Bunu da gördük... TÜİK’in ağustos ayı enflasyonu ilk kez ENAG’ınkini geçti! TÜİK, ağustos ayı tüketici enflasyonunu yüzde 9.09 açıkladı. ENAG yüzde 8.59 dedi. İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) enflasyonu ise yüzde 8.80!

Ne güzel alışmıştık; TÜİK’in yalan söylediğini düşünüyorduk. Üstüne bir miktar koyup gerçeğe ulaşmaya çalışıyorduk. İktidar emekliye, çalışana ne kadar zam vermeyi tasarlıyorsa enflasyon ona göre hesaplanıyordu.

Haziran 2021’den beri Bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) var. Prof. Veysel Ulusoy’un yöneticiliğinde kolları sıvayan bir grup ekonomist, bilim insanı, “Borsayı, faizi izliyoruz, hesaplıyoruz da niçin enflasyonu hesaplamıyoruz” deyip kurumsal bir kimlik oluşturarak milletin imdadına yetişti.

İki yıldır TÜİK’in rakamlarını resmi, ENAG’ınkileri gerçek olarak değerlendiriyoruz!

***

Şimdi kafamız karıştı. TÜİK’e göre enflasyon yüzde 9’a çıktıysa ENAG yüzde 15’lerdedir diye düşünürken tersi oldu.

Yoksa iktidar ENAG’ı satın mı almıştı?

Olur ya! İktidara göre her şeyin bir fiyatı var! Baktık, öyle bir şey yok.

Aylık rakamdan sonra yıllığa baktık. Aaa ne görelim? TÜİK’e göre yıllık enflasyon yüzde 58.94, ENAG’a göre yüzde 128!

Oldu mu şimdi?

Bu ne aylık yükseliş, bu ne yıllık gerileyiş!

Acaba TÜİK, enflasyonu belirlemek üzere seçtiği ürünleri mi değiştirmişti? Hemen enflasyon sepetine bakıp öğrenebilirdik ama mümkün değil. Haziran 2022’den beri TÜİK, enflasyonu hesaplamak için baz aldığı listeyi açıklamıyor. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), bunu kabul edilemez bulup TÜİK’e yazılı başvuru yapmıştı. TÜİK, “Vermem” dedi. DİSK mahkemeye gitti. Ankara 6. İdare Mahkemesi, TÜİK’in “Vermem” kararını kaldırdı, “Öyle şey olmaz” dedi. DİSK, TÜİK’e gitti, “Bak, mahkeme ver diyor. Şu enflasyonu belirlediğin listeyi ver” dedi. TÜİK, “Mahkemeden büyük yerler var” edasıyla kapalı tutumunu sürdürdü.

Haziran 2022’ye dek 400 maddelik bir liste olduğunu, bunlardaki artışın ortalamasından enflasyon rakamının ortaya çıktığını biliyorduk. Örneğin o ürünlerden biri dinamit lokumuydu. Temel tüketim maddelerinden biri. Yazı aramızda ben sabahları kahvaltıda hep bulundururum! Lokum gibisi var mı?

***

İşin kara mizah kısmı bir yana; bir istatistik kurumunun ortaya koyduğu bir rakamı neye dayandırdığını açıklamaması istatistik bilimine hayli büyük bir katkı olsa gerek.

Önceki ay aldığımız bir kulis bilgisini okurla paylaşmıştık. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, TÜİK başkanını arayıp rakamların gerçeği yansıtması gerektiğini, aksi halde akılcı bir krizden çıkış programı yapılamayacağını söylemişti. Bu kulis bilgisinin gerçeği yansıtmadığı iddia edilmişti ama anlıyoruz ki TÜİK, bir nebze gerçeği açıklama yoluna girmiş.

Enflasyon rakamları çalışana, emekliye verilecek maaş artışlarını da belirliyor. Son 10 yılda emeklilerin gayri safi yurtiçi hasıladan aldığı pay yüzde 3.5’ten yüzde 2.5’e geriledi. Çünkü “Emekliyi enflasyona ezdirmiyoruz, kaç çıkarsa o oranda zam yapıyoruz” deyip TÜİK enflasyonu üzerinden hesap yapıyorlar.

Aylığı düzelten TÜİK yıllığı da düzeltirse maaş zammının yüzde 100’ün üzerinde olması gerekir!

100’ün altına inmek 100’süzlük olur!