“Ev sahibi olmak isteyenlere piyango vurdu”, “Hükümetten evi olmayanlara müjde”.

Barınmanın krize dönüştüğü bugünlerde hükümete yakın gazetelerin sayfalarından başlıklar bunlar. AKP’nin en iyi yaptığı “algı yönetiminin” yeni bir örneğini deneyimliyoruz yine...

Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu’nun (BDDK) henüz hazırlık aşamasında olduğu ve ekimde Meclis’e gelecek olan bu düzenleme, öyle bir heyecan ve başlıklarla sunuluyor ki sanırsınız konutu bedava alacağız.

Açıklamalara göre “Hedef kitlesi dar ve orta gelir grubu aileler olan yeni kredi kampanyasıyla kira öder gibi ev sahibi olmaları imkânı sağlanacak.”

NASIL OLACAK BU? BAKALIM... 

- Heterodoks politikalardan büyük hızla geçiş yaptığımız “ortodoks” politikalar sayesinde müthiş bir hızla aylık yüzde 3.4’e çıkan konut faizleri, yüzde 1.2’ye çekilecek. 

- 180 ay yani 15 yıl vadeyle 2 milyon TL konut kredisi alırsanız ise aylık ödemeniz 64 bin 812 TL değil 27 bin 174 TL’ye düşecek. Ödenecek toplam para ise 11.8 milyon TL değil 4.8 milyon TL olacak.

Önceki gün Merkez Bankası açıkladı, konut fiyatları bir yılda yüzde 94 artmış. Türkiye’de 81 ilde ortalama 100 metrekarelik bir evin fiyatı 2 milyon 600 bin TL. İstanbul’da 100 metrekare bir konutun ortalama fiyatı 4 milyon TL, Ankara’da 2 milyon, İzmir’de ise 3.6 milyon TL. 

Kredi konutun tamamı için değil. Değerinin yüzde 80’ini kredi olarak kullanabilirsiniz. Yani bir de birikmiş para lazım.

Diyelim bir memursunuz. Yapılan son zamlarla en düşük memur maaşı 22 bin TL oldu. Hiç eviniz yok. Evde sadece siz çalışıyorsunuz. 

Ya da diyelim 11 bin 400 TL olan asgari ücrete yakın çalışan yüzde 60’ın içindesiniz. Dört kişi çalışsanız bile bu krediyi ödeyemezsiniz. 

FİYATLAR DURMUYOR

Türkiye’de konut sahipliği oranı yüzde 54. Bu oran sekiz yıldır düşüyor. Kiracı oranı artıyor. Avrupa ülkeleri arasında en düşük konut sahipliğinde dördüncü ülkeyiz. 

Knight Frank Küresel Konut Fiyat Endeksi, 56 pazardaki ortalama yıllık fiyat artışını ortaya koyan bir gösterge. 2023’ün ilk çeyreğinde dünyada endeks yüzde 5.7’den yüzde 3.6’ya düşerken yani konut fiyatları düşerken fiyatları artan Türkiye yine sıralamanın zirvesinde. 

ÇARE SOSYAL KONUT

Endekse ilişkin yapılan yorumda son dönemde para politikasına yönelik daha ortodoks bir yaklaşıma geçişin de enflasyonist baskılarda hızlı bir düşüşe yol açması pek mümkün görünmüyor. Fiyatların gerilemesinin imkânsız olduğu belirtiliyor. 

Zaten TÜİK’in inşaat maliyetlerine yönelik açıkladığı yüzde 120 artış da fiyatların düşmesinin hayal olduğunu ortaya koyuyor. 

Hükümet orta vadeli plana “Dar gelirli vatandaşların konuta erişim imkânının artırılacağını” hedef olarak koymuş ama ortaya çıkan tek çare “düşük faizli kredi” ve lüks TOKİ evleri.

Oysa atılacak en önemli adım özellikle üç büyük kentte gerçek sosyal konutları devletin yerel yönetimlerle birlikte hayata geçirmesi.

Sonuç olarak Türkiye’de büyük bir barınma krizi yaşanıyor. Ve bu kriz ne yazık ki derinleşerek büyüyor.