Deniz Feneri'nin Aydınlattığı Sadaka-t Sistemi
Mustafa Balbay
Son Köşe Yazıları

Deniz Feneri'nin Aydınlattığı Sadaka-t Sistemi

13.09.2008 05:39
Güncellenme:
Takip Et:

Almanyada görülmekte olan Deniz Feneri davası giderek ilginç bir hal alıyor. Yargılanmakta olan sanıkların mahkemeyle uzlaşma yoluna gidip bütün yaptıklarını itiraf etmeleri davanın büyük olasılıkla mahkûmiyetle sonuçlanacağını gösteriyor.

Gelen haberlere göre sanıklar ceza indirimi karşılığında Alman makamlarınca suç sayılan işlerinin tümünü bir bir anlatmışlar. Alman makamları bu anlatımları belgelendirip mahkemenin önüne koymuş.

Bize öyle geliyor ki, Almanyadaki Deniz Feneri yöneticilerinin küçük bir hatası olmuş:

Almanyayı Türkiye ile karıştırmışlar!

Mahkemedeki belgelere göre Almanyadaki yurttaşlarımızın yardımseverlik duyguları kullanılmış, onlardan toplanan paraların yarısından fazlası özel şirketlere aktarılmış. Bir insanın toplumun dini ve insani duygularını kullanarak topladığı parayı kendi çıkarı için kullanmasına ne ad verilebilir?

Bizim aklımıza çok ad geliyor ama, sanıyorum okurların da yakıştırma gücü az değildir!

Almanyada ortaya çıkarılan binlerce sahte yardım makbuzu Türkiyede yapılacak ciddi bir soruşturma sonunda pek çok gerçeği ortaya çıkarabilir.

***

Deniz Feneri olayının gündeme getirdiği iki gerçek daha var:

1- Siyasetin finans kaynakları.

2- Sosyal devlet kavramının yerini sadaka-t sisteminin alması.

Aslında yukarıdaki iki şık iç içe. Toplandığında sarsılmaz bir imparatorluk ortaya çıkıyor.

Deniz Feneri programcıları, özünde Amerikayı yeniden keşfetmediler. Bu İslam coğrafyasını etkisi altına alan Müslüman Kardeşlertipi bir örgütlenme biçimi.

1920’li yıllarda Mısırda kurulan İhvan-ı Müslimin, yani Müslüman Kardeşler şu stratejiyi benimsemişti:

Halkın dini duygularına hitap ederek onları kendine bağla... Organize güç oluşturarak ve devlet olanaklarını da kullanarak para gücü oluştur... Hepimiz Müslümanız ve kardeşiz yaklaşımıyla kalben kendine bağladığın insanların karnını doyur ve mideden de kendine bağla...

Mısırdaki yönetimler bu yöntemle devletin bambaşka bir yapıya sürükleneceğini görünce onaylaması zor sert önlemler aldılar. Müslüman Kardeşler Örgütü, terörü de içinde barındıran, ama toplum içinde yer eden bir yapıya dönüştü.

Suriye ve Ürdünde de benzer yapılanmalar denendi. Mısırda yaşananlar dikkate alınarak erken önlem alındı!

***

Deniz Feneri Almanya kaynaklı son olay değil. Bu gidişle öyle de olmayacak. Daha önceki yıllarda da tabela holdinglerinden kooperatif kandırmacalarına kadar bir dizi soygun yaşandı.

Neden Almanya?

1960’lı yıllarda Almanyaya giden yurttaşlarımız ilk şaşkınlığın ardından kendilerine sordular:

Biz kimiz?

Türkiye onlara, Siz gurbetçisiniz. Biriktirdiğiniz paranın bir kısmını bize yollayın, ekonomiye katkıda bulunun, bu bize yeter dedi. Almanya ise, Siz geçici işçisiniz, bir süre çalışıp ülkenize döneceksiniz. Çok da yerleşmeyindedi.

Süreç böyle işlemedi. Türkiyedeki yönetimlerin gözünde yıllarca Mark ineği tarifinden öteye gidemeyen gurbetçilere din üzerinden iktidar arayan kesimler kucak açtı ve bugüne gelindi.

Erdoğanın gözünde bu örgütler Türkiye Cumhuriyetinin büyükelçisinden bile daha kıymetli olursa ortaya başka ne çıkacaktı ki?

