Bizim memleketin halleri deyip şaşmamak lazım mı dersiniz, yoksa hadi canım olur mu hiç öyle şey mi dersiniz bilemem ama size veteriner hekimlerin hikâyesini anlatayım. Veteriner hekimler, 08.06.1946 tarihli 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’na göre, 1946’dan beri, fiili hizmet zammı alırlardı. Ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlara yönelik düzenlemelerden faydalanırlardı. Çalıştıkları her yıl için 60 gün, yıpranma payı diye ifade edilen, bu zammı almak için de çok haklı sebepleri var. 

HASTALIK RİSKİ YÜKSEK

Veteriner hekimler de hastalarını muayenehanelerinde muayene ederler ancak bu durum küçük ev hayvanları için geçerlidir. Çiftlik hayvanları, kanatlılar, hastalandıkları zaman, onlar muayenehaneye gelmez. Veteriner hekim muayene ve tedavi için hastaya gider. Ahıra, ağıla, kümese gider. Bu ortamlar, insan hekimliğindeki muayenehane konforundan çok uzaktır. Pis, havasız, soğuk ortamlarda veteriner hekimler, hastalarını muayene ederler. Hayvan, muayene sırasında ısırır, tekmeler. İnsan gibi değildir, zorlukları vardır. Ayrıca veteriner hekim hastası ile ilgili tüm işlemleri kendisi yapar. Sadece reçete yazmakla iş bitmez. Damar yolu açar, iğne yapar. Bu işler için yanında bir hemşiresi bulunmaz. Bazen, karlı yolları aşıp köyde doğuramayan ineğin yardımına koşar, bazen yaylalarda koyuna keçiye derman olur. Tehlikeli yollarda kazalara uğrama olasılığı her zaman mümkündür. Hasta sahiplerinin şiddetine maruz kalmak her zaman olasıdır. Hayvanlardan geçen bruselladan şarbona tüm zoonoz hastalıklara birebir muhataptırlar. Meslek hastalıklarına yakalanmayan pek yoktur. Kısacası yıpranma payını fazlasıyla hak ederler. 

ADALETSİZ ÇÖZÜM

Peki ne olmuştur? Yıpranma payı 2008 yılı itibarıyla ellerinden alınmıştır. Nedeni, tıp doktorları “Biz de çalışırken yıpranıyoruz, bizim de yıpranma payı almak hakkımız olmalı” deyince adaletsizliği önlemek için doktorları da bu haktan faydalandırmak yerine, veteriner hekimlerin hakları ellerinden alınmıştır. 2006 yılında, tıp doktorlarının fiili hizmet zammı talebi sonucu, “eşitlik” ilkesi ile uyuşmadığı gerekçesiyle veteriner hekimlerin fiili hizmet zammı sonlandırılmıştır. 

Daha sonra Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Kanunu olan 5510 sayılı kanunda değişiklik yapılarak insan sağlığına ilişkin işler yapan meslek gruplarına fiili hizmet tazminatı alması sağlanmış ancak bu kez veteriner hekimler kapsam dışı bırakılmıştır. Gerekçesi, veteriner hekimlerin sağlık çalışanı olmaması diye gösterilmiştir. Oysa veteriner hekimler, 1593, 657, 992, 5996, 6343, 5393, 5216 sayılı kanunlara göre sağlık alanında görev yapmaktadırlar.

Kanunlar böyle ancak 2012 ve 2014’te çıkarılan sağlık çalışanı yönetmelikleriyle veteriner hekimler sağlık mensubu olmaktan çıkarılmıştır. Kanunla verilen yetkiler, yönetmeliklerle geri alınmıştır. Mesleğe, bu yapılanlar reva değildir. Hak, hukuk, adalet demek sadece bir tekerleme olmasa gerek. Mehmet Akif Ersoy’un dediği gibi “Maksat âlem aldatmaksa, aldanan yok nafile.”

DR. GÜLAY ERTÜRK

VETERİNER HEKİMLER DERNEĞİ GENEL BAŞKANI