Anayasamızın 77. maddesi uyarınca “Türkiye Büyük Millet Meclisi ve cumhurbaşkanlığı seçimi beş yılda bir aynı günde yapılır”. Aynı hükmü 6. maddesinin I. fıkrasında farklı bir söz dizimi içinde tekrarlayan 10.6.1983 tarih ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu, II. fıkrasında şu hükme yer veriyor: “Bir önceki seçimin yapıldığı tarihten itibaren beş yılın dolmasından önceki son pazar günü oy verilir.”

Bu hükme göre 24 Haziran 2018 günü ilk kez birlikte yapılan milletvekili genel ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 18 Haziran 2023 Pazar günü ikinci kez yapılması gerekiyor. Fakat seçimlerin öne alınması konusunda ilke olarak görüş birliği, zamanlaması konusunda ise farklı düşünceler var. Cumhur İttifakı seçim tarihini “biraz öne” çekme düşüncesine karşılık altılı masanın erken seçim konusunda çizdiği sınır, 6 Nisan 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ve aynı gün yürürlüğe giren 31.3.2022 tarih ve 7393 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un, anayasanın 67. maddesinin son fıkrasındaki “Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz” hükmü karşısındaki durumu ile ilgilidir. 6 muhalefet partisi, bu kanunun 2023 seçimlerinde uygulanmasını istemiyor. Çizilen 6 Nisan 2023 sınırının nedeni budur.

7393 sayılı kanunun 12. maddesi ile 26.4.1961 tarih ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’a eklenen geçici 24. madde uyarınca “İl seçim kurulu başkan ve üyeleri ile ilçe seçim kurulu başkanları, bu maddenin yürürlüğe girmesinden [6 Nisan 2022 tarihinden] itibaren üç ay içinde, 15 ve 18. maddelerde bu maddeyi ihdas eden kanunla yapılan değişikliklere göre yeniden belirlenir. Bu şekilde belirlenen başkan ve üyeler, önceki başkan ve üyelerin görev süresini tamamlar”.

Anayasanın 67. maddesinin son fıkrasındaki bir yıl süreli uygulama yasağına aykırı fakat o süre beklenmeden uygulanmış olan bu hükümlerin “anayasaya aykırı olmadığına ve iptal talebinin reddine”, Anayasa Mahkemesi’nce 28.9.2022 tarih ve E. 2022/50, K. 2022/107 sayılı olarak “oyçokluğuyla” karar verilmiştir. Dolayısıyla erken seçim tarihi için 6 Nisan 2023 sonrasını kırmızı çizgi ile ayırmanın bir anlamı yoktur.

ÇAĞDAŞ UYGARLIK YOLU

Erken seçim için en uygun tarih, ramazan ayı sonrasında 30 Nisan 2023 Pazar günü olabilir. Önerilen tarih, hava koşulları bakımından da ilkbaharın ortasında ülke genelinde açık, güzel bir gün olabilir. 

Önümüzdeki 28. dönem milletvekili genel ve cumhurbaşkanı seçimleri, Türkiye’nin geleceği bakımından büyük önem taşımaktadır. Vatandaşlarımızın Türkiye’nin yeniden Atatürk’ün açtığı çağdaş uygarlık yolunda aklın ve bilimin rehberliğinde ilerleyen bir ülke olması için seçim güvenliğinin tam olarak gerçekleştiği bir ortamda oy kullanabilmelerini sağlamak gerekir.

PROF. DR. HİKMET SAMİ TÜRK

ESKİ ADALET BAKANI