Seçimi kaybedenler 23 Haziran seçiminin yaşattığı sevinç kursağımızda kalsın diye ellerinden geleni yapmaktalarken, buradaki kitaplığımın bir köşeciğinde kalmış “Mahalle Kahvesi”nden Sait Faik okuyorum.
Buradaki derken, İstanbul dışında, yazları geldiğimiz Foça’dayım. 23 Haziran için İstanbul’a bir günlüğüne gidip geldik. Beşiktaş’ta oyumuzu verip geceleyin yine Beşiktaş’ta büyük coşkuya katıldık. Sonra İstanbul Havalimanı denilen, bir arkadaşın haklı olarak havalimanından çok AVM’ye benzettiği ıssızlıktan geçerek buraya döndük.
Neden ıssızlık, diyeceksiniz. Git git bitmek bilmeyen yollarıyla bu yeni havalimanı, tıpkı AVM’ler gibi, geceleri geç saatte açık kalan birkaç kantin dışında dükkânlar kapandığı için ıssızlaşıyor.. On binlerce ağacın katledilerek, kuşcağızların geçiş yolları işgal edilip engellenerek, işçi ölümleri pahasına el çabukluğuyla kotarılan bu AVM-Havalimanının uzun yaşama şansı olacağını pek sanmıyorum. Bu iktidarın gitmesiyle birlikte, yapılan sakat işler arasında İstanbul Havalimanı da sanırım gözden ve elden geçirilecektir. (Atatürk Havaalanı’nı anılarımızla birlikte elimizden alanların, orayı özel havaalanları olarak kullanmaları hem ayıp, hem hepimize hakaret değil mi? Diktatörlükler de içinde olmak üzere böyle bir özel havaalanı uygulamasının olduğu bir başka ülke var mı?)
***
Bu iktidar denildiğinde akla ilk gelecek suçlarından biri olan, Gezi Direnişi’nin de başlıca nedeni (durdurulamazsa şu anda Orta Doğu Teknik Üniversitesi alanındaki) ağaç katliamından söz etmişken, “Mahalle Kahvesi”ndeki hikâyelerden birinden, “Bahçe”den bir alıntı yapalım:
“Sabahleyin çok erken uyandım. Gözümü açar açmaz, karşı pencereden gözlerime öyle güzel, bakımsız gibi bir koruluk ilişti ki hayretler içinde kaldım. Önümde büyük ağaçlar, hışırtılar içinde sessiz küçük yollar, değişik değişik ağaçların, değişik değişik renkte yaprakları, kırmızıdan, çürük renginden sarıya, yemyeşile, koyu açık yeşile, hatta beyaza kadar dönen bir kuru yaprak mahşeri, sabahın hafif sessizliğinde bir bahçe vardı.!”
Edebiyatta da artık pek karşılaşılmayan bu doğa betimi, bu doğa sevgisi, renklerin sıralanışı, yitirdiğimiz nice şeylerin özlemini duyumsatıyor.
***
Bir renk ustası Sait Faik. Bir renk sevdalısı. Renkçi bir ressam gibi paletindeki renkleri ve renk karışımlarını birbiri ardına yerleştiriyor tablosuna.
“Plajdaki Ayna”da karşılaşıp konuştuğu çocuğu betimleyen cümleler izlenimci bir ressamı kıskandırabilir:
“Açık mavi gözlerinin kırmızı kirpikleri yanıp yanıp sönüyordu”.
Ya da:
“Mavi gözlerine beyazlıktan mavileşmiş bir gözkapağı altın ışıklarıyla indi”
(Bu arada, bu öykü, harika bir Sait Faik filmi için bulunmaz bir potansiyel taşıyor. Diyaloglar kendiliğinden hazır.)
Renklerle sürdürelim.. Sinema kapısında rastladığı “uyuzlu”nun betimlenişine bakın:
“Ayakları çıplaktı. Büyük, sarı ela gözleri, aslında beyaz olduğu halde yer yer morarmış bir derinin içinden, baharda badem ağacı güzelliğiyle bakıyordu.”
Uyuz ve badem ağacı güzelliği...
Her şeyi, bütün bir yaşamı kucaklamaya hazır nasıl bir insan sevgisi, nasıl bir yaşama sevinci bu!
“Hallaç” adlı öyküde dile getirildiği gibi:
“O gün ne güzel bir gündü! Deniz ne serindi! Ne güler yüzlü idi sandallar, çocuklar, kadınlar! Sanki kimse kimseye bütün gün sövmemişti... Dünya yüzüne bir tek kötü lakırdı, kötü hareket, kötü düşünce o gün için-o günün başı için-insan elinden, insan dilinden, insan kafasından çıkmamış gibi bir akşam oldu.”
***
İnsan elinden, insan kafasından çıkmış kötülüklerle kuşatılmış bir dünyada ve ülkemizde, burada rastgele sıralanmış kitaplarımın arasında sessizce beklemekte olan “Mahalle Kahvesi” beklenmedik bir armağan gibi geldi...
Ruhumuzu, zihnimizi biraz olsun dinlendirmek, bunca kötülüğün örselediği insanlığımızı biraz olsun koruyup onarmak için Sait Faik okuyalım.
