığın -dahası, zengin ülkelerin bu soruna gereken ciddiyetle yaklaşmamaları sonucu- önünün kesilmesi hayata geçirilememektedir. Zira zengin ülkelerin, kuşkusuz sistemlerinin doğasından kaynaklanan ve asla değişmeyen huylarından birinin, hiçbir zaman vaktinde yerine getirmeyecekleri sözler vermeleri ya da söz verdikleri rakamların epeyce altına düşmeleri olduğu kimsenin saklısı değildir. O arada aç insanların sayıları artması kimin umurunda... Nitekim 31 ülkeyi bünyesinde barındıran Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) tarafından yayımlanan son raporlara bakılırsa, bundan beş yıl önce yapılan taahhütlerin yerine getirilmediği görülür. Toplamda 21 milyar dolar açık söz konusudur. Ayrıca açlık sorununun odağında, herkesin ayırdında olduğu gibi zengin ülkelerin Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu aracılığıyla 1980-1990 yılları arasında yoksul ülkelere dayattıkları yapısal uyum politikalarıyla söz konusu ülkelerin gıdaya dönük tarımdan uzaklaştırılarak Batının ihtiyacı olan pamuk, kahve vb. gibi ihracata yönelik tarıma yöneltilmiş oymalarının payı ve kuşkusuz sorumluluğu mevcuttur.

\n

Bir yanda açlık ve son zamanlarda BM tarafından insan hakkı olarak ilan edilen temiz su ihtiyacı içinde yaşamaya çabalayan milyarı aşkın insan varken, zengin ülkerde gıda israfı, tüm rekorları kırmaktadır. Le Monde gazetesinde yayımlanan kapsamlı bir araştırmanın başlığı Gıdaları çöpe atmaktan artık vazgeçin!Ama dinleyen kim... Araştırmanın ara başlıklarından biri ise İsraf imparatorluğu. Fransızlar yılda ortalama olarak 20 kilo tahılı çöpe atmaktadır: 7 kilo kullanma tarihi geçmiş gıda,13 kilo artık.

\n

Birleşik Devletler ise israf konusunda ön sıralarda: Tarladan sofraya ulaşan gıdaların yüzde 40ı çöp tenekelerini boyluyor. İngilterede gıda konusundaki israfın boyutları yılda 13 milyar Avro! Belçikada yapılan bir araştırmada gıda israfını önleme kuruluşlarından biri, Charleroi kentindeki çöplüklerde amabalajı açılmamışgıdalara rastlamıştır. Bu, tüketilen gıdaların üçte ya da dörtte biridir. Üstelik Belçika bir bolluk ülkesi de değildir.

\n

Ne yaman bir çelişkidir: Bir yanda sınır tanımaz bir tüketim toplumu, onun yanında gıdaların önemli bir oranının çöpe atılması. Birleşmiş Milletlerin verilerine göre, günümüz dünyasında 1 milyar insan açlığın pençesinde yaşamaya çalışmaktadır. Az beslenen insanların sayıları ise 2.5 milyar gibi ürkünç düzeylerdedir. Günde 5 litre suyla tüm ihtiyaçlarını gidermek zorunda olan yüz binlerce insanın bulunduğu gezegende, Birleşik Devletlerde 28 Mart 2011de yayımlanan bir araştırmaya göre 2050 yılında susuzların sayıları 1 milyarı aşacaktır.

\n\n


Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Tunus Nereye?.. 12 Mart 2012

Günün Köşe Yazıları