Sadaka-t sistemi rejime dönüşme arayışında!

ankcum@cumhuriyet.com.tr


 

Yazarın Son Yazıları

Topraklarımızda 10 bini aşkın IŞİD’li!

Yılın son pazartesi gündemini tahmin etmek zor değildi.

Devamını Oku
30.12.2025
Çöp bidonu sofra olmuşsa...

CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın’ın 9 Aralık’ta TBMM’de mülakat eleştirileri yöneltip “Utanmıyor musunuz” sorusuna AKP’li mevkidaşının yanıtı şu olmuştu...

Devamını Oku
27.12.2025
Kevgir kubbe!

Libya Genelkurmay Başkanı Muhammet Ali el Haddad’ın Türkiye’ye yaptığı resmi ziyaretten sonra ülkesine dönerken uçağının düşmesi sonucu heyetiyle birlikte ölümü, pek çok soru işaretinin doğumuna neden oldu.

Devamını Oku
25.12.2025
Kırılma-karılma süreci!

2025, 2026’ya hayli karışık, yeniden biçimlenmelere açık, seçenekleri bol bir siyasal gündem devrediyor.

Devamını Oku
24.12.2025
Gündeme uyuşturucu verdiler!

Toplumda ciddi sarsıntı yaratan operasyonlar için sık kullanılan cümlelerden biri şudur: Zamanlama manidar!

Devamını Oku
23.12.2025
Utanmazlar!

9 Aralık’ta TBMM Genel Kurulu’nda CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın, “ayrıcalıklı” işe girenleri sıraladı.

Devamını Oku
20.12.2025
Taht oyunları!

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan, son günlerde bazen konuşmuyor!

Devamını Oku
18.12.2025
Gülşah Durbay’ın bıraktığı iz...

Ne zaman, zamansız bir ölüm haberi alsam aklıma ilk Yunus Emre’nin dörtlüğü gelir...

Devamını Oku
17.12.2025
Denetim elemanları...

Gündemde asgari ücret var.

Devamını Oku
16.12.2025
Bebeerkil toplum!

TÜİK deyince aklımıza ilk enflasyon rakamları geliyor ama kurumun Türkiye’nin her alandaki verilerini derleyip toparlamak, bunları “bilgi” haline getirmek gibi önemli bir işlevi var.

Devamını Oku
13.12.2025
Trumpizm: Önce Amerika!

ABD’nin yeni strateji belgesi yayımlandı.

Devamını Oku
11.12.2025
Denk bütçe!

2026 yılı bütçesinin TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlamasıyla ekonomi hak ettiği gündem önceliğini bir nebze kazandı.

Devamını Oku
10.12.2025
Suriye’nin bir yılı!

Suriye’de Esad rejiminin devrilmesinin üzerinden bir yıl geçti. 8 Aralık 2024’te Şara ve beraberindekiler Halep’ten çıktıkları engelsiz yolculukla Şam’a vardılar. Havaya sıktıkları zafer kurşunları Esad güçlerine sıktıklarından çok daha fazlaydı.

Devamını Oku
09.12.2025
Mr. Tom Barrack... Bu üslubu bırak!

Sayın Büyükelçi, göreve geldiğiniz günden beri Türkiye ve bölge üzerine tezler ortaya atıp geçmişten geleceğe aklınıza geleni söylüyorsunuz.

Devamını Oku
06.12.2025
İktidar, halkın İMF’si oldu!

Dün sabah saat 10.00’da enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla birlikte art arda buna paralel haberler döküldü:

Devamını Oku
04.12.2025
Tarım ‘şap’a otururken!

Uzunca bir süredir tarımdan gelen olumsuz haberler zincirine sonunda iktidarın TÜİK’İ de katıldı.

Devamını Oku
03.12.2025
Papanın ziyareti!

Papa 14. Leo’nun Türkiye ziyareti sona erdi, tartışmaları devam ediyor.

Devamını Oku
02.12.2025
Yeni siyasal yelpaze ve CHP!

CHP’nin 39. olağan kurultayı Ankara için sık kullandığımız şu tanımın gölgesinde başladı...

Devamını Oku
29.11.2025
İtirafname!

İBB iddianamesi İstanbul 40. Ağır Ceza Mahkemesi’nce kabul edildi.

Devamını Oku
27.11.2025
Parçalar birleşmiyor!

Uzun süre tartışıldıktan sonra ansızın gerçekleşen İmralı görüşmesinin yeni bir sürecin başlangıcı olduğunu dün vurgulamıştık.

