Çöken diplomasi gerçek diplomat
Ahmet Süha Umar
Son Köşe Yazıları

Çöken diplomasi gerçek diplomat

31.12.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Bölgesinde ve dünyada ağırlığı, saygınlığı olan Türkiye Cumhuriyeti’nin, bugün dış politikada düşürüldüğü durumu görmek için son birkaç olaya bakmak yeter.

PKK DEVLETLEŞİYOR 

Esad rejiminin yıkılmasına katkıda bulunan Türkiye, içeride bitirdiği PKK’nin, Suriye’de YPG/PYD/SDG olarak daha da güçlü doğmasına yol açtı. Şimdi Ortadoğu’da, gözünü Türkiye’ye dikeceği bilinen bir Kürt devletinin kurulmasına giden yolun taşlarını döşüyor.

OYUN KURUCU! 

Suriye’de “oyun kurucu” olmak düşüyle ABD ile ortaklık yapan Türkiye, İsrail’in itirazı nedeniyle, BM üyesi olmayan Kosova’nın bile davet edildiği Doha-Gazze toplantısına davet edilmedi. Gazze Görev Gücü’ne katılabileceği de kuşkulu. Dışişleri Bakanı Fidan, SDG sorununu ele almak üzere gittiği Şam’da, basın toplantısında sözü kesilince, mahcup bir çocuk gibi kürsüyü terk ediyor. Türkiye, “SDG, Suriye ordusuna katılmazsa müdahale ederim” derken ABD, SDG’ye uçaklar dolusu silah gönderiyor!

İSRAİL’İN TÜRKİYE DÜŞMANLIĞI 

İsrail’in, yolsuzluktan yargılanan başbakanı Netanyahu, Türkiye düşmanlığı yapıyor. Türkiye’yi “imparatorluk düşü kurmakla” itham ediyor ve “Aklına bile getirme!” diye tehdit ediyor. Mısır’la gaz anlaşması imzalıyor, Türkiye’nin askeri üssü bulunan Somali’de, ayrılıkçı Somaliland’ı devlet olarak tanıyor. Gazze’deki Filistinlileri oraya yerleştirmeyi planlıyor.

YUNANİSTAN-GKRY-İSRAİL İŞBİRLİĞİ

Yunanistan, Lozan Antlaşması’nı ihlal ederek 12 Adalar’a asker ve silah yığıyor. Üzerinde Türkiye’nin söz hakkı bulunan adalara, adacıklara el koyuyor. Ege’de hava sahasını 10 mil olarak uygulamaya kalkıyor. Arkasına ABD ve AB’yi alarak GKRY ile birlikte tüm Ege ve Doğu Akdeniz’e sahip çıkmaya çalışıyor. Yunanistan-GKRY-İsrail, Ege ve Doğu Akdeniz için “ortak müdahale gücü” kurmak için anlaşma imzalıyorlar. “Komşularla sıfır sorun!” politikası izleyen Türkiye, sesini çıkarmıyor.

Türkiye ile Doğu Akdeniz’de Yunan-GKRY planlarına taş koyan MEB Anlaşması imzalayan Libya’nın genelkurmay başkanı, Türkiye’nin bir Malta şirketinden kiraladığı uçakla Ankara’ya yaptığı ziyaretten dönerken uçak Haymana’da düşüyor. Genelkurmay başkanını almaya askeri veya sivil Türk uçağı göndermeyi hatta gelen uçağı, güvenlik açısından Etimesgut askeri havaalanına indirmeyi akıl edemeyen iktidar, yönetim zafiyeti sergiliyor.

İHA’LAR TEPEMİZDE! 

Karadeniz’de, Türk Münhasır Ekonomik Bölgesi’nde (MEB) üçüncü ülke tankerleri, Ukrayna DİA’larıyla; bir Türk tankeri de Ukrayna limanında Rus İHA’sıyla vuruluyor. Karadeniz’den gelen, İspanya’daki NATO komutanlığının saptayıp Türkiye’den kaldırdığı F16’lara izlettiği bir İHA, ancak Çorum’da düşürülüyor.

