Öncelikle bugüne kadar geçen sürede neler eksik bırakıldı ve ne gibi yanlışlar yapıldı sorusunu sormak gerek. Bunu açığa çıkarıp gerekli sonuçlara ulaşılmadan bugün atılacak her adım, aynı hataların devamı niteliğinde olacaktır. Zaman kaybı ile birlikte sorunun daha fazla büyümesinden başka bir sonuç doğurmayacaktır.
Konuyla ilgili kararlar alınırken tek uzman meslek veteriner hekimlerin görüş ve önerileri dikkate alınmadı, yasal düzenlemelerle her şey hallolacak sanıldı. Yapılan bilimsel çalışmalar ve uluslararası deneyimler, uyutma ile popülasyon kontrolünün sağlanamadığını, kısa vadeli yanılsamanın vakum etkisi nedeniyle işe yaramadığını göstermekte ve bütün olanakların topyekûn kısırlaştırma için kullanılması gerektiğini ortaya koymaktadır.
REHABİLİTASYON MERKEZLERİ
Bugün çözüm diye sunulan öneriler, milyonlarca sahipsiz köpeğin nasıl toplanacağı ve otuz gün nerede tutulacağı sorusu ile boşa çıkıyor. Bu nedenle ilk olarak toplanan köpeklerin tümü kısırlaştırılmalı ve saldırgan olanlar bakım evlerinde tutulmalıdır.
2004 yılında yürürlüğe giren “Hayvanları Koruma Kanunu ile Belediyelere Rehabilitasyon Merkezi” kurma ve nüfusa göre bütçelerinden binde 3 ile 5 oranında pay ayırma zorunluluğu getirildi. Ancak belirlenen bütçe ayrılmadığı gibi, 1003 büyükşehir, il ve ilçe belediyesinden yalnızca 250’sinde bulunan hayvan rehabilitasyon merkezi sayısı da artmadı. Var olan merkezlerin çoğunun teknik olanak, personel ve kapasite olarak son derece yetersiz olması sorunun bir diğer boyutu.
Çok önemli olmakla birlikte; aksayan yalnızca çıkarılan yasaların uygulanması için, gerekli denetimlerin yapılarak otoritenin sağlanamamış olması değildir. Köpek popülasyon artış hızının kontrole alınabilmesi için, 2004’ten bugüne kaybedilen 20 yıllık süre dikkate alınarak
Konuyla ilgili gerçek muhatapların bir araya gelmesiyle yapılacak planlama, kamu otoritesi eliyle tek merkezden yönetilerek ciddiyetle uygulanmalı,
Ülke genelinde sokaktaki hayvan sayısının belirlenmesi için, kırsaldan başlayarak belediyeler, Tarım ve Orman Bakanlığı birimleri ve muhtarlıklar başta olmak üzere ilgili tüm kurumları içine alan bir çalışma başlatılmalı. Sokaktaki köpek sayısı hakkında yapılan tahminlerde milyonlarla ifade edilen farktan oluşan belirsizlik ortadan kaldırılmalı,
2004-2024 arasında yapılan 2 milyon 450 bin olarak duyurulan kısırlaştırma sayısını, bu kez iki yıllık bir sürede gerçekleştirmek hedefiyle ülke çapında bir seferberlik başlatılmalı,
Hızla var olan rehabilitasyon merkezlerinin altyapı, teknik donanım gibi tüm eksikleri giderilmeli ve personel, ilaç vs. ihtiyaçları tümüyle karşılanarak kapasiteleri maksimum seviyeye çıkarılmalı,
Proje veya yapım aşamasındaki merkezlerin hızla tamamlanması ve diğer belediyelerde de gerekli adımların bir an önce atılması sağlanmalı,
ÇEVRE SAĞLIĞI VE HAYVAN REFAHI
Tüm belediyelerde “veteriner işleri müdürlüğü” olmalı, başında veteriner hekimler bulunmalı ve baskı yapılmadan çalışmaları sağlanmalı,
Sahipli hayvanların yarım kalan kayıt altına alınma süreci tamamlanmalı, sahiplenme ve bakıma dönük yeterlilik koşulu, eğitim vb. kurallar getirilmeli ve bunu sağlamayanlara izin verilmemeli,
Sahipli ev hayvanlarında kısırlaştırma zorunlu hale getirilmeli, hayvan üretimi, ithalatı denetim altına alınmalı ve kaçak girişler engellenmeli,
Ev hayvanlarının sokağa terk edilmesini engellemek için caydırıcı cezalar getirilmeli,
Kırsal bölge ve açık alanlar öncelikli olarak sahipsiz hayvanların barınma, üreme ve bölgesel geçiş yerleri belirlenmeli, buna göre yerinde müdahale için yöntemler geliştirilmeli,
Toplumsal farkındalık sağlanarak satın almak yerine sahiplenmek özendirilmeli, bunun için kamu spotları hazırlanmalı,
İnsanların yardım etme isteğini ve vicdani duygularını istismar eden sözde hayvansever fırsatçılara engel olunmalı,
Gönüllüler ve hayvanseverler tarafından finanse edilen sahipsiz hayvan bakım evlerinin kurulması sağlanmalı, çalışmaları kurala bağlanarak sıkı bir şekilde denetlenmeli,
Toplumun güvenini kazanacak ciddiyette bir çalışma yapıldığı duyurulmalı. Yardım kampanyaları düzenlenerek toplanan maddi kaynak sahipsiz hayvan sorununun çözümü için kullanılmalı.
Veteriner hekimler; insan sağlığı, çevre sağlığı, hayvan refahı ve hukuki boyutları olan bu soruna gereken önemi vermektedirler. İyileşme ihtimali bulunmayan ve acı çeken, saldırganlık düzeyi çevresine ve kendisine zarar verecek oranda yüksek olan vb. hayvanların uyutma kararını verecek, veteriner hekimler dışında hiçbir kişi veya kurum olamaz. Bilimsel yeterlilik ve sorumluk gerektiren bir noktada, farklı istek veya tercihlere göre hareket edilemez.
