Artan dış ticaret açığı - Doç. Dr. Hüseyin Mert
Olaylar Ve Görüşler
Son Köşe Yazıları

Artan dış ticaret açığı - Doç. Dr. Hüseyin Mert

12.04.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Ekonomide güven ortamı önemlidir. Güven erozyona uğradıkça bu ekonomideki rol oyuncularının davranışını ve ekonomik göstergeleri negatif etkilemektedir. Yaşanılmakta olan ve giderek derinleşen rejim sorunu ekonomi ve sosyal yaşamı olumsuz etkilemektedir. Ekonomik göstergelerden önemli bir tanesi olan dış ticaret açıkları da giderek artmaktadır.

Şubat ayında dış ticaret açığı 2024 yılı şubat ayına göre yüzde 14.85 oranında artmıştır. 2024 yılı şubat ayında dış ticaret açığı 6 milyar 767 milyon dolar iken 2025 yılı şubat ayında 7 milyar 772 milyon dolara yükselmiştir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ekonomik göstergeler raporuna göre dış ticaretle ilgili bazı verileri ele alalım.

Şubat ayında bir önceki yılın şubat ayına göre ihracat yüzde 1.6 oranında azalırken, ithalat yüzde 2.4 oranında artmıştır. İhracat bir önceki yılın şubat ayında 21 milyar 92 milyon dolar iken bu şubat ayında 20 milyar 761 milyon dolara düşmüştür. İthalat ise bir önceki şubat ayında 27 milyar 859 milyon dolar iken, bu şubat ayında 28 milyar 533 milyon dolara yükselmiştir.

Şubat ayında dış ticaret açığı 2025 ocak ayına göre ise yüzde 3,05 oranında artmıştır. Dış Ticaret açığı; 2025 yılı ocak ayında 7 milyar 542 milyon dolar iken 2025 yılı şubat ayında 7 milyar 772 milyon dolara yükselmiştir.

İHRACAT İTHALATI KARŞILAMIYOR

Görüldüğü üzere şubat ayında dış ticaret açığı hem bir önceki yıl şubat ayına göre hem de bir önceki aya göre artmıştır.

İhracatın ithalatı karşılama oranı 2024 yılı şubat ayında yüzde 75.7 iken 2025 yılı şubat ayında yüzde 72.8’e düşmüştür. 2025 yılı ocak ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 73.7 olarak gerçekleşmiştir. Görüldüğü üzere şubat ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı ocak ayına göre de düşmüştür.

Dış ticaret hacmi 2025 yılı ocak ayında 49 milyar 862 milyon dolar iken 2025 yılı şubat ayında 49 milyar 294 milyon dolara gerilemiş ve yüzde 1.14 oranında düşmüştür. 2025 yılı ocak-şubat döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre dış ticaret açığı yüzde 18.23 oranında artmıştır. 2024 yılı ocak-şubat döneminde dış ticaret açığı 12 milyar 952 milyon dolar iken, 2025 yılı ocak-şubat döneminde 15 milyar 314 milyon dolara yükselmiştir.

2025 ocak-şubat döneminde bir önceki yıl aynı döneme göre ihracat yüzde 2.01 artarak 41 milyar 921 milyon dolar, ithalat ise yüzde 5.90 artarak 57 milyar 235 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.

Sonuç olarak, dış ticaret açığı şubat ayında bir önceki yılın şubat ayına göre yüzde 14,85 artarak 7 milyar 772 milyon dolara, ocak-şubat döneminde ise bir önceki yılın ocak-şubat dönemine göre yüzde 18.23 oranında artarak 15 milyar 314 milyon dolara yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2024 Ocak-Şubat döneminde yüzde 76.03 iken 2025 Ocak-Şubat döneminde yüzde 73.20’e düşmüştür.

ULUSAL KALKINMAYI SAĞLAMAK

Ekonominin genelinde, tüm alanlarda yaşanılan olumsuz gelişmeler, dış ticaret alanında da yaşanmaya devam etmektedir. Her şeyden önce planlı ekonomiye geçilmeden, ulusal kalkınma bilinç ve hedefiyle kaynakların etkin ve verimli kullanımı sağlanmadan sorunların çözümü ve kalkınma olanaklı olmayacaktır.