ÇÖKEN DİPLOMASİ 

Dünyada örnek gösterilen Türk diplomasisi çöküş yaşıyor. AB Daimi Temsilcisi, Lüksemburg’a büyükelçi atanıyor. AB Daimi Temsilcisi yer değiştirecekse Ankara’ya döner veya AB düzeyinde bir dış göreve atanır. Karadağ’da yaşanan sorunu doğru yöneten büyükelçi bir gerekçe gösterilmeden görevden alınıp töhmet altında bırakılıyor. Bu iki örnek bile, Türk diplomasisinin ehil ellerde olmadığını, devletin bir yönetim zafiyeti yaşadığını doğruluyor.

Türk diplomasisi tarihte hiç böylesine aciz olmadı. Meydanı bu kadar boş bırakmadı. Aslında Türkiye acz içinde de değil, meydanı boş da bırakmaz. 2026’da Türkiye’nin bu zülden kurtulacağı umuduyla, okurlarımın yeni yılını kutluyorum.

Türk diplomasinin düşürüldüğü duruma bakınca, 23 Aralık’ta kaybettiğimiz, Büyükelçi Müfit Özdeş’i anmamak olmaz.

GERÇEK DİPLOMAT

Meslekten yetişmiş Türk diplomatı görgülü, bilgili ve deneyimlidir. Ülke çıkarlarını korumak için Ankara’dan talimat bile almaya gerek duymaz çünkü o, devleti temsil eder.

Müfit böyle bir diplomattı. Doğru bildiğini söyleyen, yapan ve bu konuda ödün vermeyen bir kişiliği vardı. Dışişleri tanımıyla, “kontrolü güç” böyle diplomatların bakanlık yönetimine gelmeleri tercih edilmez ama ne zaman devletin başı dara düşse, bir devletle bozulan ilişkileri düzeltmek gerekse, akla ilk onlar gelir. Müfit gibi Somali’de, Afganistan’da, Irak’ın kuzeyinde, kelle koltukta görev yaparlar. Sayıları azdır ama yükü onlar taşırlar. Gözde başkentlerde yıllarını geçiren birçok büyükelçi, emekli oldukları anda unutulur ama Müfit’ler, yanlış talimatları yerine getirmemek için istifa bile etseler, yine göreve çağrılırlar ve Türkiye Cumhuriyeti’ne hizmete devam ederler. Bu nedenle de hiç unutulmazlar. Yaşama veda ettiklerinde yüceltici sözlerle uğurlanırlar.

Sevgili Müfit, seni tam olarak yansıtan kitabını bana, “Kafa dengi arkadaşım, meslektaşım” diye imzalamıştın. Geçmişi ve yaptıklarımızı düşününce gerçekten öyle olduğumuzu görüyorum. Bir gün bir meçhulde buluşmak umuduyla. 

Yazarın Son Yazıları

Çöken diplomasi gerçek diplomat

Bölgesinde ve dünyada ağırlığı, saygınlığı olan Türkiye Cumhuriyeti’nin, bugün dış politikada düşürüldüğü durumu görmek için son birkaç olaya bakmak yeter.

Devamını Oku
31.12.2025
Takke düştü, kel göründü

“Terörsüz Türkiye” masalında, takke düşmüş, kel görünmüştür.

Devamını Oku
24.12.2025
Amerika meydan okuyor

Türkçeye “Amerika Meydan Okuyor” başlığı ile çevrilen kitabında (1967), ABD’nin Avrupa’da özelikle sanayi alanında artan varlığına dikkat çekerek Fransa’yı, ABD’nin dümen suyuna girmenin sakıncaları konusunda uyaran Jean-Jacques Servan-Schreiber, büyük ölçüde haklı çıktı.

Devamını Oku
17.12.2025
‘Kürt sorunu’

Türkiye kırk yıldır “Kürt sorunu” ile yaşıyor!

Devamını Oku
10.12.2025
Ukrayna ateşle oynuyor!

