Şen Olasın Halep Şehri

Yaş 13. Belki 14. Tam hatırlamıyorum. Ama yurtdışına ilk kez çıkacağım için duyduğum heyecanı unutmam mümkün değil.

Annemle Suriye’ye, oradan Lübnan’a gideceğiz.

Babam Cumhuriyetten önce, ilk gençlik yıllarında, Antep’in bağlı olduğu kentte, Halep’te uzun süre kalmış. Arkadaşları var orada. Yola çıkmamızdan bir gece önce annemin eline mektuplar tutuşturdu. “Başınız sıkışırsa, bir sorunla karşılaşırsanız onlara gidin” dedi.

Sabahı zor ettim. Gün ışıyınca atladık bir otobüse. Annem, babam, ben. Doğru Kilis. Oradan Tibil. Sınır kapısı.

Babamla vedalaşıp Suriye’ye geçtik. Azez. Pasaportlar, vizeler, anlamadığım bir sürü şey... Sonra yine otobüs. Halep’e yollandık.

“İşte geldim gidiyorum, şen olasın Halep şehri” dizelerini değiştirip mırıldanıyorum boyuna: “İşte geldim geliyorum, şen olasın Halep şehri.”

“Halep nasıl bir yer?” diye sordum anneme. Daha önce babamla gitmişler. “Antep’ten büyük mü?”

“Antep’in yanında köy gibi kalır.”

Ne köyü!.. Koskoca bir kent çıktı karşıma. Anneme baktım. Güldü annem. Saçlarımı okşadı.

***

Babamın adresini verdiği bir otele attık kapağı. Sonra sokağa. Öğle olmuş. Karnımız aç. Lokanta bakınıyoruz. Türkçe bilmeyen neredeyse yok. Bir kebapçı bulduk. Gelsin iki patlıcan kebabı. Yanında on kişiye yetecek yeşillik. Bir kebapla zaten üç olmasa bile iki kişi tıka basa doyar.

Borcumuzu soruyoruz. Kebapçı parmaklarını açıp gösteriyor: “Beş lira.”

Antep’ten ucuz.

“Ne yapalım şimdi?” dedi annem.

Bende yanıt hazır: “Sinemaya gidelim.”

Annem zaten bekliyordu bu yanıtı. “Sen seç” dedi.

Bütün sinemalarda Arap ülkelerinin filmleri. Bir afişte Beşare Vakim gözüme ilişti. O dönem Mısır sinemasının Vahi Öz’ü.

“Buna girelim” dedim.

Aldık biletlerimizi, balkona kurulduk. Işıklar söndü. Perde yavaş yavaş açılırken herkes ayağa kalktı. “Ne oluyor?” dememe kalmadan perdede Suriye bayrağı. Ulusal marş.

Marş bitti. Film başladı. Arapça elbet. Şarkılar da. Sıkıldım. Nerede bizde oynatılan Mısır filmleri!.. Sadettin Kaynak’ın şarkılarıyla...

***

Öğleden sonra ve ertesi gün kenti dolaştık. Hava sıcak mı sıcak. Ufak tefek bir şeyler aldı annem. Eski yapılar, çarşılar o yaşta bile etkiledi beni.

Halep’in şimdi neredeyse yerle bir olmasına, “şen”liğinin yerinde yeller esmesine en çok üzülenlerden biri benim herhalde.

***

Halep’ten sonra Hama, Humus, Şam... Oradan Lübnan. Beyrut.

Beyrut’ta da sinemaya gittik. Ama akıllanmıştım artık. Bir Hollywood filmi seçtim. Arapça ama olsun. Orada da ulusal marş çaldılar filmden önce. Ama seyircilerin yarısı ayakta durmaktan sıkılıp marş bitmeden koltuğuna çöktü.

Olacak iş değil!..

Naylon yeni yeni yayılıyordu dünyaya. Türkiye’ye de adım atmak üzereydi. Beyrut’ta bulunca bana, kardeşlerime, babama naylon gömlekler aldık. Anneme, arkadaşlarına da çorap.

Dönüşte, Suriye gümrüğünde hepsi didiklenecek, alıkonmak istenecek, ama sevimli bir gümrük memurunun (ve annemin çaktırmadan uzattığı paranın) sayesinde ambalajlarından çıkarılıp sanki kullanılmış gibi yeniden bavullarımıza konulacaktı.

***

Ertesi yıl yine gidecektik Suriye’ye. Daha uzun kalmak üzere. Bu kez öğleden sonra yola çıktık. Halep’e akşamüstü vardık. Aynı oteli bulduk. Yemek bile yemeden uzandık yataklarımıza, ertesi gün neler yapacağımızı konuşarak uykuya daldık.

Sabahın köründe bir şamatayla uyandık. Bandolar, marşlar, tank sesleri.

O gece ihtilal olmuş meğer. Edip Çiçekli hükümeti devirip idareyi ele almış. Radyoda Suriyelilerin Hasan Mutlucan’ı gümbür gümbür marşlar söylüyor.

Ne edelim, kös kös döndük Antep’e.