Kimi kendini bilmezler, 19 Mayıs’ta İngiliz Muhipleri Cemiyeti’nin kurucusu ve üyeleri olan Padişah-Halife Vahdettin’i ve Sadrazam Damat Ferit’i anıyor. Sebep olarak da Mustafa Kemal Paşa’yı, 9. Ordu Müfettişliği’ne onların atamasını gösteriyorlar. Doğrudur. Mustafa Kemal Paşa’yı Samsun’a, 9. Ordu Müfettişliği’ne onlar atamıştır. Ama Paşa’yı, “Git işgallere karşı savaş. İngiliz himayesi isteyen bizlere isyan et” diye göndermemişlerdir.

GÖREVİ FIRSATA ÇEVİRMEK

“Karadeniz yöresinde, Pontus çetelerine karşı savaşan Türk çetelerine engel ol. Türk çetelerin faaliyetleri, İngiliz dostlarımızı çok kızdırıyor. Bu vaziyet, İngiliz dostlarımız karşısında bizi müşkül durumda bırakıyor. Orada ne olup bitiyor bir denetle” diye göndermişlerdir.

Bu “görevlendirme”, Mustafa Kemal Paşa’ya, aylardan beri kafasında oluşturduğu ve milli bir sır gibi vicdanında sakladığı, “Tam bağımsız ve müstakil yeni bir Türk vatanı kurmak” için bağımsızlık mücadelesini başlatma fırsatını vermiştir. 19 Mayıs 1919 günü Samsun’a ayak bastıktan sonra da adım adım bu büyük ideali uygulamaya koymuştur.

YENİ İŞBİRLİKÇİLİK 

Havza Genelgesi, Amasya Tamimi, kongreler, Meclis’in açılması, isyanların bastırılması, düzenli ordunun kurulması, Birinci İnönü, İkinci İnönü, Kütahya-Eskişehir, Sakarya, Büyük Taarruz savaşları, bu arada Fransız ve İtalyanlar’la zekice yönetilen diplomasi, Sovyetler’le kurulan ilişkiler, ikili antlaşmalar…

Hal böyleyken 19 Mayıs’ta İngiliz işbirlikçilerini anmak, yeni bir işbirlikçilik yapmaktır.

MEHMET ALİ BORAN
İLETİŞİMCİ