Türkiye, Gambiya bandıralı iki tankerin Karadeniz’de, Türkiye’nin münhasır ekonomik bölgesi (MEB) içinde vurulduğuna dikkat çekerek Rusya-Ukrayna savaşının tırmanışının durması çağrısında bulundu.

Devamını Oku
03.12.2025
Kıbrıs’ta sağlam durmak

Osmanlı’nın Venedik’ten aldığı (1571) Kıbrıs Adası, Rusya’ya karşı destek arayışında, egemenliğin Osmanlı’da kalması kaydıyla yönetimi geçici olarak İngiltere’ye bırakılıncaya (1878) kadar barış içinde yaşamıştır.

Devamını Oku
26.11.2025
Stratejik ortak!

Yıllardır Türkiye ile ABD’nin “stratejik ortak” oldukları söylenir.

Devamını Oku
19.11.2025
Casus belli*

Yunanistan ve GKRY, Türkiye’nin, AB-Avrupa için Güvenlik Girişimi (SAFE) Programı’na katılmak istiyorsa...

Devamını Oku
12.11.2025
Papa 14. Leo’nun Türkiye ziyareti

Vatikan, Papa 14. Leo’nun, İznik Konsili’nin 1700. yılı olan bu yıl 27-30 Kasım tarihlerinde Türkiye’yi ziyaret edeceğini duyurdu.

Devamını Oku
05.11.2025
Tarih tekerrür mü ediyor?

Cumhuriyet Bayramı’mız kutlu olsun.

Devamını Oku
29.10.2025
II. Abdülhamit’in durumuna düşmek!

“Kıbrıs sorunu”, Kıbrıs Barış Harekâtı ile çözülmüştür.

Devamını Oku
22.10.2025
Ortadoğu tamam, sıra Batı Balkanlar’da!

“Bölge ve dünya dengelerinin ne yönde değişeceğini bilemeyiz. Koşullar oluştuğu takdirde Sırbistan, Kosova’yı tanımamızın karşılığını, bizi çok yakından ilgilendiren Kürt ayrılıkçılığı konusunda vermekten kaçınmayabilir.

Devamını Oku
15.10.2025
Korsanlar, haydutlar ve devlet başkanları

İsrail’in kendi karasuları dışında seyreden silahsız Sumud Filosu’na saldırısı, “deniz haydutluğu-korsanlık”tır.

Devamını Oku
08.10.2025
İktidar hesap vermektir

İktidar hesap vermektir

Devamını Oku
01.10.2025
Diplomasi notları

Suriye Dışişleri Bakanı Şeybani, Washington Büyükelçiliği’ni açarken “Yıkılmamış bir vatanı temsil ediyorum.” demiş.

Devamını Oku
24.09.2025
Türkiye-Çin dostluk bağı: Uygurlar

Uygur Türkleri, Türkiye ile Çin arasında dostluk bağıdır.

Devamını Oku
17.09.2025
Kılavuzu Trump olanın!

Trump’ın göreve geldiği Ocak 2025’ten bu yana dünyada olanlar bu başlığı hak ediyor.

Devamını Oku
10.09.2025
Balkanlar’da Yugoslavya, Avrupa’da Türkiye

Türkiye’nin Belgrad Büyükelçisi olarak atandığımda, Başbakan Danışmanı Ahmet Davutoğlu, “Belgrad’a atanmanızdan memnun oldum Süha Bey” demişti.

Devamını Oku
03.09.2025
Kardeşim Hakan Fidan

Haberlerde gördüm. “SDG, İsrail ile işbirliği yapıyor.

Devamını Oku
27.08.2025
Biz bu haltı neden yedik?

Trump ile Putin’in, “merak uyandırarak” reklamı yapılan Alaska buluşması bazılarının beklediği sonuçları vermedi.

Devamını Oku
20.08.2025
Hayali koridorun düşündürdükleri

Trump, Azerbaycan ile Nahçıvan’ı ayıran Ermeni topraklarındaki, henüz adı var kendi yok Zengezur Koridoru’nun işletmesini aldı.