Bir ekonomide yatırım ve giderek artan bir üretim gücü olmadan ekonomik büyüme olmaz. Sürekliliğe dayalı yaşanılan bütçe açıkları ve dış ticaret açıkları ekonomik gelişmenin önünde engel oluşturmaktadır.

Dış ticaret açıklarına neden olan uygulanan politikalardır. Birçok neden olmakla birlikte; Yatırım ve üretimde artışı negatif etkileyen döviz kurlarındaki hareketlilik, katma değeri düşük olan ürünlerin ihracatının yapılması, teknoloji yetersizliğinden dolayı ürünlerin üretilmeyip hammadde olarak satılması, ihracat faaliyetlerinin ithalata bağımlı olması vb gibi.

Cari açığın oluşumunda en önemli faktör enerji alanında dışarıya olan aşırı bağımlılıktır. Enerji politikaları kapsamında dışa bağımlılığı azaltmak için yenilenebilir alternatif enerji kaynaklarının payının artırılması ve bu yolla enerji ithalatının azaltılması önemli ve gereklidir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının elde edilmesi için bu alandaki Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesi gereklidir.

Dış ticaret politikalarının amacı ülkelerin ticaret dengesini sağlamaktır; dış ticaret fazlası ekonominin gelişmesine katkı sağlarken dış ticaret açıkları genel ekonomiyi olumsuz yönde etkiler.

Yazarın Son Yazıları

Hayvancılıktaki yol ayrımı - Gülay Ertürk

Türkiye bugün hayvancılıkta çok kritik bir eşiğe geldi.

Devamını Oku
19.12.2025
Devlet ve kalkınma Okan Toygar’ın - Bilin Neyaptı

Bir ülkede ekonomi yönetiminin temel hedefleri verimlilik ve adil bölüşümdür.

Devamını Oku
18.12.2025
Programda işçinin adı yok - Engin Ünsal

CHP 39. Olağan Kurultayı’nda tüzük değişikliği yaptı ve iktidar programını kabul etti.

Devamını Oku
17.12.2025
Yargı öyküleri - Ziya Yergök

Yıllar önce, 5 Ocak 1982’de Çetin Altan’ın Milliyet gazetesindeki “Şeytanın gör dediği” adlı köşesinde “Eski (Mahkeme Koridorları) sütununa özlem” başlıklı yazısında yer alan, bir ceza avukatının “Oturum” adlı anı kitabından alıntılanmış ilginç bir yargı öyküsüne değinmek istiyorum.

Devamını Oku
17.12.2025
Devletçiliğe dönebilmek... - Kemal Onur

Demokratik ve laik sosyal hukuk devletimizin kurucu lideri Atatürk’ün yönetimi döneminde; ülkemizin ulusal çıkarı açısından bilimsel anlayış ve duyarlı bir bilinçle, iç ve dış sermaye şirketlerinin çıkarları için vahşi madenciliğe kesinlikle fırsat verilmemiştir!

Devamını Oku
17.12.2025
Bu çığlığı duyun! - Mustafa Gazalcı

MESEM, Milli Eğitim Bakanlığı’nın sözde mesleki teknik eğitim merkezleri uygulaması.

Devamını Oku
16.12.2025
ABD’nin esnek realist stratejisi - Nejat Eslen

11 Eylül’ün hemen sonrasında ABD, tek kutuplu dünya düzeninin verdiği cesaretle küresel egemen güç olmanın hayallerini kuruyordu.

Devamını Oku
16.12.2025
Çağdaşlık yolunda bir ömür - Hüseyin Karataş

Çağdaşlık eksikliğine ve dokunulmazlara dokunan sevgili hocam Prof. Dr. Türkan Saylan...

Devamını Oku
13.12.2025
Geleceğin savaş alanı, Türkiye ve Karadeniz - Doğu Silahçıoğlu

“Erken Cumhuriyet dönemi”nde (1923-1938) savunma sanayisindeki gelişmeler Türkiye’yi; başta uçak olmak üzere harp silah araç gereçlerinde dış satım yapan bir ülke konumuna getirmişti.

