“Güzel günler göreceğiz çocuklar,

güneşli günler

göre - ceğiz...

Motorları maviliklere süreceğiz çocuklar,

ışıklı maviliklere

süre - ceğiz...

Açtık mıydı hele bir

son vitesi,

adedi devir.

Motorun sesi.

Uuuuuuuy! çocuklar kim bilir

ne harikûladedir

160 kilometre giderken öpüşmesi...”

80 yıl sonra Nâzım Hikmet’in ütopyası gerçekleşmedi, bir distopyaya vardık. Baskıcı, otoriter, fakat adına inat ve ısrarla demokrasi denilen, hatta yüksek ve ileri olduğu bile iddia edilebilen bir kâbusu yaşıyoruz. Ütopyaların gerçekleşmesi beklenmez, onlar bir düş olarak daha güzeldir, ama ne yazık ki distopyalar her zaman gerçekleşir. Kavramlar içleri boşaltılarak, içerikleri değiştirilerek sunulduğu ve dayatıldığı için, insan sevinemiyor bile.

Güneşli günler oldu mu hiç, bir ‘Güneş Ülkesi’nde yaşadık mı? “Güneşli Pazartesiler” çoğalacak, uzayıp gidecek gibi. Nâzım Hikmet de yaşasaydı “Enseyi karartmayalım!” der miydi? Uzatmayalım, iyice kararmayalım.

Nâzım Hikmet’in “Nikbinlik” şiirinden hareketle, ‘şiiri yeniliklere süren’ ve 160. Kilometre’de şiirin direnirse kazanacağını bildiren bir zemin oluştu, adı da Nâzım Hikmet’in şiirinden: “160. Kilometre” Şiirin bir hevesle başladığını ve hevesin de tıpkı şiir gibi, sürdükçe başka şeylerin yerine de geçeceğini, adının da değişebileceğini, bunun hiç önemi yok ve bana kalırsa şiirin de bir ‘ısrar’ olduğunu hatırlattı bana.

Bir şeyi överken kendi fikirlerimi de araya sıkıştırmayayım ama, şiirin öldüğü, ağır yaralandığı, can çekiştiği, geri çekildiği, söndüğü yollu görüşler bana her zaman abartılı gelmiştir. Bunu genellikle genç şairlerin, şiire yeni başlayanların “doğal” olarak söylediğini düşünürüm ve sevgiyle karşılarım. Belki şiirde gençken bile bir “iddia”m olmadığı için! Şaşırmayın, insan yaşlandıkça iddialı olmaz, gençken olur! Sonra da bir daha o kadar olmaz.

Şiirin her zaman direndiğini düşünürüm, şiirin varlığının insanın varlığıyla bağlantılı olduğunu ve yalnızca var olmanın değil, var kalmanın da değil, var etmekle “vazifeli” olduğunu ise hiç unutmam. Bu yeni bir insan olabilir, yeni bir dünya olabilir ve elbette yeni bir şiir olabilir. 160. Kilometre, şiirin okurla birlikte dışarı çıkması gerektiğine inanırken, dünyaya çıkması gerektiğini imliyor, “yeni arayışlar ve deneylerle şiirin dolaşımının hızlanacağını” biliyor. Yayımladıkları ilk 5 kitap da bu doğrultuda dolaşıma girdi bile.

Şiirin her zaman “yenilikçi ustası” Ahmet Güntan, Şiir Geldi Kelimede Boğuldu kitabındaki yazıları, söyleşileri ve notlarıyla şairlere “kesin tıraşı!” diyor. Şiirleriyle bunu çoktan diyordu zaten. Güntan yeni bir şiir kurmak için, unutulmaz lirik şiirlerini bile unutturacak Parçalı Ham şiirleriyle yepyeni bir manifesto yazmıştı.

Erhan Altan, altbaşlığı “şapka, şarkı, şehir ve şiir” olan Ölçü Kaçarken kitabındaki yazılarıyla, şiirimizde “biçim”in bir tarihi olabilir mi sorusuna yanıt arıyor ve kitaptaki dört denemeyle de ölçüyü gerçekten kaçırıyor.

160. Kilometre’den yayımlanan şiir kitaplarından ilki Mehmed Said Aydın’ın Kusurlu Bahçe’si. Bir ilk kitap. Fakat çok damıtılmış ve “kusur”larıyla birlikte yayımlanmış bir ilk kitap. Şiirin kusuru böyle olsun. Said’in kitabının kapısını açtım, içi Ali dolu bir bahçeye düştüm.

Mehmet Davut Özdal ilk kitabı Mehmet Molla ile belki de 160. Kilometre’nin yenilikçi deneyim anlayışının en “fırlama” örneklerini veriyor. Bir şiirinin başlığı, “Türkiye Gazetesinin Verdiği Stres Bileziği”, bir şiirini de “rahmetli usta”sı Bruce Lee’ye adamış.

Yetmez Ama Hayır, Ali Özgür Özkarcı’nın üçüncü şiir kitabı. “Heves” dergisinin de kurucularından olan Özkarcı, evet, şiirsizleştirmenin kötü sonuçlarına karşı, siyasete ihtiyacı olan şiirler armağan ediyor: “Yoksam yeter mi sanmıştın cicim!”

160. Kilometre’den daha güneşli şiirler okuyacağız çocuklar, sıkı şiirler okuyacağız!