Devamını Oku
13.08.2025
Karagöz ile Hacivat

Bugünlerde dünyayı parmaklarında oynatmaya çalışanları gördükçe, çocukluk yıllarımda Hayali Küçük Ali’nin Karagöz ile Hacivat gösterilerini anımsıyorum.

Devamını Oku
06.08.2025
Neredeeen nereye...

Dünyada ve çevremizde, Türkiye’yi doğrudan ilgilendiren hatta devletin geleceğini şekillendirme potansiyeli taşıyan değişimler oluyor.

Devamını Oku
30.07.2025
Şarkılar seni söyler...

Güftesi Müzeyyen Hanım’a, bestesi Muzaffer İlkar’a ait...

Devamını Oku
23.07.2025
Anlayana sivrisinek saz...

Bir ülkede kargaşa, anarşi, terör, iç çatışma ortamını yaratan, insan hak ve özgürlüklerinin, demokrasinin olmaması, hukuka uyulmamasıdır. “Terörsüz Türkiye”, Türkiye’de demokrasinin olmadığını, devletin, “demokratik, laik, sosyal hukuk devleti” niteliğinin kaybolduğunu gösteren bir tanımlamadır.

Devamını Oku
16.07.2025
Trump neyin peşinde?

“Tarzan” Johnny Weissmuller zora düşünce, “Tarzan müşkül durumda!” derdik.

Devamını Oku
09.07.2025
Aile fotoğrafı

Herkes, NATO Lahey Zirve Toplantısı aile fotoğrafındaki, gece tuvaleti görünümünde açık yeşil elbisesiyle göz kamaştıran, alımlı ve güzel kadın Hollanda Kraliçesi Maxima’ya odaklanmış ama o fotoğrafta bulunmaması gereken kişiyi, sevgili Emre Kongar atlamamış.

Devamını Oku
02.07.2025
Zaman hızla tükeniyor

ABD, uluslararası ilişkilerin ve hukukun tüm ilkelerini yok sayarak İran’a saldırdı.

Devamını Oku
25.06.2025
Türkiye’yi ne bekliyor?

2002 yılına kadar Türkiye Cumhuriyeti’nin Ortadoğu politikası, bölge ülkelerinin iç işlerine ve aralarındaki sorunlara karışmamaktı.

Devamını Oku
18.06.2025
Köşe yazarı sorumluluğu

Yıllar önceydi. Amman’dan bindiğim THY uçağında, bir gazeteci-köşe yazarı arkadaşımla karşılaştım.

Devamını Oku
11.06.2025
Ateş çemberi

Rus ve Ukrayna heyetleri arasında gerçekleşen, ikinci Dolmabahçe buluşması beklediğim gibi yine göstermelik bir görüşme oldu.

Devamını Oku
04.06.2025
Dünya lideri!

Arada bir de olsa, Türkiye’ye dışarıdan ve dışarıdakilerin gözüyle bakmak yararlı olabiliyor.

Devamını Oku
28.05.2025
Bıçak sırtında

Her şey o kadar şaka gibi ki ciddi bir yazı yazmak zor.

Devamını Oku
21.05.2025
Silahlara veda!

Silahlara veda!

Devamını Oku
14.05.2025
Büyük Kürdistan’a doğru

Büyük Kürdistan’a doğru

Devamını Oku
07.05.2025
Emperyalizmin Kemalizm saplantısı

Emperyalizmin Kemalizm saplantısı

Devamını Oku
30.04.2025
Büyük kuşatma. Ege, Kıbrıs ve Suriye

Büyük kuşatma. Ege, Kıbrıs ve Suriye

Devamını Oku
23.04.2025
İsrail Türkiye’den uzak durmalıdır

İsrail Türkiye’den uzak durmalıdır

Devamını Oku
16.04.2025
Beterin beteri varmış!

Beterin beteri varmış!

Devamını Oku
09.04.2025
Türkiye ve Kırk Haramiler

Türkiye ve Kırk Haramiler

Devamını Oku
02.04.2025