Devamını Oku
12.12.2025
Gençlik MESEM’den büyüktür - Kaan Eroğuz

AKP iktidarı tarafından 2016 yılında örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alınan mesleki eğitim merkezleri (MESEM), çocuk işçiliğinin yaygınlaşmasında ve “kurumsallaşmasında” kritik bir rol oynuyor

Devamını Oku
12.12.2025
Komisyonda emekçinin adı yok - Şükrü Karaman

Milyonlarca emekçinin yeni ücrete ilişkin alacağı kararı merakla beklediği Asgari Ücret Tespit Komisyonu çalışmalarına yarın başlayacak.

Devamını Oku
11.12.2025
İnsan onuru ve demokrasi - Ayşe Atalay

TDK sözlüğünde “onur” kavramı insanın kendisine karşı duyduğu saygı olarak tanımlanıyor.

Devamını Oku
11.12.2025
Karadeniz’de neler oluyor? - Can Erenoğlu

Dünyanın en güvenli ve istikrarlı denizi Karadeniz dünyanın en tehlikeli deniz alanına mı dönüştürülüyor?

Devamını Oku
10.12.2025
Gelir adaletsizliği tırmanıyor! - Devrim Onur Erdağ

Türkiye'de emeğin değeri uzun zamandır siyaset meydanında sıkça dile getirilen bir konu.

Devamını Oku
10.12.2025
Erdoğan’ın 2005’teki hayalleri - Kadir Serkan Selçuk

Yıl 2005. Dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, o dönem henüz el konmamış olan Sabah gazetesinin 20. kuruluş yıldönümü için gazeteye bir yazı yazmıştı.

Devamını Oku
09.12.2025
Yeni feodal çağ ve dijital baronluk - Doğan Sevimbike

Yanis Varoufakis’in No Kings Means No Barons başlıklı yazısı, çağımızın ekonomik ve siyasal düzenini “yeni bir feodalizm” olarak niteliyor.

Devamını Oku
09.12.2025
‘Kırkyama’ siyaset… - Prof. Dr. Utku Yapıcı

Türk siyasetinde son yıllardaki en ilginç gelişme siyasi kimlikler düzleminde yaşanıyor.

Devamını Oku
08.12.2025
Terörist başının ayağına gitmek... - Hatice Topçu

Ulus devletler; tarih bilinci, ortak coğrafya ve dil birliğine dayanır.

Devamını Oku
08.12.2025
Çocuklarımız artık kimsesiz mi? - Özgür Hüseyin Akış

Cumhuriyetin kuruluş yıllarında söylenmiş bir cümle hâlâ kulaklarımızda çınlar:

Devamını Oku
07.12.2025
Çözüm mü, çözülme mi? - Ülgen Zeki Ok

Emperyalist güçlerin Ortadoğu’daki kirli emellerinin önündeki en büyük engel olan Atatürk’ü Türk halkının yüreğinden söküp atmak, yani öldürebilmek için bir gri propaganda yöntemi uyguluyor.

Devamını Oku
06.12.2025
Tek Çin ilkesi - Wei Xiaodong

Türkiye’de Çin’in Tayvan bölgesi yaygın olarak bilinse de bu bölgeye ilişkin tarihi ve siyasi bilgiler genellikle sınırlı kalmaktadır.

Devamını Oku
05.12.2025
Cumhuriyete sahip çıkma konuşması: Atatürk’ün ‘Bursa Nutku’ - Hamdi Yaver Aktan

Mustafa Kemal Paşa, 3 Şubat 1933 akşamı İzmir Kordon’daki köşkte akşam yemeği sırasında Bursa’daki olayı öğrenir.

Devamını Oku
03.12.2025
Demokraside seçilenler özgür olmalı - Hüseyin Mert

Demokrasi; çağdaş yaşamın, mutluluğun, ekonomik kalkınmanın ve her türlü gelişmenin önkoşulu, altyapısı ve temelidir.

Devamını Oku
03.12.2025
İktidarın eğitimdeki U dönüşleri - Nazım Mutlu

Siyasal yaşamının toplamı çeyrek yüzyılı bulan iktidar partisinin kısa tarihi, sayısız U dönüşleriyle doludur.

Devamını Oku
03.12.2025
Tekke ve zaviyelerin kapatılması - Doç. Dr. Hüner Tuncer

Tekkeler ve zaviyeler, İslamdaki tarikatların dinsel tören, toplantı ve eğitim yerleridir.

