Tiyatro tarihi ve oyun inceleme/ dramaturji derslerini verdiğim uzun yıllar boyunca, “tiyatro” konusunu zorunlu ya da seçmeli ders olarak alan çeşitli bölümlerden üniversite öğrencileriyle doğru iletişim kurabilmek için, ders verdiğim grubun konumuna göre yerli ve yabancı kaynaklardan seçtiğim bilgileri kendi birikimimle harmanlayarak onlarca kez ders notu hazırlamıştım. Harcadığım yoğun emeği, “emeklilik” dönemimde unuttuğumu söylesem yalan olur. Telefon ya da mesajla yöneltilen beklenmedik soruları karşılayabilmek için henüz kitaplığımı küçültmeyi bile beceremedim. Soruların nereden geleceği hiç belli olmaz.
Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı güzel sanatlar liseleri için yakın zamanda hazırlanmış dört tiyatro kitabına göz gezdirince, tiyatro biliminin anahtar konularının yetkinlikle ele alındığını görerek sevindim. Şimdilik dijital ortamda yayımlanan bu kitapların herkesin kullanımına açık olduğunu öğrenmek ise ayrı bir mutluluk kaynağı oldu. Artık, yalnızca Güzel Sanatlar Liseleri öğrencilerinin değil, Türkiye’nin her yanındaki -bilgisayar erişimi olan- tüm tiyatro meraklılarının kolayca ve ücretsiz olarak ulaşabilecekleri bilgi kaynakları var.
TİYATRO TARİHİ VE KURAMLARI (2 KİTAP)
Aralarında artık meslektaşlarım olan eski öğrencilerimin de bulunduğu akademisyen ve eğitimcilerden oluşan yazarlar ekibinde Doç. Dr. Duygu Çelik Burkay (Munzur Üniversitesi), Doç. Dr. Züleyha Eşigül (Ordu Üniversitesi), Dr. Öğr. üyesi Arda Öztürk (Yeditepe Üniversitesi), Dr. Öğr. üyesi Elif Candan (Atatürk Üniversitesi), MEB Türk dili ve edebiyatı öğretmeni Murat Yalçın (Ordu) ve yazım komisyonu başkanı olarak MEB Türk dili ve edebiyatı öğretmeni ve dil uzmanı Yasemin Ayaydın (Ankara) bulunuyor.
Editörlüğü Yeditepe Üniversitesi Tiyatro Bölümü öğretim üyeleri Prof. Dr. Fakiye Özsoysal ve Prof. Dr. Metin Balay tarafından yapılan bu dört yapıt “tanıtım yazısı”nda şöyle değerlendirilmiş: “Tiyatro eğitimi yalnızca sahne becerilerine indirgenmeden; düşünme, çözümleme, üretme ve eleştirel yorum yapma yetkinlikleriyle bir bütün olarak ele alınıyor. Her biri, sanat yoluyla öğrenmeyi, kültürel çeşitliliği ve disiplinlerarası düşünceyi destekleyen kapsamlı bir kaynak olma özelliği taşıyor.”
9. sınıf tiyatro tarihi ders kitabı, başlangıcından 20. yüzyıla kadar dünya tiyatrosu ve Türk tiyatrosu tarihine oylumlu bir giriş yapıyor. 14 bölümden oluşan metin, tiyatronun kökenlerinden yola çıkıyor, Batı tiyatrosunun tüm aşamalarını inceledikten sonra Uzakdoğu tiyatrosuna odaklanıyor. Ardından İslam kültüründeki tiyatro sanatını belirliyor ve Afrika kültürlerindeki tiyatroya geçiyor. Son iki bölüm başlangıcından Cumhuriyet dönemine uzanan süreçteki Türk tiyatrosunu irdeliyor.
10. sınıf tiyatro tarihi ders kitabı, karşıgerçekçi eğilimlerden politik tiyatroya, tören tiyatrosundan çağdaş ve dijital yaklaşımlara kadar tiyatronun tarihsel, estetik ve kültürel dönüşümünü inceliyor. Cumhuriyet dönemi Türk tiyatrosunun 100. yıla ulaşan serüveni kitabın 10. bölümünde yer alıyor.
DRAMATURJİ (2 KİTAP)
11. sınıf dramaturji ders kitabı dokuz bölümden oluşuyor. Temel kavramsal terminolojiyi açıkladıktan sonra, metin çözümleme, sahneleme odaklı dramaturji ve çağdaş dramaturji biçemleri aracılığıyla öğrencilerin analitik düşünme ve yorumlama becerilerini geliştirmeyi amaçlıyor.
12. sınıf dramaturji ders kitabının 11 bölümü var. Shakespeare, Ibsen, Çehov, Brecht ve absürd tiyatro gibi klasiklerden başlayarak postmodern ve disiplinlerarası yaklaşımlara uzanan çeşitlemelere açılıyor; öğrencileri uygulamalı dramaturji çalışmalarına yönlendiriyor.
Kitapların her bir bölümünün sonunda yer alan “ölçme ve değerlendirme”ye yönelik alıştırmalar, öğrencinin, eğitim sürecinde etkin bir katılımcı olmasını sağlıyor.
Güzel sanatlar liselerinin tiyatro bölümlerinde verilen kuramsal derslerin kitapları olan bu dört yapıtın hedefi, öğrencilerin “metinleri çözümleme, sahneleme süreçlerini kavrama, tarihsel bağlamı yorumlama ve kendi üretimlerini biçimlendirme yetkinliklerini” destekleyerek “tiyatro sanatını çağın dinamikleriyle” ilişkilendirebilen, yaratıcı, eleştirel ve kültürel açıdan “donanımlı bireyler” olarak yetişmelerini sağlamak.
EBA erişim linki:
Tiyatro tarihi 9 ve 10.sınıflar için: https:// www.eba.gov.tr/arama?q=tiyatro%20 tarihi Rramaturji 11 ve 12. sınıflar için: https://www.eba.gov.tr/ arama?q=dramaturji Bu çalışmaların tiyatro konusuyla gerçek anlamda kucaklaşmayı özleyen herkese seslendiğini düşünüyorum. Yaratıcılarını içtenlikle kutluyorum.