Devamını Oku
26.11.2025
Süreç yeni başlıyor!

Kritik haftalardan bir hafta daha başladı.

Devamını Oku
25.11.2025
CHP milleti dinledi...

Son birkaç gündür uzun süredir konuşamadığımız, Anadolu’nun pek çok yerinden eski-meyen dostların sesini duyduk.

Devamını Oku
22.11.2025
İşi İmralı’ya sürdüler!

Kamuoyunda “Terörsüz Türkiye” diye bilinen komisyonun tam adı şöyle...

Devamını Oku
20.11.2025
Erdoğan’la Bahçeli’nin Öcalan sorunu!

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin dün partisinin grup toplantısındaki konuşması bir süredir kulislerde dalgalanan pek çok olasılığın doğruluk payını arttırdı.

Devamını Oku
19.11.2025
Akdeniz’de ABD kuşatması!

Güney yelpazemizde birbirinden farklıymış gibi seyreden gelişmeleri birleştirince ortaya Türkiye’nin etrafını saran bir yay çıkıyor.

Devamını Oku
18.11.2025
İddianamenin satırları!

Satır sözcüğünün ikinci anlamı şu...

Devamını Oku
15.11.2025
AKP’nin bitmeyen Atatürk zikzakları!

Bir 10 Kasım’da daha Mustafa Kemal Atatürk’ün unutulmaz, unutturulamaz olduğunu yaşadık.

Devamını Oku
13.11.2025
Bana her şey Ergenekon’u hatırlatıyor!

Dün sabah iktidar medyasının haber vermesiyle gündeme düşen İmamoğlu iddianamesi saat 15.00 sıralarında kamuoyuna ulaştı.

Devamını Oku
12.11.2025
45. yıl…

7 Kasım 1980 Cuma günü. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde günün sonuna yaklaşıyoruz.

Devamını Oku
11.11.2025
Hukuksuzluk Tayfun’u!

1293 gündür hapiste olan Tayfun Kahraman’la ilgili Anayasa Mahkemesi’yle İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi arasındaki asimetrik çatışma Türkiye’nin hukuksuzlukta geldiği noktanın yeni bir ivmesi oldu.

Devamını Oku
08.11.2025
New York’ta sosyalizm!

Dünyanın Trump krampına girdiği bir süreçte ABD’nin kalbi New York’ta belediye başkanlığı seçimlerini Müslüman kökenli sosyalist Zohran Mamdani’nin kazanması, içinde büyük umutlar taşıyan önemli bir başlangıç olabilir!

Devamını Oku
06.11.2025
Pazarlık!

Her şeyin pazarlığa tabi olduğu bir dönemdeyiz.

Devamını Oku
05.11.2025
Anayasa oyunları!

Dün AKP iktidarının 23. yılıydı. Çeyrek asra yaklaşan süreci şöyle özetlemek mümkün:

Devamını Oku
04.11.2025
Sürecin şifreleri...

Birinci yılını dolduran, yolda “terörsüz Türkiye” adını alan süreçte şaşırtıcı olmayan bir “deltalaşma” aşamasına gelindi.

Devamını Oku
01.11.2025
Prof. Özer hapiste fikirleri iktidarda!

Bugün Esenyurt Belediye Başkanı Prof. Dr. Ahmet Özer’e yönelik operasyonun birinci yıldönümü!

Devamını Oku
30.10.2025
Cumhuriyet yurttaşlık bilincidir!

Cumhuriyetimiz ikinci yüzyılın ikinci yılına yine en temel değerlerin tartışma konusu olduğu bir ortamda giriyor.

Devamını Oku
29.10.2025
Tükenmişlik saldırısı!

Korkunun gözleri o kadar çoktur ki insanın üzerine çöktü mü, artık her şeyi korku olarak algılar. İmamoğlu, hapiste de olsa... Özgürce siyaset yapamasa da... Ondan korkuyorlar!

Devamını Oku
28.10.2025
Ca-sus!

Dün sabahtan akşama dek sözcüğün tam anlamıyla yargı fırtınası esti!

Devamını Oku
25.10.2025
Kıbrıs dersleri!

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde geçtiğimiz pazar günü yapılan cumhurbaşkanı seçimlerinin yankıları devam ediyor.

Devamını Oku
23.10.2025
İddianame turşusu!

İBB soruşturmasında aylardır beklenen iddianamenin bir bölümü çıktı.

Devamını Oku
22.10.2025