Devamını Oku
02.12.2025
Suyun akışını sürdürmek - Dr. Anıl Yıldırım Poyraz

“Su ateşe galiptir ancak bir kaba girerse ateş onu kaynatıp yok eder.” - Mevlana

Devamını Oku
02.12.2025
21.yüzyılda Türkiye’de sosyal demokrasi - Halil Sarıgöz

Sosyal demokrat partilerin tarihsel serüvenine baktığımızda, parti programlarının yalnızca birer teknik metin değil; toplumun yönünü, siyasal aklın niteliğini ve iktidar imgelemini belirleyen kurucu belgeler olduğunu görürüz.

Devamını Oku
01.12.2025
Gıda güvenliği sistemimiz alarm veriyor - Adnan Serpen

Gıda yaşam için olmazsa olmazdır ancak kirlenirse hastalığa, hatta ölüme bile neden olabilmektedir.

Devamını Oku
01.12.2025
Buğra Gökce, Silivri'den Cumhuriyet'e yazdı

Otuz altıncı pazar...

Devamını Oku
29.11.2025
İhanetin adı barış olamaz… - Erol Ertuğrul

Güzel yurdumuzda 23 yıldır uygulanan politikalarla, üniter devlet yapımıza ve Cumhuriyetimizin kuruluş anlayışına uymayan görüşler seslerini yükseltmeye başladı.

Devamını Oku
29.11.2025
İmralı ziyareti ve TBMM - Hüseyin Özkahraman

Türkiye’de “Kürt meselesi”, etnik kimlik tartışmalarını aşan; devlet-toplum ilişkilerini, siyasal katılım biçimlerini, demokratikleşme dinamiklerini ve meşruiyet tartışmalarını doğrudan etkileyen çok katmanlı bir olgudur.

Devamını Oku
28.11.2025
İddianame hukukla bağlı mı? - Doğan Erkan

İmamoğlu iddianamesi başından beri hukuk dili yerine tercih edilen siyasal retoriğiyle, delil boşluğuyla, rivayet anlatımlarıyla tartışılıyor.

Devamını Oku
28.11.2025
Kurucu felsefeye dönüş - Mehmet Tomanbay

Son açıklanan TÜİK verileri enflasyon, işsizlik ve derinleşen yoksulluğun gittikçe büyüyen sorunlar olduğunu göstermektedir.

Devamını Oku
27.11.2025
Seçimin sakatlanması - Cihangir Dumanlı

Anayasamızın 2. maddesine göre Türkiye Cumhuriyeti demokratik bir devlettir.

Devamını Oku
27.11.2025
İmralı vesilesiyle CHP dövmek - Esat Aydın

İmralı vesilesiyle CHP dövmek - Esat Aydın

Devamını Oku
26.11.2025
Eğitim sürecinde öğretme ve öğrenme - Cihat Karaali

Geçmişte eğitimciler yalnızca öğretmen değillerdi.

Devamını Oku
26.11.2025
Düzensiz dünya nereye gidiyor? - Nejat Eslen

Yeni bin yılın ilk yüzyılının ilk çeyreği yakında bitecek.

Devamını Oku
26.11.2025
Radbruch formülü ve Türkiye bağlamı - Başar Yaltı

Daha önce bu sütunlarda yayımlanan “Adaletsizliği Görmek” (Cumhuriyet, 07.11.2025) başlıklı yazımızda; adalete giden yolun adaletsizliği görmekten geçtiğini, bir hukuk düzeninde karar veren konumundaki tüm görevliler ile hukuk normlarını uygulayan tüm yetkililerin adaletsizliği görmek, önlemek ve adaleti yerine getirmekle görevli olduklarını, adaletsizliği görme yetisine sahip olmayanların yargıç ve savcı yapılmaması gerektiğini belirtmiştik.

Devamını Oku
25.11.2025
Türkiye Araf’ta - Gani Işık

Şimdilerde Türkiye’ye bir hal oldu; Cumhur İttifakı, İmralı ile hemhal oldu.

Devamını Oku
25.11.2025
Öğretmenim, canım benim! - Duran Güldemir

24 Kasım Öğretmenler Günü’nün anlamını ve önemini anlatmak için söylenecek çok söz var elbette ancak Ceyhun Atuf Kansu’nun “Dünyanın Bütün Çiçekleri” şiirinin bu dizeleri sanki bir başka söze gerek yoktur der gibi derin bir duygusallık içine sürüklemektedir bizi.

Devamını Oku
24.11.2025